آتش بس غزه و پس از آن!

مصطفی نجفی - روزنامه خراسان/پس از ۱۵ ماه از آغاز جنگ و تراژدی هولناک برای مردم غزه و همچنین اتفاقات و رویدادهای تاریخی پس از ۷ اکتبر، بالاخره توافق آتش بس میان حماس و رژیم صهیونیستی امضا شد. در این رابطه، چند نکته قابل ذکر است: 
۱. پایان جنگ بدون «پیروزی ارتش»: مفاد توافق، منعکس کننده این است که نتانیاهو به هدف پایان جنگ با «پیروزی ارتش» و « نابودی حماس» دست پیدا نکرد و ناچار شد توافق آتش بس را با بازیگری امضا کند که قرار بود اکنون وجود نداشته باشد. 
۲. آزادی اسرا با توافق و نه جنگ: حماس نیز گرچه ضربات سنگینی را متحمل شد و بسیاری از رهبران و فرماندهان خود را از دست داد، اما به هدف مهمی دست یافت؛ یعنی قرار دادن پایه های توافق روی مسئله « اسرا». حفظ اسرا به مدت ۱۵ ماه و جلوگیری از آزادی آن ها توسط ارتش اسرائیل یکی از مهم ترین دستاوردهای میدانی حماس بوده است. در واقع، اسرائیل، نتوانست اسرای خود را در مساحت کوچک غزه پیدا کند و آن ها را آزاد کند و در نهایت قرار است با توافق آزاد شوند.
۳. عاملیت ترامپ: یکی از پیشران های اصلی توافق امضا شده بیش از آن که حاصل اراده و توان دولت بایدن باشد، محصول آمدن ترامپ است. به نظر می رسد، موافقت نتانیاهو با خواست ترامپ برای آتش بس محصول یک توافق پشت پرده میان آن ها بوده است(به ویژه در رابطه با ایران). 
۴. تشدید شکاف ها در اسرائیل: پایان جنگ در غزه احتمالا منجر به سرباز کردن اختلافات و شکاف های به تعویق افتاده سیاسی، اجتماعی و امنیتی در اسرائیل خواهد شد. جایی که نتانیاهو باید پاسخگوی نتایج ۱۵ ماه جنگ منطقه ای باشد. 
۵. سربلندان و سرافکندگان محور مقاومت: جنگ غزه بزرگ ترین چالش و تهدید برای محور مقاومت با درس های فراوان بود. محوری که تمام عیار در حمایت از غزه به میدان آمد و برای اولین بار از استراتژی «وحدت ساحات» رونمایی کرد. حزب ا... و یمن ارکان سربلند این محور به رهبری ایران بودند و سوریه بشار اسد و تا حدودی برخی عراقی ها سرافکندگان آن! 
۶. آینده اداره غزه: برقراری آتش بس و پایان جنگ، آغاز چالش های سیاسی جدیدی در غزه است. حتی اگر اجرای آتش بس با پیچیدگی های زیادی که دارد به خوبی پیش برود، آن چه اهمیت بیشتری دارد، آینده اداره غزه است. آینده ای که به نظر می رسد بر سر آن میان بازیگران منطقه ای و بین المللی توافق شده است؛ توافقی برای کنار نهادن حماس از همه امور غزه و جایگزین کردن تشکیلات خودگردان. با این حال، آن چه توافق می شود با آن چه در عمل اتفاق می افتاد، ممکن است متفاوت باشد.
۷. آینده نظم سیاسی- امنیتی منطقه: اگر ۷ اکتبر چهره خاورمیانه را تغییر داد، پایان جنگ در غزه، آغازگر تحولات جدیدی در منطقه در ابعاد سیاسی، نظامی- امنیتی و اقتصادی خواهد بود. از این پس، باید شاهد ۱. آشکار شدن برخی توافقات پنهان ۲. ظهور همکاری ها، رقابت ها و ائتلاف های جدید، ۳. تکمیل پروژه عادی سازی اسرائیل و اعراب و اجرای توافق ابراهیم و ۴. افزایش تمرکز آمریکا و اسرائیل بر ایران و محور مقاومت باشیم.