استشمام خاک!

بهاره موفقی_ روزنامه خراسان/ تکرار این بحران به حدی رسیده است که دیگر برای مردم تعجب‌برانگیز نیست، بلکه پیش‌بینی‌پذیر و روتین و البته کلافه کننده شده است؛ آن‌قدر که می‌توان در تقویم ها آن را علامت زد. امروز دیگر نمی‌توان بحران آلودگی هوای استان را اتفاقی، غیرمنتظره یا اجتناب‌ناپذیر دانست. این معضل یک بحران «ساختاری» است که سال به سال تکرار می‌شود و قربانی اش همواره جان و سلامت مردم‌ است. به گزارش خراسان رضوی، روز گذشته شاخص کیفیت هوای مشهد در وضعیت بنفش قرار گرفت طوری که در یک روند افزایشی و طی آخرین رصد ما در ساعت ۱۵ دیروز به عدد ۲۱۰ رسید؛ البته این شاخص بنا به اعلام مسئولان محیط زیست استان در برخی از شهرستان های استان به بیش از ۵۰۰ هم رسیده است! پرسش اساسی این است که چرا با وجود آگاهی کامل از بروز چنین اتفاقی، اطلاع از منشأ و شدت این بحران، هیچ تدبیر پیشگیرانه‌ای اندیشیده نمی‌شود؟​​​​​​​
در کنار بعد بین‌المللی بحران و پای همیشه ثابت صحرای قره قوم، سهم نهادهای داخلی نیز در گسترش این وضعیت انکارناپذیر است. هر یک از سازمان های متولی وظایف مشخصی دارند که به‌نظر می‌رسد یا به شکل کامل اجرا نمی‌شوند، یا آن‌قدر دیرهنگام است که دیگر فایده‌ای ندارد. به طور کلی، هیچ گزارش شفافی از اقدامات صورت‌گرفته برای مقابله با کانون‌های گرد و غبار یا برنامه‌های بلندمدت برای کنترل آلایندگی‌ها منتشر نمی‌شود. به‌نظر می‌رسد برخی متولیان ترجیح می‌دهند با مسکّن‌های موقتی، صورت‌مسئله را پاک کنند که نتیجه این عملکرد وضعیت همان آش و همان کاسه ای می شود که مردم استان باید هر سال با آن دست و پنجه نرم کنند. تداوم این وضعیت سلامت عمومی را در معرض تهدید قرار می‌دهد. ناگفته نماند که همه این ها در حالی است که مشهد نه‌تنها دومین کلان‎شهر ایران است، بلکه سالانه میزبان میلیون‌ها زائر داخلی و خارجی است. آیا شایسته است که شهری با این اهمیت، با هوایی آلوده و نفس‌گیر، میزبانی کند؟ تجربه‌های مشابه در شهرهایی مانند اصفهان و تهران نشان داده‌است که مدیریت بحران آلودگی هوا، گرچه پیچیده است، اما غیرممکن نیست.
باز هم حمله بی وقفه ریزگردهای قره قوم
 به هوای مشهد
مهدی یزدانجو، معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان، در گفت گو با «خراسان رضوی» درباره وضعیت آلودگی هوای مشهد در روز شنبه با اشاره به این که این وضعیت متاثر از ذرات معلق گرد و غبار است، می گوید: جبهه گرد و غباری که وارد ایران شده از سمت قره قوم است که شرق کشور را تحت تاثیر قرار داده است. طبق رصدها تمام شهرهای شرق استان بالاخص صالح آباد، تربت جام و رشتخوار و... شاخص آلایندگی آن ها بیش از ۵۰۰ است. وی ضمن اشاره به تشکیل ندادن کارگروه به دلیل  پیش بینی های هواشناسی مبنی بر وزش باد و بارندگی در روز شنبه می افزاید: هواشناسی اعلام کرد به خاطر وزش باد و بارندگی به احتمال زیاد این وضعیت مدیریت خواهد شد.
اعتبارات قطره چکانی و سرنوشت نامعلوم اعتبار ۱۰۰ میلیاردی از سوی وزارت نفت
معاون محیط زیست استان با اشاره به اقدامات این اداره کل در بحث مدیریت داخلی ریزگردها، درباره بحث خارج از دستگاهی می گوید: قرار بود از طرف وزارت نفت حدود صد میلیارد تومان برای شهرستان سرخس که نقطه حساس ماست، اختصاص پیدا کند، این موضوع در کش و قوس خاصی قرار گرفت و اداره کل منابع طبیعی یک برنامه عملی نوشت که هنوز در رفت و برگشت است و به نتیجه ای نرسیده است. یزدانجو با اشاره به این که این اعتبار در سال ۱۴۰۲ و نهایتا تا ابتدای سال ۱۴۰۳ باید به دست ما می رسید ، تصریح می کند: وزارت نفت می گفتند آنچه خواسته ماست با طرح منابع طبیعی هماهنگ نیست و در طرح منابع طبیعی انجام نشده است. وی با اشاره به وجود بیش از ۱۵ کانون گرد و غبار در استان ادامه می دهد: ما عملا با این ۱۰۰ میلیارد هم نمی توانستیم کار خاصی را انجام بدهیم اما حرکت رو به جلویی بود. یزدانجو در پاسخ به این سوال که آیا بودجه ای ملی برای کنترل ریزگردها به استان اختصاص پیدا کرده است یا خیر، می گوید: خیر، طبق آخرین خبری که از اداره منابع طبیعی داریم که ابلاغ درخواست اعتبار از دستگاه ها کرده بود، به صورت قطره چکانی و در حد همان اعتبارات استانی است. اعتبارات خاصی بابت طرحی که اداره کل منابع طبیعی برای مبارزه با گردو غبار سرخس تهیه کرده بود هنوز ابلاغ نشده است.