بازی ارزی صادرکنندگان در سامانه خودروهای وارداتی / ۴۰ هزار دلار می خرند بین ۶۰ تا ۱۲۰ هزار دلار اظهار می کنند!

سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی در حالی برای متقاضیان واجد شرایط که اقدام به تعریف حساب وکالتی و بلوکه کردن وجه مورد نظر کرده‌اند، بازگشایی و به روزرسانی شد که لیست خودروهای قابل عرضه در این مرحله با قیمت علی‌الحساب اعلام شده و وزارت صمت اعلام کرده که مجبوریم حتی خودروهایی را که قیمت قطعی دارند، را علی الحساب محاسبه کنیم تا با افزایش قیمت ناشی از رشد تعرفه ها، سال بعد فروشندگان و خریداران این خودروهای وارداتی دچار مشکل نشوند. او افزایش قیمت خودروهای وارداتی را به دلیل افزایش تعرفه و نرخ محاسبه گمرک عنوان کرده است.

 سال 1401، دولت تحت فشار مجلس و با شعار ساماندهی بازار خودروی کشور و وضعیت صنعت خودرو و همچنین تسهیل دسترسی عموم مردم به خودروی وارداتی و کاهش قیمت و افزایش کیفیت خودروهای تولید داخل، به سمت آزادسازی واردات خودرو رفت اما با گذشت حدود 2 سال و نگاهی به لیست خودروهای آماده فروش در سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی، اکنون می بینیم اغلب مدل ها افزایش قیمت چشمگیری داشته اند و حتی با وجود این رشد قیمت ها، رقم اعلام شده علی الحساب است!

به طور مثال سایپا changan cs55 را در دی ماه یک میلیارد و 350 میلیون تومان قیمت گذاری شده و اکنون در اسفندماه به صورت علی الحساب این خودرو با قیمت 1680000000 تومان (بدون احتساب عوارض قانونی بعدی) فروخته می شود.

یا خودروی lamary  مدل 2025 هیبریدی که هفدهم دی ماه با قیمت 160000000 تومان اعلام شده بود، اما نوزدهم اسفندماه 2630000000 تومان قیمت گذاری شده، آن هم علی الحساب! دیگر مدلها نیز با افزایش قیمتهای چند صد میلیونی همراه بوده اند.

جالب است که برای سال 1404 تعرفه واردات تمام انواع خودرو 100 درصد تعیین شده است. تعرفه خودروهای برقی از 4 درصد و تعرفه خودروهای هیبرید از 15 درصد هم به 100 درصد افزایش رسیده و تعرفه خودروهایی با حجم موتور پایین افزایش یافته است. با این حال، تعرفه واردات خودروهای لوکس و با حجم موتور بالای 2000 سی‌سی، از 135 درصد به 100 درصد کاهش رسیده است!

وعده ها درباره تاثیرات مثبت واردات خودرو از ابتدا دروغ بود

در همین رابطه امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو و عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت در این باره در گفت و گو با جماران، درخصوص افزایش قیمت خودروهای وارداتی و امکان تحقق وعده هایی که در رابطه با واردات عنوان می شد، با بیان اینکه به عنوان یک کارشناس، از روز اول این طرح را شکست خورده اعلام کردم، خاطرنشان کرد: من مخالف واردات نیستم و تاکیدم از ابتدا این بود که در شرایط فعلی کشور، با توجه به اوضاع ارزی و تولیدی کشور، امکان ندارد هدف وعده های نمایندگان مجلس درباره واردات خودرو محقق شود. اوایل که این طرح برای تصویب مطرح شد، صحبت از واردات خودروی 5 هزار دلاری مطرح می شد، و بعد این رقم به 10 هزار دلار رسید. آن زمان دلار 50 هزار تومان بود و صحبت بر سر این بود که با این رقم، خودروی 500 میلیونی وارد کشور شود. همان زمان نیز تاکید کردیم که این یک وعده دروغ است، دروغ، به این دلیل که زمانی است که کسی موضوعی را نمی داند و وعده اشتباهی می دهد، اما همه نمایندگان مجلس می دانستند که این کار امکان پذیر نیست!

