وام ازدواج، گروگان نافرمانی بانک‌ها

روحش شاد باشد، شهید سید ابراهیم رئیسی که اگر نتوانست همه جا را گل و بلبل کند، اما در این مسیر از هیچ کوششی دریغ نکرد، دلسوز مردم بود و پیگیر رفع مشکلاتشان. اگر به یکی از مصادیق این پیگیری ها بخواهیم اشاره کنیم، مسئله تسهیل دریافت وام ازدواج بود. شهید رئیسی مشخصا در سال 1402 طی چند نوبت دستورات جدی مبنی بر به صفررساندن صفوف دریافت وام ازدواج صادر کرد که اگرچه صفر شدن صف کمتر اتفاق افتاد یا اساسا اتفاق نیفتاد، اما نظارت او بر این موضوع باعث شده بود که بانک ها هر گونه دلشان می خواهد عمل نکنند.
اهمال برخی بانک ها پس از رئیسی
این مقدمه را نوشتیم تا به این جمله روز گذشته معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان برسیم که گفته است: رئیس جمهور شهید هم در هیئت دولت و هم در برنامه‌های دیگر پیگیر مسئله وام ازدواج جوانان بودند و شخصا پیگیری می‌کردند اما متاسفانه از زمان شهادت شهید رئیسی، برخی بانک‌ها در پرداخت وام ازدواج اهمال می‌کنند.
270 هزار جوان در صف وام
اما تعداد در صف ماندگان چه میزان است که معاون وزیر ورزش و جوانان این گونه بلندگوی اعتراض به بانک ها برداشته است: «ماهانه تعداد در صف ماندگان را رصد می‌کنیم و اکنون ۲۷۰ هزار نفر در صف هستند، درحالی که به صورت منطقی باید ۷۰ هزار نفر در صف دریافت وام حضور داشته باشند؛ این رقم در مدت مشابه سال قبل نیز ۷۰ هزار نفر بوده است. حتی موردهای بررسی شده نشان می‌دهد که مدت زمان پرداخت وام حداکثر یک ماهه بوده و اکنون تا سه ماه افزایش یافته است؛ به عبارتی افرادی از فروردین‌ماه ثبت‌نام کرده و هنوز نتوانسته‌اند وام خود را دریافت کنند.»
بانک ها اذیت می کنند
ماجرای تاخیر در پرداخت و افزایش مدت زمان ارائه وام ازدواج با طعم تلخ سنگ قلاب کردن جوانانی است که می خواهند با این وام زندگی‌شان را آغاز کنند. این مسئول در وزارت ورزش و جوانان این طور روایت کرده است: متاسفانه تعداد افرادی که در صف هستند به بالاترین زمان خود رسیده و شعب بانک‌ها مراجعه‌کنندگان را سنگ‌قلاب و اذیت می‌کنند. پیگیری‌های خود را انجام داده و به نهادهای نظارتی، چه در دولت، چه در مجلس و همچنین دیوان محاسبات و سازمان بازرسی، نامه ارسال کردیم. همچنین از دولت و معاون اول رئیس‌جمهوری موضوع را پیگیری کردیم اما  برای برخی بانک‌ها انگار وام ازدواج در اولویت نیست.
6 ماه است در صف هستم
اگرچه عنوان می شود نوبت وام ها به سه ماه رسیده اما خبرگزاری فارس دو روز قبل با یک متقاضی این وام گفت وگو کرده و به نقل از او نوشته: «بیشتر از  6 ماه است که منتظرم وام ازدواج من را پرداخت کنند؛ اما هر وقت مراجعه می‌کنم می‌گویند «منابع نداریم، فعلا صبر کنید». من چطور صبر کنم وقتی یخچالی که می‌خواستم بخرم چند میلیون گران‌تر شده و من باید با همین وام زندگی‌ام را سر‌وسامان بدهم.»
علت تاخیر پرداخت چیست؟
دولت و مجلس روایت هایی را درباره علت تاخیر در پرداخت وام های ازدواج بیان می کنند که نشان می دهد، یک جای کار می لنگد. رئیس کل بانک مرکزی، محمدرضا فرزین، علت تاخیر در پرداخت‌ها را بیشتر بودن تقاضا نسبت به رقم مصوب برای این وام در بودجه 1403 می‌داند و می‌گوید: «در بودجه حدود ۲۰۰ همت در نظر گرفته شده ولی متقاضیان خیلی بیشتر هستند و از طرف دیگر از آن جا‌ که اعداد وام افزایش پیدا کرده است به همین دلیل دچار مشکل شده‌ایم.» فرزین این را هم گفت که سال گذشته بیشتر از عدد بودجه برای وام ازدواج پرداخت شده و در اواخر سال عددی که باید پرداخت می‌شد محقق شد، به همین خاطر با دستور شهید رئیسی منابع جدید به بانک‌ها اختصاص داده شد تا صف متقاضیان دریافت وام ازدواج، کمتر شود.در همین حال بانکی پور نماینده مجلس هم این طور روایت می کند: سال گذشته در بودجه 1402 مصوب کردیم که حداقل 200 هزار میلیارد تومان برای وام ازدواج و فرزندآوری پرداخت شود، مبلغی که پرداخت شد 205 هزار میلیارد تومان بود و 5 هزار میلیارد تومان به آن حداقل اضافه شد.
اقدام عجیب بانک مرکزی
آن طور که این نماینده مجلس بیان می کند، مجلس رقم کافی برای منابع پرداخت وام ازدواج در لایحه پیش بینی کرده بوده اما  یک اقدام عجیب رخ داده است: «امسال در بودجه حداقل 300 هزار میلیارد تومان وام ازدواج آورده شد، ‌بانک مرکزی در مجمع تشخیص مصلحت نظام درخواست داد که ‌دوباره به 200 هزار میلیارد تومان بازگردد و البته رقم وام‌ها هم 50 درصد افزایش پیدا کرده بود‌.»
وام ازدواج نه، وام برای خودمان آری!
بانکی پور، نماینده اصفهان، درباره قصه وام های بانکی این را هم به انتقاد می گوید: «متاسفانه برخی بانک‌ها به هیچ وجه وام ازدواج پرداخت نمی‌کنند. مثلا الان بانک صادرات وام ازدواج پرداخت نمی‌کند و از طرفی اطلاع داریم که برای کارمندان خودش وام‌هایی را درنظر گرفته است. قبلا بهانه می‌آوردند که «وام ازدواج بار تورمی دارد.» اما سال‌های قبل طبق گزارش‎هایی که خود بانک‌ها منتشر کرده بودند، میزان وامی که به کارمندان خود پرداخت کرده بودند از وام ازدواج بیشتر بود.»
پیگیری های رئیسی تا 2 روز قبل از حادثه
به هر روی امروز شرایط تا استقرار دولت جدید به گونه ای پیش می رود که بانک ها طبق گفته معاون وزیر ورزش و جوانان، جوانان در انتظار وام ازدواج را «سنگ قلاب» می کنند چون شهید خدمت، سید ابراهیم رئیسی نیست که موضوع را پیگیری کند. بانکی پور می گوید: سال گذشته شهید رئیسی مرتب‌ تذکر می‌داد و دو روز قبل از شهادتشان هم باز برای پرداخت وام ازدواج تاکید کرد‌ اما بعد از شهادت شهید رئیسی پرداخت تسهیلات کند شد.