این فاجعه در غزه کمتر دیده می‌شود

جهان سال تحصیلی جدیدی را آغاز می کند. این هفته، صدها هزار کودک و نوجوان وجوان فلسطینی اهل غزه نیز می بایست آغاز سال تحصیلی جدید را جشن بگیرند. اما در حسرت کلاس های درس و امنیت و روز و شب های بدون هراس و صدای بمب، روز را شب و زندگی تحت اشغالگری را همچنان دوره می کنند. به این ترتیب برای دانش آموزان و دانشجویان غزه که از یک سال تحصیلی کامل از اکتبر گذشته محروم بودند، با شروع سال تحصیلی جدید این محرومیت همچنان ادامه دارد.

به گفته مقامات آموزشی، روز دوشنبه بیش از۶۳۰۰۰۰ دانش آموز در غزه به مدرسه و ۸۸۰۰۰ دانشجوی غزه به دانشگاه باز نخواهند گشت، زیرا جنگ رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان باعث اختلال در تحصیل برای دومین سال متوالی شده است. حملات بی امان رژیم تروریست اسرائیل به مدارس و دانشگاه‌ها با هدف نابودی سیستم آموزشی غزه طی ۱۱ ماه گذشته بدون وقفه در جریان بوده است.

بیش از ۸۵ درصد (۴۷۷ از۵۶۴) مدارس و هر ۱۲ دانشگاه غزه بر اثر بمباران مداوم اسرائیل ویران و نابود شده است. به گفته وزارت آموزش و پرورش فلسطین، دست کم ۱۰۴۹۰ دانش آموز مدرسه و دانشجوی دانشگاه و بیش از۵۰۰ معلم مدرسه و استاد دانشگاه نیز بر اثر حملات اسرائیل از ۷ اکتبر بدین سو کشته شده اند. 

به رغم همه محدودیت های موجود در مناطق اشغالی طی چندین دهه اشغال، غزه و کرانه باختری اشغالی همواره در مقیاس بین المللی سطح آموزش بالایی به خود اختصاص داده بود. به همین دلیل، توقف آموزش رسمی طی یک سال گذشته اندوه بسیاری از خانواده ها، کودکان و جوانان و دست اندرکاران مراکز اموزشی را به دنبال داشته است.

کودکان و جوانانی که باید سر کلاس های درس حاضر و مشغول یادگیری باشند، یا به دنبال تهیه آب و غذا و لقمه ای نان از این سو به آن سو می روند، یا در نبود پدر و مادر به نگهداری از خواهر یا برادر کوچک‌تر خود مشغولند، یا اگر فرصت و رمقی برایشان باقی بماند، زیر چادرها و روی خرابه ها در کلاس های درسی که برگزار می شود، با امکانات محدود شرکت می کنند. در واقع به رغم حملات مکرر و هدفمند اسرائیل، نور امید همچنان زنده است.

کارما نابلسی اصطلاح scholasticide را در جریان حمله دسامبر۲۰۰۸- ژانویه۲۰۰۹ اسرائیل به غزه، زمانی که مدارس، وزارت آموزش و پرورش و سایر ساختمان های مرتبط با آموزش غزه هدف حمله قرار گرفتند، ابداع کرد. معادل فارسی دقیق و جامعی برای این عبارت به نحوی که بتواند دانش‌کشی، مدرسه کشی، دانش آموز کشی، آموزش‌کشی، آموزگارکشی و ... را همه یکجا در بربگیرد، وجود ندارد. ویرانی فعلی سیستم آموزشی غزه و کشتار دانش آموزان و دانشجویان و استادان و معلمان در مقیاس بی سابقه ای با آنچه در سال‌های مورد نظر رخ داد، بوده است. 

از عناصر اصلی استراتژی scholasticide، نابودی عمدی و سیستماتیک آموزش موجود؛ اعمال خشونت شدید و بی حد و حصرعلیه دانش آموزان و دانشجویان و معلمان و استادان؛ حمله و تخریب مؤسسات آموزشی؛ کشتار و ترور معلمان، استادان، دانش آموزان و دانشجویان؛ تبدیل معدود مراکز باقیمانده آموزشی به پادگان و بازداشتگاه و مراکز بازجویی و ...اسرائیلی؛ ممانعت از تحصیل زندانیان فلسطینی از جمله کودکان؛ ارعاب و تهدید و آزار و بازداشت استادان، معلمان و دانش آموزان و دانشجویان؛ تخریب یا غارت مواد و منابع آموزشی و... همه با هدف ایجاد یأس و جلوگیری از شکل گیری دانش و هویت فلسطینی و غیرقابل سکونت کردن اراضی اشغالی از جمله غزه، پاکسازی غزه و اجبار مردم به کوچ، جلوگیری از شکل گیری نظم اجتماعی و نابود کردن روحیه آزادی خواهانه و مقاومت فلسطین در برابر اشغال و اشغالگری است.

حق آموزش یکی از اصول پذیرفته شده حقوق بین الملل بشردوستانه است. بر این حق نه فقط در زمان صلح، بلکه در ایام جنگ تاکید شده است. بر اساس ماده‌۲۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر، آموزش و پرورش حق همگان است... کنوانسیون چهارم ژنو هم بر حمایت از غیرنظامیان تأکید نموده و بر ممنوعیت مجازات جمعی تصریح می‌کند. 

 فضاهای آموزشی - که به پناهگاهی برای آوارگان تبدیل شده– از ابتدای جنگ اسرائیل، به اهدافی مکرر در این جنگ علیه فلسطینیان مبدل شده است. حملات بی امان رژیم تروریست اسرائیل به مدارس و دانشگاه‌ها، نه فقط با هدف نابودی سیستم آموزش و کشتار کودکان ونوجوانان و جوانان به عنوان امیدهای آینده جامعه فلسطین صورت گرفته، بلکه برای زیر سـؤال بردن اصول کلیدی حقوقی بشردوستانه بین الملل است.

این در حالیست که توانایی جامعه بین‌المللی برای اجرای اصول حمایتی مندرج در حقوق بین‌الملل بشردوستانه، به‌ویژه کنوانسیون‌های ژنو، که حفاظت از غیرنظامیان از جمله کودکان را در جریان درگیری های مسلحانه الزامی می کند و خواستار پیگرد قانونی متخلفان است، در حال کاهش است و اراده ای برای توقف آن وجود ندارد. اتفاقات ۱۱ ماه گذشته نشان می دهد که جامعه جهانی مواردی که حتی در مخیله کسی نمی گنجید را به راحتی پذیرفته است.

عادی‌سازی خشونت علیه مدارس و دانشگاه‌ها و دانش آموزان و دانشجویان نشان‌دهنده عمق بحران در هنجارهای جهانی و ارزش‌های اخلاقی و انسانی در جهان امروز است. وقتی جامعه بین‌المللی نقض قوانین بین‌المللی را طی ۱۱ ماه متوالی بدون هیچ واکنش عملی تحمل می‌کند، و این نقض مکرر عادی می‌شود، یعنی انسانیت و ارزش های انسانی در مقیاس گسترده ای فروریخته است و از حقوق بشردوستانه بین الملل جز پوسته ای باقی نمانده است. 
جمیله کدیور-روزنامه اطلاعات