قیمت خودروهای وارداتی حداقل 2.5 برابر قیمت اعلام شده در سایت کشور تولیدکننده است

وی توضیح داد: ما در کشوری هستیم که همین الان دولت به شدت کسری بودجه دارد و ناچار شده برای نمونه، مالیات ها را افزایش دهد و به طور طبیعی، تعرفه ها هم افزایش می یابند؛ وقتی مالیات در همه زمینه ها افزایش پیدا کرده، نمی توان مالیات واردات خود را افزایش نداد، در نتیجه قیمت خودرو افزایش می یابد!

  علاوه بر آن هر خودرویی که وارد کشور شود، قیمت آن حداقل 2.5 برابر قیمتی است که در سایت های کشور تولیدکننده آن مشاهده می کنیم، یعنی مثلا وقتی خودرویی در یک سایت چینی با قیمت 10 هزار دلار برای فروش گذاشته شده، این خودرو وقتی به ایران می رسد این عدد به حدود 25 هزار دلار می رسد، همه سودش هم برای فروشنده نیست و حداقل 10 هزار دلار آن به شیوه های مختلف با عنوان انواع عوارض و تعرفه به جیب دولت می رود. بنابراین از ابتدا، این وعده ای توخالی و پوپولیستی بود که مردم عادی از آن خوششان می آید، اما پشتوانه ندارد.

هر گونه وارداتی به معنای افزایش تقاضای ارز است/ پیامد منفی مصوبات غلط یکی، دو سال گذشته، کم کم خود را نشان می دهد

کاکایی ادامه داد: نکته دومی که از ابتدا نسبت به آن اخطار می دادیم این است که هر گونه واردات به کشور یعنی خروج ارز، اما بسیار عجیب است که برخی واردکننده ها، در این شرایط ادعا می کنند که واردات یعنی وارد کردن ارز! چرا اصول اقتصادی را زیرسوال می برید!؟ هر گونه وارداتی به معنای افزایش تقاضای ارز است. وقتی که شما در تامین ارز مملکت این گونه محدودیت دارید و بر لبه مرز حرکت می کنید، کوچکترین فشار اضافه ای بر آن تقاضا باعث بالارفتن قیمت ارز می شود. این بسیار واضح است. مساله فقط هم درباره واردات خودرو نیست و پیامد منفی مصوبات غلطی که در یکی دو سال گذشته داشته ایم، کم کم خود را نشان می دهد و خرابکاری هایش بیرون می زند؛ از اختلاس هایی مانند چای دبش گرفته تا واردات خودرو!

وی اظهارداشت: بیشتر افراد، معمولا توجهشان بر واردات خودروهای سواری است، اما عدد واردات خودروهای کشنده را ببینید! جالب است که صادرکننده ها از نظر قانونی باید ارز خود را وارد بازار کنند و به قیمت مبادله ای بفروشند. اما برخی خودرویی با قیمت 40 هزار دلار می خرند و با بیش اظهاری آن را بین 60 هزار دلار و حتی 120 هزار دلار اعلام می کنند. با رقم اضافه اعلام شده آن می روند در بازار با قیمت آزاد فعالیت دیگری انجام می دهند و آن رقم 60 هزار دلار و 120 هزار دلاری که اعلام کرده مبنای فروشش در بازار ایران می شود و به طور قانونی گران فروشی می کنند.

 ماجرای واردات، معادل دورزدن تحریم ها و رانت خواری مضاعف است

کاکایی با بیان اینکه ماجرای واردات در وضعیت فعلی ما، معادل دورزدن تحریم ها و رانت خواری مضاعف است، به جماران گفت: بسیار واضح است. افرادی که صادرات انجام داده و نمی خواهند ارزشان را 68 هزار تومان بفروشند! نفعشان را در این می بینند که ارز را 90 هزار تومان بفروشند و وقتی از طریق بازگشت ارز به داخل کشور نمی توانند به این عدد برسند، بنابراین آنها هم تلاش می کنند چنین بازی هایی را در بازار خودروی ایران انجام می دهند.

