جاودانگی شهدا در سطرهای 5 کتاب ماندگار

ستاره منوچهری- روزنامه خراسان/ نکته‌ای که رهبر معظم انقلاب نیز در بیاناتشان در دیدار دست‌اندرکاران کنگره ملی شهدای استان کهگیلویه و بویراحمد که 18 شهریور در محل برگزاری این کنگره در یاسوج منتشر شد، به آن اشاره و بر شناساندن شخصیت شهدا در قالب کتاب تاکید کردند: «دست‌نوشته‌ها، کتاب‎ها، فیلم‌ها، بزرگداشت‌ها، نام‎گذاری کوچه و خیابان و ورزشگاه و غیره، خوب است، همه‌ این‎ها لازم است... ما در کشور چند ده میلیون جوان داریم؛ شمارگان چاپ این کتاب مثلاً فرض کنید که حالا اگر ده بار چاپ بشود، ده تا دو هزار تا ــ که حدّاکثر [تعداد هر چاپ] است ــ می‎شود بیست هزار جلد؛ بیست هزار جلد در مقابل بیست میلیون خیلی رقم کوچکی است. کاری کنید که اوّلاً بیست هزار نفر بخوانند و همان بیست هزار نفری که می‎خوانند این کتاب را، به معنای واقعی کلمه، این شخصیّت، این کسی که شما توصیفش کردید، چهره‌نگاری کردید، در سبْک زندگی آن‎ها، در وجود آن‎ها، در فکر آن‎ها، فرهنگ آن‎ها اثر بگذارد؛ همّتتان باید این باشد. من همیشه به این جمع‎هایی که برای بزرگداشت شهدا می‌آیند با ما دیدار می‎کنند ــ مثل شما ــ این را توصیه می‎کنم: خروجی‌ها را در نظر بگیرید؛ صِرف کار کافی نیست. این کارها ابزار است؛ ابزار [هم] برای یک نتیجه است». در ادامه، به معرفی پنج کتاب تاثیرگذار که داستان زندگی شهیدان این مرز‌وبوم را روایت کرده‌اند، می پردازیم.
اسم تو مصطفاست
راضیه تجار از نویسندگان پیش کسوت و صاحب‌نام ادبیات دفاع مقدس است که کارنامه‌ای پربار در این حوزه دارد. انتشارات روایت فتح از این نویسنده در سال 98 کتابی داستانی با محوریت زندگی شهید مصطفی صدرزاده، از شهدای مدافع حرم به نام «اسم تو مصطفاست» را منتشر کرد. این کتاب از زبان سمیه ابراهیم‌پور، همسر شهید روایت می‌شود و تاکنون بیش از 20 بار تجدیدچاپ شده‌است. راضیه تجار با نثر روان و شیوای خود به زیبایی داستان زندگی پرفراز و نشیب این شهید را شرح داده‌است که خواندنش خالی از لطف نیست. بخشی از کتاب را با هم می‌خوانیم: «این جا بر لبه سنگ سرد نشسته‌ام و زیر چادر، تیک‌تیک می‌لرزم. آن گل آفتابی که در چشمان تو افتاده، یک ذره هم گرما به تن من نمی‌بخشد. انگار با موذی‌گری می‌خواهد دو خط ابروی تو را به هم نزدیکتر کند و دل مرا بیشتر بلرزاند. می‌دانی که همیشه در برابر اخمت پای دلم لرزیده. تا این جا پای پیاده آمدم. از خانه‌مان تا بهشت رضوان شهریار ده دقیقه راه است، اما برای همین مسافت کوتاه هم رو به باد ایستادم و داد زدم: «آقا مصطفی»! نه یک بار که سه بار. دیدم که از میان باد آمدی، با چشم‌هایی سرخ و موهایی آَشفته. با همان پیراهنی که جای‌جایش لکه‌های خون بود و شلوار سبز لجنی شش‌جیبه».
