تجربه حضور «زن و بچه» در جشنواره فیلم کن بار دیگر نشان داد که عبور از خط قرمز، تنها به نداشتن پروانه نمایش یا رعایت نشدن قوانین ساخت فیلم خلاصه نمی‌شود؛ بلکه بدگویی کارگردان از کشوری که در آن رشده کرده، هم بازخوردهای منفی داخلی را به همراه دارد و هم امتیازات پایین منتقدان بین‌المللی به کیفیت فیلم را تغییر نخواهد داد.
«زن و بچه» به عنوان دومین فیلمی که روستایی را روی فرش قرمز جشنواره فیلم کن فرستاد، به قدر کفایت حاشیه داشت اما نه به اندازه فیلم قبلی او یعنی «برادران لیلا». اگر دفعه قبل از قدم‌زدن تا رفتار بازیگران روی فرش قرمز جشنواره حاشیه آفریده بود، اما آنچه در کنار کیفیت فیلم و امتیازات منتقدان، بیش از همه محل بحث شد، اظهارات خود روستایی در مقام کسی است که به هر حال با موافقت کامل سازمان سینمایی این بار به شهر کن پا گذاشته است.
«زن و بچه» جزو آخرین فیلم‌هایی بود که در کن ۲۰۲۵ پذیرفته شد. دو هفته تا آغاز جشنواره مانده بود که خبر رسمی حضور آخرین فیلم روستایی در بخش رقابتی، رسانه‌ای شد. همین اتفاق، سوالات را بیشتر کرد؛ چراکه درست یک ماه پیش از آن در گفت‌وگویی که ایرنا با رئیس سازمان سینمایی داشت، رائد فریدزاده گفته بود که سازمان ارتباط خوبی با سازندگان اثر دارد و حضور این فیلم در جشنواره کن، منوط به اخذ پروانه نمایش است.
با این اوصاف و با اظهارات روستایی در نشست خبری که درباره پذیرش قوانین ایران آن هم تنها به دلیل فراهم شدن شرایط اکران فیلم، صحبت کرد می‌شد حدس زد که او این بار برخلاف دفعه قبل، با موافقت کامل سازمان سینمایی و وزارت ارشاد، به جشنواره کن آمده است.
البته که پس از شنیده‌شدن همین زمزمه‌ها، روستایی مصاحبه‌ای کرد و از اجبار و قوانینی سخن گفت که انتخاب او نبوده است. این اظهارات که عموما تنها در همین جشنواره‌ها و توسط فیلمسازان مطرح می‌شود، با کلیت آنچه این فیلمساز در پروسه ساخت و نمایش آتی فیلمش پذیرفته، همخوان نیست.
روستایی که دفعه قبل ضربه اظهارنظرات و حواشی را تجربه کرده بود این‌بار با هوشمندی بیشتری عمل کرد و تنها با پیمان معادی و پریناز ایزدیار به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. اما چندین اظهارنظر درباره تلخ بودن شرایط جامعه ایران داشت که واکنش‌های متعددی را در فضای مجازی برانگیخت.
روستایی چندین اظهار نظر درباره تلخی جامعه ایران و به تصویرکشیدن زن مستقل در فیلمش داشت که واکنش‌های متعددی در فضای مجازی در پی داشت
روستایی با تاکید بر اینکه دلیل تلخ بودن فیلمش، شیرین نبودن فضای جامعه ایران است، به سرعت مورد نقد کاربران فضای مجازی قرار گرفت. بعضی صفحات با کنار هم قرار دادن صحبت‌های او و اظهارات اخیر علیرضا قربانی در برنامه «اکنون»، این بدگویی او درباره کشور در مجامع بین‌المللی را نکوهش کردند.
روستایی با این اظهارات نشان داد علیرغم اینکه می‌شود از سازمان سینمایی یک کشور مجوز ساخت و نمایش فیلم گرفت و با خیال راحت به جشنواره‌ای بین‌المللی پا گذاشت، می‌شود پشت تریبون آن برای به دست آوردن رضایت قلبی کشور برگزارکننده از کشور خود بدگویی کرد و خطوط قرمز را نه با دور زدن قوانین یا کنش بازیگران روی فرش قرمز، که با بدگویی درباره کشور خود، رد کرد.
اما دلیل موفق نشدن فیلم روستایی در جشنواره کن، به زعم منتقدان بین‌المللی هیچ کدام از اینها نبود.
فارغ از اینکه «زن و بچه» در نظرسنجی نهایی منتقدان امتیازی بیش از ۱.۹ نگرفت و در انتهای جدول ارزشگذاری فیلم‌ها قرار داشت اما نظرات منتقدان بین‌المللی در مورد آن قابل‌تامل است
از میان نقدها می‌شد فهمید که فیلم درباره زنی به نام مهناز با بازی پریناز ایزدیار است که با مردی به نام حمید با بازی پیمان معادی آشنا می‌شود و در مسیر ازدواج این دو مشکلاتی پیش می‌آید. در نهایت نیز مهناز که نمی‌تواند از مسیرهای قانونی به حق خود برسد، خود به دنبال عدالت می‌رود تا حقش را به شیوه خود بگیرد.
فارغ از اینکه «زن و بچه» در نظرسنجی نهایی منتقدان امتیازی بیش از ۱.۹ نگرفت و در انتهای جدول ارزشگذاری فیلم‌ها قرار داشت اما مواجهه با این فیلم از دید منتقدان بین‌المللی قابل‌تامل است. سایت «آی او ان سینما» برخلاف ادعای روستایی اظهار داشته که فیلمساز به کاراکتر اصلی خود اجازه نمی‌دهد در اوج قرار بگیرد. «ورایتی» تصمیمات کاراکتر اصلی فیلم را گیج‌کننده تلقی کرده و او را زنی خودویرانگر و غیرمنطقی دانسته است.
«ادوراردز واچ» نیز تصمیمات مهناز را پس از مواجهه با فاجعه در فیلم، پرخاشگرانه و به دور از منطق توصیف کرده است. ورایتی نیز نوشته بود: با داستانی روبه رو شدیم که با هیچ منطقی مطابقت ندارد و رفتار آنقدر غیرمنطقی یا غیرقابل توضیح به نظر می‌رسد که انگار در حال تماشای یک فیلم علمی تخیلی هستیم. فیلم «زن و بچه» دقیقا چنین حسی را منتقل می‌کند.
صفت «گیج‌کننده» در میان نقدها رایج بود. ورایتی در ادامه نوشت: مخاطبان به جای حس خویشاوندی، احتمالاً احساس سردرگمی می‌کنند، زیرا زن بیوه به طور فزاینده‌ای رفتارهای خودویرانگر و غیرمنطقی از خود نشان می‌دهد و این کاملا دور از روحیات زنان امروز ایران است.
این نقدهای منفی نشان داد که «زن و بچه» در جشنواره کن مورد اقبال قرار نگرفت و حتی اظهارات پرحاشیه روستایی هم نه تنها مورد توجه منتقدان و برگزارکنندگان کن قرار نگرفت بلکه در داخل نیز موجی علیه او به راه انداخت.
دیدگاه ها