وی با اشاره به افزایش قیمت بالغ بر یک میلیاردی برخی مدل های خودرو نسبت به شش ماه و حتی 3 ماه گذشته در سایت واردات خودرو، عنوان کرد: قیمت ارز پایه که شش ماه پیش حدود 55 هزار تومان بود، تغییر کرده و اکنون با افزایش قیمت ارز، مواجه هستیم؛ علاوه بر آن تعرفه واردات هم رشد شدید قیمتها را سبب شده است. تا دو، سه ماه پیش مبنای محاسبات قیمت ارز، عدد 28هزار و 500 تومان بود، اکنون طبق قانون جدید، عدد مبنای محاسبات قیمت ارز، فعلا 68 هزار تومان است و این رقم، بیش از 2 برابر گذشته است! یعنی اگر تعرفه 50 درصدی داشتیم، 50 درصد 10 هزار دلار که 5 هزار دلار می شود را باید در اختلاف 30 هزار تومانی ضرب کنیم. همین اکنون چنین رقمی را به عنوان جهش قیمت شاهد هستیم و تازه این علی الحساب است. به این دلیل که دلار نهایی آن هنوز حساب نشده و با فریب های متعددی، نه به صورت غیرقانونی، بلکه با ظواهر کاملا قانونی، این رقم را تعیین می کنند. دیگر اینکه باید دید گمرکات با چه عددی رقم نهایی را برای واردات اعلام می کند و قیمت پایه دلار برای تعرفه چگونه برآورد می شود. در این مسیر هم انواع عوارض هم درنظر گرفته می شود و مجموع عوارض و مالیات ما بیش از 100درصد افزایش قیمت را ایجاد می کند و در نهایت برای مشتری، قیمت خودروی وارداتی به 2.5 برابر جهانی آن می رسد. 
احتمالا قیمت خودرو به همین شکل افزایش یابد

کاکایی با بیان اینکه با چنین سیاست هایی به طور طبیعی کمبود ارز بیشتر خواهد شد و باید انتظار داشته باشیم قیمت خودرو به همین شکل افزایش یابد، گفت: این وضعیت به سادگی جمع نخواهد شد، تصور کنید یک میلیون خودرو هم وارد کردید، شما که نمی توانید این تجارت را بر هم بزنید! به هر حال این وضعیت در کشور ما را تجارت خودور ایجاد کرده است. مانند فروش سکه که هر میزان سکه بفروشیم، قیمت سکه پایین نخواهد آمد و بلکه به علت شرایط اقتصاد کلان افزایش پیدا می کند، وضعیت تجارت خودرویی که در کشور ما ایجاد شده، با این سیاست ها ساماندهی نخواهد شد.

افزایش قیمت وارداتی ها، باعث بالا رفتن قیمت خودرو می شود

این استاد دانشگاه، با تاکید بر اینکه واردات ربطی به تولید داخل ندارد، چرا که تولید در ایران مشکلات خود را دارد و قیمت خودروهای تولید داخل، به دلیل تورم افزایش پیدا می کنند، یادآور شد: امسال رسما تورم 40 درصدی داشتیم و سال آینده هم به نظر می رسد تورم حداقل 40 درصد را خواهیم داشت. بنابراین به فرض محال اگر خودروی خارجی رایگان هم وارد کنیم، قیمت خودروی ایرانی کاهش پیدا نمی کند، چرا که قیمت تمام شده خودروها افزایش پیدا می کند و مساله این است که اگر ما واردات زیادی داشته باشیم، خودروها روی دست تولیدکننده ها می ماند اما قیمت آن پایین نمی آید. اما مساله این است که افزایش قیمت خودروهای وارداتی، باعث افزایش قیمت خودرو در کشور می شود. هر چند که این افزایش قیمت، ربطی به سیاستهای کلان نظام ندارد و شرایط بازار با افزایش قیمت خودروهای وارداتی به نحوی پیش می رود که قیمت خودرو در داخل را رشد دهد.

