توصیه های پول‌ساز «امیر خانی» برای نویسندگان

حسن عارفی مهر _ روزنامه خراسان / نشست تخصصی با موضوع نویسندگی به مثابه یک حرفه در نگارخانه مکتب رضوان مشهد برگزار شد.به گزارش خراسان، عصر روز چهارشنبه هفته گذشته نشست تخصصی نویسندگی به مثابه یک حرفه، با حضور رضا امیر خانی نویسنده سرشناس و نویسندگان و منتقدان برجسته خراسانی در نگارخانه مکتب رضوان مشهد برگزار شد.

جایگاه یک نویسنده
در ابتدای این نشست، رضا امیرخانی ضمن تشریح برخی اصول نویسندگی درباره جایگاه نویسنده گفت: اولین نکته برای یک نویسنده حرفه‌ای، شهود نسبت به جایگاه خودش است، این که بفهمد کجای عالم ایستاده و قرار است چه کارهایی انجام دهد. ما برای تبدیل شدن به یک نویسنده حرفه‌ای یک مسیر طولانی داریم که‌ایم مسیر از علاقه‌مند شدن به قصه‌نویسی شروع شده و تا یک قصه‌نویس معمولی، یک قصه‌نویس دارای مخاطب و یک قصه‌نویس حرفه‌ای ادامه پیدا می‌کند.
توصیه‌های فردی
وی در ادامه ضمن اشاره به اهمیت توجه به سلامت جسمانی و روانی نویسندگان و شاعران گفت: نویسنده دو زندگی دارد یکی فردی و دیگری شغلی. دنیای نویسندگی، درون‌گرایی بالایی دارد. ساعت‌ها نیاز است بنشیند، فکر کند و بنویسد. این در حالی است که نویسنده مثل بقیه افراد یک زندگی عادی هم دارد و باید به سلامت خود توجه کند؛ لذا نیاز است به توسعه و سلامت فردی خود اهمیت بدهد تا بتواند میان دنیای نویسندگی و زندگی فردی و شخصی خود تعادل ایجاد کند. اگر نویسنده یا شاعر حرفه‌ای با این توسعه فردی آشنا نباشد خسارت زیادی را متحمل می‌شود. در سر تاسر دنیا هنرمندان زیادی داریم که دارای اختلال دوقطبی شده‌اند و شخصیت‌های به هم‌ریخته‌ای دارند. یک روز حال‌شان خوب است و قصه یا شعر خوب می‌نویسند و یک روز هم حال‌شان خوب نیست و دچار افسردگی می‌شوند و این افسردگی ممکن است به حادثه‌ای خطرناک منجر شود.
توجه به نوع قرارداد بین ناشر و نویسنده
این نویسنده مطرح کشور با اشاره به قراردادهایی که بین ناشر و نویسنده منعقد می‌شود گفت: باید سعی کنیم برای نویسنده‌هایی که قصد دارند کتاب منتشر کنند، یک حقوق‌دان آشنا با صنف نشر بیاوریم تا این تازه‌واردها را با انواع قراردادهایی که بین ناشر و نویسنده بسته می‌شود، آگاه کند. شاید با خودتان بگویید این نکته چه اهمیتی دارد؟ ولی این خیلی مهم است، شاید الان متوجه نشوید ولی وقتی به ۵۰ یا ۶۰ سالگی برسید و کتاب شما به چاپ بالایی برسد، متوجه خواهید شد که اگر همان ابتدا یک قرارداد خوب بسته بودید، اکنون اتفاق‌های بهتری برای شما رقم می‌خورد. متاسفانه خیلی از نویسنده‌های بزرگ کشور با قراردادهای ناشر و نویسنده آشنایی آن‌چنان ندارند و بعد از مدتی به مشکل برمی‌خورند.
جوانمرگ شدن ذوق نویسنده‌ها
نویسنده کتاب «من او» با اشاره به جایگاه نویسنده در صنعت نشر گفت: نویسنده یا شاعر باید در یک قسمتی، خودش را داخل صنعت نشر ببیند، یک نقطه از صنعت نشر مربوط به نویسنده است. همان‌گونه که ویراستار، ناشر، پخش کتاب، کتاب‌فروش و مخاطب کتاب، هر کدام یک نقطه از صنعت نشر هستند، نویسنده نیز یک نقطه از همین صنعت است. اگر نویسنده جای خودش را در صنعت نشر پیدا نکند، به مشکل خواهد خورد. همچنین یک نویسنده باید برای چاپ کتاب، یک ناشر حرفه‌ای انتخاب کند تا ضمن اینکه با او قرارداد خوب می‌بندد، کتاب‌هایش را نیز به مرحله فروش برساند.
وی ادامه داد: بسیاری از نویسندگان ایرانی به تعبیری جوانمرگ می‌شوند، یعنی چند اثر خوب خلق می‌کنند سپس نویسندگی را رها می‌کنند و کنار می‌گذارند و دلیلش این است که به این قسمت از کار یعنی بستن قرارداد، بی‌توجه بودند.
