گفت‌وگوی خراسان با راضیه تجار رئیس انجمن قلم و نویسنده سرشناس ادبیات مقاومت درباره حذف مهم ترین محصولات فرهنگی از سبد خانواده های ایرانی
راضیه تجار را به جسارت، توانمندی و سخت‌کوشی می‌شناسند. او در 77 سالگی هم پرکار است؛ هم در نویسندگی و هم در فعالیت‌های اجرایی. راضیه تجار، از نویسندگان متعهد و صاحب سبک ایرانی در حوزه ادبیات پایداری و دفاع مقدس است. او که اکنون ریاست انجمن قلم را به‌عهده دارد، صاحب کارنامه‌ای پربار در ادبیات و فعالیت‌های فرهنگی است؛ از عضویت در شورای کارگاه رمان و دبیری صفحه ادب و هنر روزنامه جام جم گرفته تا عضویت در هیئت علمی بنیاد پروین اعتصامی، عضویت در شورای فیلمنامه‌نویسی و ادبیات بنیاد فارابی و دبیری فصلنامه قصه. راضیه تجار بیش از 20 اثر در قالب‌های رمان و داستان کوتاه منتشر کرده که مولفه‌های پایداری در آثار او از پربسامدترین مفاهیم است. در آثار داستانی این نویسنده با محوریت جنگ و دفاع، مفاهیمی مانند زن به عنوان نماد صبر، تقدس شهید و رزمنده، دعوت به وحدت، امید به آینده و توسل به دین و مذهب موج می‌زند و در آثار غیرجنگی او مفاهیمی مانند انسان‌دوستی و اراده قوی که باز هم نشانگر پایداری هستند، جلوه دارند. از جمله آثار تجار عبارت اند از: «نرگسها»، «زن شیشه‌ای»، «هفت بند بندهای روشنایی»، «سفر به ریشه‌ها»، «شعله و شب»، «سنگ صبور»، «از خاک تا افلاک»، «ستاره من»، «کوچه اقاقیا» و «جای خالی آفتابگردان». در ادامه، گفت‌وگوی ما را با راضیه تجار درباره وضعیت آثار منتشرشده در حوزه ادبیات پایداری و نیز مشکلات پیش روی فرهنگ کشور می‌خوانید.
در سالهای اخیر حضور خانم‌های نویسنده در حوزه ادبیات مقاومت به ویژه در شاخه روایت‌نگاری، خاطره‌نویسی، مستندنگاری و... پررنگ شده. این را چطور ارزیابی می‌کنید؟
خوشبختانه حضور خانم‌ها بسیار پررنگ است، اما نوشته‌های مقاله‌ای با نثر گزارشی و روایت صرف که حسی را انتقال نمی‌دهد و خالی از روح هنری و ادبی است، ایجاد مشکل می‌کند. از این نظر که این نویسنده‌ها خاطره‌ها و روایت‌ها را می‌نویسند و سندی را برای آیندگان ثبت می‌کنند، تلاششان ارزشمند است اما کسان دیگری که وقت و حوصله و همتش را دارند و احساس مسئولیت می‌کنند، باید بیایند و براساس این آثار داستان و رمان بنویسند تا هنری‌تر شود.
از نظر شما وضعیت ادبیات داستانی مقاومت چطور است؟
برای خاطره نگاری و مستندنگاری متولیانی هستند، اما برای ادبیات داستانی نه. از داستان کوتاه که اصلا خبری نیست مگر در چند جشنواره. مجلات هم دیگر چاپ نمی‌شوند، چون پشتیبانی نیست. به خاطر گرانی کاغذ کسی هم دغدغه ندارد و با فضای مجازی مردم اهم وقت خود را صرف خواندن مطالب بیهوده می‌کنند که کف روی آب است و ادبیت ندارد.
زمانی اشعار و داستان‌ها در مجلات به چاپ می‌رسیدند و وقتی نویسنده و شاعر حرفه‌ای می‌شدند، کتاب چاپ می‌کردند، اما الان مجله‌ها نیستند و این کمبود احساس می‌شود.
بله. به اضافه این که وقتی نویسندگان کار خوب ارائه می‌دادند و داستانشان از دید مسئولی که در مجلات بود، بررسی می‌شد، همان کار خوبشان در قالب کتاب چاپ می‌شد؛ گزیده و پیراسته. ولی الان نویسندگان خودشان باید کتاب را برای چاپ ببرند و کتاب اولی‌ها و نوقلمان که باید پول هم بدهند تا کتابشان در 50 یا 100 نسخه چاپ شود!
هم اکنون که با گرانی کاغذ و بالارفتن قیمت کتاب، این کالای فرهنگی از سبد فرهنگی طبقه متوسط در حال رخت بربستن است، انتظار شما از مسئولان فرهنگی جدید چیست؟
بسیار اشک انگیز است. چهار سال پیش گران‌ترین کتابی را که خریدم یک میلیون تومان بود، ولی الان اگر کتابی با رقم‌های این‌چنینی باشد، نمی‌خرم. گرانی کتاب برای فرهنگ کشور ضربه است. از وزیر محترم درخواست می‌کنم که به داد فرهنگ کشور برسند. فرهنگ ما نباید این قدر رها شود. بسیاری از مسائل ما به این دلیل که به فرهنگ مملکت رسیدگی نکرده‌ایم، پیش آمده است. اگر پایه فرهنگی جوان‌ها محکم باشد، نیازی به اتلاف وقت ندارند و دیگر لازم نیست اندیشه‌شان را درست کنیم. البته دولت قبلی هم زحمت خودش را کشید، اما امیدواریم این فعالیت‌ها ادامه‌دار و مستمر باشد.
در پایان، از آخرین آثار داستانی منتشرشده‌تان بفرمایید.
آخرین مجموعه داستان من به نام «نت‌های رها» است که شامل داستان‌های سالهای اخیر است. این کتاب را «کتابستان معرفت» چاپ کرد و به نمایشگاه امسال آمد. قبل از آن هم رمان «یاس کبود» به چاپ دوم رسید. کاری هم نوشته‌ام به نام «تلخ اما شیرین» درباره یکی از شهدای جانباز اعصاب و روان که به زودی منتشر می‌شود. تابه حال درباره جانبازان عزیز کتابی ننوشته بودم؛ از نظر روحی کار سنگین و سختی بود.403101
دیدگاه ها