وی با بیان اینکه اگر دولت تعرفه ها و مالیات را به درستی در جهت تقویت تولید و اصلاح نظام بانکداری استفاده کند، در بلندمدت رونق ایجاد می کند اما اگر درآمدها صرف حقوق و دستمزد کارمندان شود، تورم ادامه پیدا خواهد کرد، اظهارداشت: واردات خودرو، در کوتاه مدت قیمت خودروهای وارداتی را به طور نسبی کاهش داد اما در بلندمدت به ضرر کشور است و قیمتها را افزایش می دهد، اما درآمدهای ناشی از افزایش تعرفه و نرخ مالیات اگر به درستی مدیریت شود و رونق تولید را ایجاد کند، تورم را کنترل خواهد کرد.

برای یک تاجر به صرفه نیست که خودروی 10 هزار دلاری وارد کند

کاکایی با بیان اینکه طبق قانون بودجه 1404، مبنای محاسبه قیمت ارز همه کالاها از 28500 تومان به 68 هزار تومان رسیده و این مساله افزایش قیمتی در کالاها ایجاد خواهد کرد، به جماران گفت: خودروهایی که وارد شده، به دلیل قیمت های بالای آن مورد مصرف عموم مردم نیست؛ چرا که در هر حال، برای یک تاجر به صرفه نیست که خودروی 10 هزار دلاری وارد کند و واردکننده ها ترجیح می دهند با هر مبلغی که دارند، خودروی با قیمت بالاتر وارد کنند؛ چرا که مشکلات خودروی 10 هزار دلاری خیلی زیاد است و اکثر خودروهایی که وارد می شوند، نزدیک 20 هزار دلار هستند. خودروی 20 هزار دلاری، یعنی خودروی 45 تا 50 هزار دلاری در ایران! ما در این منطقه بازار، تعداد زیادی مونتاژکار داریم که در دو سال گذشته، تعداد تولیدات آنها افزایش پیدا کرده است، در نتیجه این خودروهایی که وارد شده، به طور طبیعی خودروهایی هستند که از سوی دهک هشتم به بالای جامعه خریداری می شوند.

با این وضعیت اقتصادی، امکان ندارد خودروهای ارزان وارد کشور شود

وی با تاکید بر اینکه دولت برای انتخاب نوع خودروی وارداتی حمایت یا دستور خاصی نداشته و آقایان وارد کننده خودشان خودروهایی که در دنیا برایشان امکان خرید است را با بالاترین قیمت ممکن وارد می کنند، افزود: اکنون هیچ خودروسازی با ایران کار نمی کند و همه خودروهای وارداتی از بازار جمع شده اند، هیچ کدام از این خودروهای وارداتی از شرکت معتبر خودروسازی خریداری نشده است. حتی اگر اجازه واردات خودروهای 40 هزار دلاری هم داده می شد، مطمئن باشید واردکننده ها اکثرا خودروی 40 هزار دلاری وارد می کردند.

  خودروهایی که جانبازان وارد کنند را ببینید! خیلی جالب است که خودروهای جانبازان در سقف اجازه ای است که برای واردات داده می شد و 35 هزار دلاری هستند، به این دلیل که واردکننده ها دنبال سود هستند و به دنبال مصرف و فروش نیستند. با واردات خودروی 35 هزار دلاری به سود چند میلیاردی می رسد و با واردکردن خودروی 10 هزار دلاری، سود پایین تری به دست می آورد.

بنابراین با این وضعیت اقتصادی و تحریمی ایران و با این درآمد ارزی که کشور دارد، امکان ندارد که خودروهای ارزان وارد کشور شود، مگر اینکه دولت وارد واردات چنین خودروهایی شود. در این صورت هم ارزان ترین خودروهایی که مردم حاضر باشند آن را بخرند،

بعضی از نمایندگان مجلس، اظهارات غیرکارشناسی مطرح می کنند 

کاکایی ادامه داد: بعضی از نمایندگان مجلس، اظهارات غیرکارشناسی مطرح می کنند و صحبت از خودروی 5 هزار دلاری می شود؛ در حالی که چنین چیزی در دنیا وجود خارجی ندارد. ارزان ترین خودرویی که سراغ دارم رنو کوئید هند است که استانداردهای ایران را رعایت نمی کند. رنو کوئید برزیل هم که استانداردهای ایران را رعایت می کند، حداقل قیمتش حدود 8 هزار دلار است. کاش این خودرو را وارد می کردند تا مردم امکانات آن را با پراید مقایسه کنند و ببینند حاضر هستند کوئید سوار شوند یا همین پراید را بخرند.