بهترین ارزیاب نویسنده‌ها کیست؟
نویسنده کتاب «جانستان کابلستان» افزود: یک نویسنده نیاز به ارزیابی دارد ولی چه کسی باید او را ارزیابی کند؟ نویسنده باید بداند که وارد صنفی شده که خودش باید خودش را ارزیابی کند؛ یعنی اگر من که نویسنده هستم، خودم چک نکنم که در روز چند کلمه می‌نویسم، هیچ‌کس از من نخواهد پرسید.
خودم باید پاسخ این نکته مهم را پیدا کنم که در چه شرایطی بیشترین میزان بازدهی من است، چون این را هیچ‌کس به جز خودم نمی‌تواند اندازه‌گیری کند.
کارهایی مهم‌تر از چاپ کتاب
وی ادامه داد: به عنوان نویسنده، کتاب چاپ کردن، یکی از کارهای شماست ولی مهم‌ترین کار شما نیست. شما باید در شرایطی باشید که وقتی می‌خواهید کتاب چاپ کنید، ناشران دنبال شما باشند و گرنه کتاب چاپ کردن کار بسیار سختی است.
نویسنده کتاب داستان سیستان بیان کرد: راه رسیدن به چاپ کتاب، فقط نوشتن نیست، بلکه راه‌های دیگری هم دارد، بر فرض اگر یک ستون پرطرفدار در روزنامه داشته باشید یا در فضای مجازی یک صفحه شخصی با تعداد زیادی دنبال‌کننده داشته باشید یا در یکی از رسانه‌های رادیو یا تلویزیون، فعالیت خوبی داشته باشید که معروف شده باشید، آن‌وقت چاپ کتاب برای شما خیلی راحت می‌شود.
فعالیت‌های قبل از چاپ کتاب
امیرخانی اظهار کرد: چاپ کتاب همه کار نویسنده نیست، بلکه قبل از چاپ کتاب، باید کاری کنید که ناشر دوست داشته باشد کتاب شما را چاپ کند، ناشران به دنبال کتابی هستند که وقتی چاپ کنند، فروش داشته باشد.
ثبت تعداد کلمات و ساعات
این رمان‌نویس ضمن توصیه به تازه‌واردهای عرصه نویسندگی گفت: داستان‌نویسانی که می‌خواهند کار حرفه‌ای انجام دهند، باید سعی کنند تعداد کلمات و تعداد ساعتی را که می‌نویسند ثبت کنند. از نظر من، رمان مثل یک پروژه طولانی‌مدت است که ۵ ساعت در روز باید برای نوشتن آن وقت گذاشت.
ترسیم نمودار
وی ترسیم نمودار را نیز از توصیه‌های فردی یک نویسنده دانست و در این زمینه اظهار کرد: شما به عنوان یک نویسنده برای آثار خود باید یک نمودار ترسیم کنید تا شاهد پیشرفت کار خود باشید. شاید کتاب‌های شما در سال‌های اول فروش نداشته باشند ولی وقتی به یک نویسنده حرفه‌ای تبدیل شدید، مردم کتاب‌های قبلی شما را نیز خریداری می‌کنند و رشد فروش کتاب شما که در چند سال ثابت بوده، بالا خواهد رفت.این نمودار برای کسانی که تازه وارد کار نویسندگی شده‌اند خیلی باارزش است، چون اولاً بدانند که نویسندگی یک مسیر طولانی است و دوم این که بپذیرند از ۱۰- ۱۵ سال به بعد به سوددهی می‌رسد واین هنر در سال‌های اول هیچ سودی ندارد.
بازاریابی و بازار شناسی
امیرخانی مطرح کرد: باید حواس‌مان به کشورهای هم‌زبان و کشورهایی که از نظر فرهنگی به ما نزدیک‌اند، باشد. مثلاً ممکن است در خیلی از کشورهای اروپایی مخاطب نداشته باشیم ولی در کشورهای افغانستان و تاجیکستان که هم‌زبان ما هستند مخاطب خوبی داشته باشیم.
 ممارست و امیدوار بودن
این منتقد ادبی تصریح کرد: درهمه جای دنیا این یک اصل مهم است که در حوزه نویسندگی مثل تمام شغل‌های دیگر نیاز به تمرین و ممارست است. شاید در کشورهای پیشرفته چند سال زودتر به هدف خود برسید ولی باز هم نیاز به تمرین و تلاش دارید. البته در کنار این سخت کوشی ها باید همیشه به آینده امیدوار بود.
رضا امیرخانی گفت: اتفاقات خوب در جهان وجود دارند، مهم این است که ما پای کار خود بایستیم و به تلاش خود ادامه دهیم. خیلی از نویسنده‌های ناشناخته که ناامید نشدند، بعد از چندین‌سال تلاش به جایگاهی بیش از آنچه فکر می‌کردند رسیدند که از بین آن‌ها می‌توان به «موراکامی»، مشهورترین نویسنده ژاپنی اشاره کرد که با تلاش و پشتکار به موفقیت‌های بزرگی دست یافته است.