خاک‌های نرم کوشک
یکی از کتاب‌های تاثیرگذار با محوریت زندگی شهدا که در دو دهه اخیر از پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین کتاب‌ها بوده، «خاک‌های نرم کوشک» به قلم سعید عاکف است. این کتاب اولین بار در سال 1378 منتشر شد و تا به حال بیش از 230 بار تجدید چاپ شده‌است. سعید عاکف زندگی شهید عبدالحسین برونسی، فرمانده تیپ 18 جوادالائمه را در قالبی جذاب روایت کرده‌است. مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از فیلم سازان و کارگردانان با توصیه به مطالعه این اثر فرمودند: «الان چند سالی است که کتاب‌هایی درباره سرداران و فرماندهان جنگ باب شده و می‌نویسند و بنده هم مشتری این کتاب‌هایم و می‌خوانم. با این که بعضی از این‌ها را من خودم از نزدیک می‌شناختم و آن چه را هم که نوشته، روایت‌های صادقانه است- این هم حالا آدم می‌تواند کم و بیش تشخیص دهد که کدام مبالغه‌آمیز است و کدام صادقانه است- بسیار تکان‌دهنده است. آدم می‌بیند این شخصیت‌های برجسته، حتی در لباس یک کارگر به میدان جنگ آمده‌اند؛ این اوستا عبدالحسین برونسی، یک جوان مشهدی بنّا که قبل از انقلاب یک بنّا بود و با بنده هم مرتبط بود، شرح حالش را نوشته‌اند و من توصیه می‌کنم و واقعاً دوست دارم شماها بخوانید. من می‌ترسم این کتاب‌ها اصلاً دست شماها نرسد. اسم این کتاب خاک‌های نرم کوشک است؛ قشنگ هم نوشته شده است».
«گلستان یازدهم» و «راض بابا»
بهناز ضرابی‌زاده، نویسنده آثار داستانی با محوریت دفاع مقدس، کتابی به نام «گلستان یازدهم» نوشته است که انتشارات سوره مهر در سال 95 آن را منتشر کرد. این کتاب یک عاشقانه آرام در دل جنگ است و خاطرات زهرا پناهی‌روا، همسر شهید علی چیت‌سازان، از سرداران شهید استان همدان را از زمان تولد تا شهادت بازگو می‌کند. نویسنده در این کتاب سعی می‌کند با استفاده از تکنیک‌های جدید، فضای متفاوتی را ایجاد کند. ایجاد جریان سیال ذهن در روایت خاطرات، فضاسازی، حفظ لهجه شخصیت‌ها در کتاب و شخصیت‌پردازی با استفاده از گفت‌وگو از ویژگی‌های این زندگی نامه داستانی است. «راض بابا» نوشته طاهره کوه‌کن نیز از دیگر کتاب‌های خواندنی با موضوع زندگی یک شهید است. نویسنده این کتاب به سراغ روایت خاطرات و زندگی شهید راضیه کشاورز، دختری نوجوان از استان فارس رفته است که در سال 1387 بر اثر انفجار بمب در حسینیه کانون فرهنگی رهپویان وصال شیراز توسط عوامل تروریستی بعد از تحمل 18 روز درد و رنج ناشی از جراحت به فیض شهادت رسید.
سلام بر ابراهیم                             
یکی دیگر از کتاب‌های پرمخاطب با موضوع زندگی شهدا، کتاب دو جلدی «سلام بر ابراهیم» است که انتشارات شهید کاظمی به چاپ رسانده. جلد اول این کتاب که به خاطرات شهید ابراهیم هادی می‌پردازد، تا به حال 140بار تجدید چاپ شده‌ و حاوی 69 خاطره درباره شهید مفقودالاثر ابراهیم هادی به همراه یک زندگی‌نامه مختصر است. «سلام بر ابراهیم» به همت گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی نوشته شده و حاصل بیش از ۵۰ مصاحبه با خانواده، یاران و دوستان آن شهید است. جالب این‌که این کتاب علاوه بر ایران، در دیگر کشورها هم پرطرفدار بوده و تاکنون به زبان‌های انگلیسی، روسی، عربی، اردو و اسپانیایی هم ترجمه شده‌است. رهبر انقلاب درباره این کتاب گفته‌اند: «آن جاذبه شخصیت، شخصیتی که در این کتاب سلام بر ابراهیم معرفی شده، به قدری جاذبه دارد این شخصیت که آدم را مثل مغناطیس به خودش جذب می‌کند، آدم را میخکوب می‌کند. بگردید این شخصیت‌ها را پیدا کنید. از این قبیل شخصیت‌های برجسته‌ای هستند که این‌ها سردار هم نیستند، حتی فرمانده گردان هم نیستند، اما حکایت‌ها دارند، ماجراها دارند».