قطعی برق به دلیل ناترازی مدیریتی

مهدی حسن زاده_روزنامه خراسان/​​​​​​​ اگرچه این قطعی ۲ تا ۳ ساعت بیشتر به طول نینجامید اما چون بدون اعلام قبلی و در شب صورت گرفت، موجب نارضایتی و گله مردم شد. در همین حال توضیحات مقامات وزارتخانه های نیرو و نفت نشان دهنده اختلاف نظر و حتی فرافکنی در زمینه مقصر و عامل این قطعی است.
اطلاعیه توانیر: محدودیت هایی در روند تامین و انتقال گاز ایجاد شد
شامگاه سه شنبه ابتدا وزارت نیرو در این زمینه موضع گرفت. در اطلاعیه توانیر که شامگاه سه شنبه منتشر شد، آمده است: با توجه به سرمای هوا، افزایش مصرف گاز خانگی و محدودیت‌های ایجاد شده در روند تامین و انتقال گاز به نیروگاه‌ها، به منظور حفظ پایداری شبکه، برق برخی مشترکان شهر تهران قطع شده است. تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها با کمک وزارت نفت در حال انجام است و حفظ روند کنونی برای تامین برق مورد نیاز کشور نیازمند همکاری همه هموطنان است. توانیر از مردم خواست، با پیوستن به پویش ۲ درجه کمتر، به رسیدن نعمت گاز و برق به کل کشور، کمک کنند.
وزارت نفت: وزارت نیرو فرافکنی می کند!
توانیر در شرایطی در اطلاعیه خود از «محدودیت های ایجاد شده در روند تامین و انتقال گاز» گفته و تلویحا وزارت نفت را مقصر قطعی ناگهانی و شبانه برق عنوان کرده است که صبح دیروز وزارت نفت در اطلاعیه ای به صراحت علیه این اطلاعیه وزارت نیرو موضع گرفت. در اطلاعیه وزارت نفت آمده است: «تأمین پایدار انرژی در کشور مستلزم مدیریت دقیق سبد سوخت از سوی نیروگاه‌هاست. در حالی که آمارها نشان می‌دهد مدیریت صحیح سبد سوخت می‌توانست از مشکلات اخیر جلوگیری کند، وزارت نیرو به‌جای تمرکز بر سیاست‌گذاری صحیح و اجرای مصوبات مرتبط با مصرف سوخت مایع، تلاش دارد با فرافکنی، کمبود گاز را عامل اصلی خاموشی‌ها جلوه دهد، این در حالی است که تأمین گاز و سوخت مایع، حتی فراتر از تعهدات انجام شده و در بسیاری از روزها بیش از میزان تکلیف‌شده به نیروگاه‌ها تحویل داده شده است. نادیده گرفتن این واقعیت و چشم‌پوشی از نقش مدیریت نامناسب سوخت معادل، نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز چالش‌های مشابه در آینده باشد.»
آمارهای وزارت نفت از تامین گاز و سوخت مایع بیشتر از برنامه
در ادامه اطلاعیه وزارت نفت آمده است: «بر اساس دستورالعمل‌های بالادستی، نیروگاه‌ها موظف اند در فصول مختلف سال، به‌ویژه در تابستان که فرصت مناسبی برای ذخیره‌سازی سوخت مایع فراهم است، سبد سوخت خود را به‌گونه‌ای مدیریت کنند که در ماه‌های سرد سال، تأمین برق بدون چالش ادامه یابد. در اوایل مرداد امسال، تصمیمی اتخاذ شد که نیروگاه‌ها را مکلف می‌کرد از ۱۰ مرداد به بعد، روزانه ۴۰ میلیون لیتر نفت‌کوره مصرف کنند، این در حالی است که مصرف واقعی در نیروگاه‌ها به‌طور میانگین تنها ۲۴ میلیون لیتر در روز بوده است. نتیجه این مصرف نکردن، کاهش ۲.۳ میلیارد لیتر نفت‌کوره در نیروگاه‌ها بود که به‌جای آن، نفت‌گاز بیشتری مصرف شد، این موضوع نشان‌دهنده نبود مدیریت بهینه سبد سوخت و تأثیر آن در تأمین انرژی در ماه‌های سرد سال است.»وزارت نفت در ادامه این اطلاعیه ثبت رکورد مصرف ۶۸۱ میلیون مترمکعب گاز در برخی روزهای دی و بهمن و تحویل نفت‌گاز به نیروگاه‌ها به میزان ۵۵ درصد بالاتر از تعهدات ابلاغی امسال را به عنوان گزارش کار خود در تامین سوخت نیروگاه ها عنوان کرده و آورده است: در صورتی که مصرف نفت‌کوره در فصل گرم سال مطابق برنامه‌ریزی انجام می‌شد، امکان استفاده بهینه از منابع در ماه‌های سرد سال فراهم‌تر بود، با این حال، تأمین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها در دی و بهمن‌، مطابق تکالیف ابلاغی و حتی در بعضی روزها فراتر از آن انجام شده است که نشان از پایبندی وزارت نفت به وظایف خود در قبال تأمین پایدار انرژی دارد.
مقصر کیست؟
واضح است که در شرایط ناترازی انرژی و زنجیره ای از عوامل از جمله سرمای هوا، کمبود سوخت مایع، افزایش مصرف برق به دلیل قطعی گاز و صرفه بالای ماینینگ، قطعی برق و گاز گریزناپذیر است اما چند ملاحظه باید مدنظر قرار گیرد:
۱ - مردم محدودیت در تامین برق و گاز را می پذیرند اما قطعی ناگهانی و بدون اعلام قبلی را نمی پذیرند چرا که انتظار دارند دولت شرایط پیش بینی پذیری را ایجاد کند تا بتوانند در شرایط کمبود انرژی زندگی خود را مدیریت کنند.
۲ - قطعی برق شامگاه سه شنبه و اطلاعیه های ۲ وزارتخانه نشان می دهد که ناهماهنگی و مدیریت جزیره ای بر مدیریت انرژی کشور حاکم است. مردم کمبود و ناترازی انرژی را درک می کنند و می پذیرند اما ناترازی مدیریتی و فرافکنی دو دستگاه در یک قوه را که باید دور یک میز با هم هماهنگ شوند، نمی پذیرند.
۳ - انتظار می رود برای جبران مسئله نظام نظارتی کارآمدتری برای ارتباط بین وزارت نیرو و نفت و تامین سوخت نیروگاه ها طراحی شود. به نظر می رسد شفاف سازی و ارائه آمار روزانه تامین انرژی توسط وزارت نفت برای نیروگاه ها و خروجی نیروگاه ها به طور شفاف و با امکان دسترسی همگانی منتشر شود تا مشخص شود نشتی احتمالی سوخت مایع یا کم و کاستی در تامین آن وجود دارد یا نه؟