افزایش خطرناک دمای شبانه؛ تهدیدی جدی برای سلامت میلیارد‌ها نفر

Climate Central یک گروه مستقل که در مورد اثرات تغییرات آب و هوا و گرم شدن زمین تحقیق می‌کند، گزارش داد که دمای شبانه تابستان بین سال‌های ۱۸۹۵ تا ۲۰۲۳ میلادی ۲.۲۹ درجه سانتیگراد افزایش یافته است.

در مقایسه با میانگین افزایش جهانی ۱.۱ درجه سانتیگراد، دمای شبانه تابستان دو برابر میانگین جهانی افزایش یافته است.

کارشناسان می‌گویند که شب‌های گرم‌تر می‌تواند منجر به افزایش بیماری‌های حاد و مزمن به دلیل گرما شود. دوره‌های طولانی دمای بالا در طول روز و شب استرس قابل توجهی را بر بدن انسان وارد می‌کند و خطر ابتلا به بیماری‌ها و مرگ و میر ناشی از گرما را افزایش می‌دهد.

امواج گرما می‌تواند گروه‌های بزرگی از مردم را در بازه‌های زمانی کوتاه به شدت تحت تاثیر قرار دهد و اغلب منجر به بحران‌های بهداشت عمومی و در نتیجه افزایش نرخ مرگ و میر می‌شود. علاوه بر این، این رویداد‌ها می‌تواند پیامد‌های اجتماعی-اقتصادی گسترده‌ای از جمله کاهش ظرفیت کاری و کاهش بهره وری نیروی کار داشته باشد.

بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، مرگ و میر ناشی از گرما برای افراد بالای ۶۵ سال بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ و ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ تقریباً ۸۵ درصد افزایش یافته است. بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹، مطالعات نشان می‌دهد که تقریباً ۴۸۹ هزار مرگ و میر ناشی از گرما در هر سال رخ داد که ۴۵ درصد آن در آسیا و ۳۶ درصد در اروپا بوده است.

حوادث مرتبط با موج گرما با شدت بالا می‌تواند مرگ و میر بالایی را به همراه داشته باشد. در سال ۲۰۰۳ میلادی ۷۰ هزار نفر در اروپا در نتیجه موج گرمای ژوئن تا اوت جان باختند، جایی که دمای تابستان ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از میانگین فصلی افزایش یافت.

حتی افزایشی جزئی در میانگین دمای زمین تاثیر قابل توجهی در بروز پدیده گرمای شدید دارد. در سال‌های اخیر، انگاره یا همان الگوی توزیع میانگین دمای روزانه به سوی گرمای بیشتر تغییر یافته و روز‌های گرم‌تر با گرمای بیشتر را محتمل‌تر کرده است.

اوایل آوریل ۲۰۲۴ (سال جاری) و در زمان موج گرمای شدید در سراسر منطقه ساحلی آفریقا، دمای هوا در کشور مالی به ۴۸.۵ درجه سانتیگراد رسید و باعث افزایش شمار بیماران بستری شده در بیمارستان‌ها و آمار مرگ و میر شد.

کارشناسان دریافته اند که بدون تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت انسانی بروز چنین گرمایی امکان‌پذیر نبود و احتمال بروز اینگونه پدیده‌ها با ادامه گرمایش زمین بیشتر خواهد شد.

در ژوئیه ۲۰۲۲ در انگلیس، دمای هوا برای اولین بار به رکورد تاریخی ۴۰ درجه سانتیگراد رسید و اختلال گسترده را در سراسر این کشور را در پی داشت.

بدون تغییرات آب و هوایی چنین وضعیتی بسیار بعید بود. همزمان، مدت زمان موج گرمایی در بسیاری از نقاط از جمله انگلیس طولانی‌تر می‌شود.

این وضعیت می‌تواند نتیجه بروز به اصطلاح «گرما گنبد» یا گنبد‌های حرارتی باشد.

گنبد‌های حرارتی ناشی از افزایش فراوان فشار جوی در منطقه‌ای وسیع است که در نتیجه آن، هوای گرم به پایین رانده می‌شود و در آنجا به دام می‌افتد و در نتیجه، دمای هوا در منطقه‌ای وسیع به شدت افزایش می‌یابد.

براساس یک نظریه، افزایش دما در قطب شمال - که تقریباً چهار برابر سریعتر از میانگین جهانی گرم شده است - باعث می‌شود تا سرعت وزش باد‌های شدید موسوم به «جت استریم» کاهش یابد و احتمال بروز گرماگنبد‌ها را بیشتر کند.