بی آب و باران!

صادق غفوریان- روزنامه خراسان/مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی در گزارش جدید خود با بررسی وضعیت بارش های کشور در سال آبی جاری از آمار و داده هایی هولناک و نگران کننده خبر داده است. این وضعیت نشان می دهد، اغلب استان‌های کشور امسال در تمام یا بخش‌هایی از مساحت خود خشکسالی ضعیف تا شدید را تجربه کرده‌اند.
میزان تامین آب فقط ۲۱ درصد
در این گزارش تصریح شده که بارش تجمیعی کشور از ابتدای سال آبی تا ۱۴ بهمن فقط ۲۱.۳۷ درصد آورده آبی داشته است. یکی از آمارهای نگران کننده وضعیت بارش ها در جدول اطلاعات پهنه ای بارش استان ها و کشور از ابتدای سال آبی جاری تا نیمه بهمن سیر نزولی میزان بارش ها در تمام استان ها جز مازندران است.
کم بارشی ها ادامه دارد
بر اساس گزارش های هواشناسی، از تاریخ بیست‌وچهارم تا سی‌ام دی، میانگین بارش کشور نسبت به بلندمدت ۵.۳میلی‌متر کمتر بوده است و از تاریخ پانزدهم تا بیست‌ویکم بهمن، بارش‌ها در شمال غرب و دو سوی البرز مرکزی، نرمال خواهد بود و برای سایر مناطق کشور، بارش‌ها کمتر از نرمال پیش‌بینی می‌شود. استان‌های مازندران، آذربایجان شرقی، اصفهان، یزد، فارس، کرمان و سیستان و بلوچستان در بخش‌هایی از مساحت خود بارش بیشتر از نرمال تا ۴۰ میلی‌متر و در بخش‌هایی دیگر بارش کمتر از نرمال تا ۲۰ میلی‌متر داشته‌اند. در این بازه زمانی، سایر استان‌های کشور در تمام یا بخش‌هایی از مساحت خود بارش کمتر از نرمال تا بیش از ۴۰ میلی‌متر داشته‌اند.
کمبود ۵۱ درصدی بارش در کشور
این گزارش ها  می افزاید: از ابتدای ماه جاری منتهی به یازدهم بهمن در کشور به‌طور میانگین ۴.۶ میلی‌متر بارش ثبت شده، در حالی که میزان آن در بلندمدت ۱۱.۸ میلی‌متر است، در نتیجه ۶۱.۳ درصد با کاهش بارش نسبت به بلند مدت روبه‌رو بوده‌ایم.از ابتدای فصل جاری تا یازدهم بهمن بارش با میانگین ۱۶.۶ میلی‌متر ثبت شده که نسبت به بارش ۴۴.۲ درصدی وضعیت نرمال با ۶۲.۵ درصد کاهش بارش مواجه شده‌ایم و از ابتدای سال آبی جاری تا یازدهم بهمن به‌طور میانگین ۵۰.۵ میلی‌متر بارش در کشور ثبت شده که نسبت به میانگین بلند مدت (۱۰۳.۲ میلی‌متر) با کاهش ۵۱.۱ درصدی بارش روبه‌رو هستیم. از ابتدای سال آبی جاری تنها استان مازندران بیش از میانگین بلندمدت بارش دریافت کرده است، چراکه تا یازدهم بهمن‌، بارش ۳۰۶.۵ میلی‌متری در این استان ثبت شده که نسبت به بارش ۲۹۱.۴میلی‌متری بلندمدت، ۵.۲ درصد افزایش بارش را نشان می‌دهد. بارندگی در سایر استان‌ها کمتر از حد نرمال بوده است و در این زمینه کهگیلویه و بویراحمد بدترین وضعیت را تجربه می‌کند، چراکه ۷۸.۸ درصد کمتر از حد نرمال طی سال آبی جاری بارش دریافت کرده است. استان تهران نیز از جمله استان‌هایی است که با کم‌بارشی روبه‌رو بوده است، در حالی که میانگین بارش تهران در بلند مدت ۱۱۱.۵ میلی‌متر است، اما در سال آبی جاری تنها به‌طور میانگین ۶۷.۱میلی‌متر بارش دریافت کرده که نشان دهنده کاهش ۳۹.۸ درصدی بارش در این استان است. به طور کلی، کشور در سال آبی جاری تا یازدهم بهمن، ۵۱.۱ درصد با کاهش بارش روبه‌رو بوده و طی این مدت ۵۰.۵ میلی‌متر بارش دریافت کرده این در حالی است که میانگین بلندمدت بارش کشوری در این بازه زمانی ۱۰۳.۲ میلی‌متر بوده است.
پنجمین سال کم بارشی ها و نگرانی از سدها
​​​​​​​در این باره، احد وظیفه، مسئول مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران سازمان هواشناسی می گوید: پر بارش‌ترین سال ما ۱۳۷۱ است که میانگین بارش کشور ۳۴۰ میلی متر بود. سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ هم کم بارش‌ترین سال با حدود ۱۳۵ میلی متر بوده است. ما همواره در طول سال‌های اخیر نوسان بارش داشته‌ایم. الان به طور متوالی پنجمین پاییز و زمستانی را پشت سر می‌گذاریم که بارش‌ها از میزان متوسط بلندمدت پایین‌تر آمده است. برخی از سال‌ها از جمله امسال، یکی از بدترین سال‌ها از نظر بارندگی بوده است. سال گذشته هم این چنین بود. سال قبل انتهای زمستان و بهار وضعیت خوب شد و کم بارشی‌ها را جبران کرد. امسال متأسفانه شبیه پارسال است، اما امیدوار نیستیم که مانند سال قبل بارش‌ها شدت بگیرد. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، وضعیت سد‌ها نگران‌کننده‌تر خواهد بود.
باید به فکر صرفه جویی آب باشیم
وظیفه درباره نوع مواجهه با این شرایط، این طور می گوید: سهم ما از آسمان همین است. تغییر اقلیم در سه دهه گذشته باعث وضعیت فعلی شده است. ایران یک سرزمین خشک است و مانند ترکمنستان و افغانستان و عراق با کاهش بارش مواجه می شود، کشور‌هایی که اقلیم خشک‌تری دارند و سهم بارش شان یک سوم دنیاست باید به فکر صرفه‌جویی آب باشند.در کشور ما موضوع انتقال پایتخت نیز به موضوع آب بازمی گردد.
راهکاری جز آشتی با محیط زیست نداریم
آن چه خواندیم، گوشه ای از وضعیت بحران کم بارشی در کشور است؛ حال من و شماییم که راهی جز سازگاری سبک زیست و زندگی مان با این شرایط نداریم. بی شک تداوم شرایط فعلی، بروز بحران‌های محیط زیستی را شدت می‌بخشد و راهکاری نیز به جز آشتی با محیط زیست و صرفه‌جویی وجود ندارد. پس در روزگاری که شاید، دولت ها آن طور که باید کاری از دستشان بر نمی آید یا توان و بودجه اش را ندارند، تلاش کنیم خودمان منابع اندک آبی را که در اختیار داریم، بیهوده هدر ندهیم.