وی ضمن انتقاد شدید نسبت به اظهارات برخی نمایندگان مجلس که عنوان می کنند حالا که با این قیمت ها خودروی نو نمی توان یافت، باید خودروی دست دوم وارد کرد، به جماران گفت: اکنون با روشن شدن شرایط واردات خودرو، ادعای برخی نمایندگان مجلس که در طرح واردات خودرو شکست خورده اند، این است که منظور ما واردات خودروی دست دوم بود. باید به آنها گفت که بررسی کنید و ببینید که خودروی دست دوم چه مضرات بزرگی در حیطه مسائل فنی، حقوقی و پلیسی برای کشور دارد و دنیایی از فساد است.

خوشبختانه دولت تاکنون پای دیدگاه های فنی خود درباره واردات خودروی دست دوم ایستاده و می داند اگر وارد این موضوع شود که با چه ماجراهایی مواجه خواهد شد، اما متاسفانه همچنان برخی نمایندگان مجلس برای اجرای این خواسته شان فشار می آورند. در حالی که باید تجربه ای که درخصوص شرکت هایی مانند کاسپین و فرشتگان داشتیم که ورشکست شدند و هزینه های آن را دولت و مردم متحمل شدند، به یادآورد.

مسئولیت آنچه درباره واردات خودرو انجام شد برعهده مجلس است

وی مسئولیت آنچه که اکنون در زمینه واردات خودرو انجام می شود را بر عهده مجلس دانست و گفت: نمایندگان مجلس با اجرای طرح ساماندهی صنعت خودرو، صنعت خودرو را نابود کردند. به شدت به وزرا فشار آوردند و استیضاح فاطمی امین هم در همین چارچوب انجام شد. اکنون هم همچنان فشارها برای واردات خودروی کارکرده وجود دارد. این یک خطای بزرگ راهبردی است و اکنون که شاهد خرابکاری هستیم، انتقادها به وزارت صمت مطرح می شود! نباید فراموش کرد سال 96 واردات خودرو در پی درخواست رئیس کل بانک مرکزی واردات خودرو ممنوع شد و وزارت صمت در این بخش هم نقشی نداشت، اما اکنون هیچ یک از نمایندگانی که خواستار اجرای چنین سیاستی بودند، پاسخگو نیستند.

  
واردات کشنده دست دوم با وجود افزایش تولید داخلی؟!

کاکایی با اشاره به تحرکات عجیب برخی نمایندگان مجلس در بحث واردات خودرو، به جماران گفت: اکنون در تولید سه، چهار سال گذشته، تولید خودروهای کشنده در ایران بالارفته است، تا جایی که این کالاها روی دست تولیدکننده ها مانده است، اما با این حال برخی نمایندگان مجلس، به دلیل تجارتی که در این زمینه وجود دارد، از طرق مختلف، 10 هزار تا 10 هزار تا، خودروی کشنده دست دوم تا نزدیک 10 سال کارکرد وارد می کنند! بعد هم وقتی خرابکاری ها خود را نشان می دهند، وزارت صمت و دولت را مقصر جلوه می دهند. افکار عمومی انتظار داشت با واردات خودرو ، دسترسی مردم به خودروها آسان تر شود و این هدفی بود که با اجرای این سیاست اعلام می شد، اما اکنون با این شرایطی که پیش آورده اند، چه کسی پاسخگو است؟!اکنون کسی به خاطر نمی آورد که چه کسی در مجلس گفت ما خودروی 5 هزار دلاری وارد می کنیم و پاسخگوی آنچه صورت گرفته نیست!/جماران