عطش خودرویی با وجود تزریق یک میلیارد دلاری

امینی-روزنامه خراسان/ وزیر اقتصاد در روزهای اخیر از بازشدن گره کور واردات خودرو خبر داده و رئیس کل بانک مرکزی نیز گفته که یک میلیارد دلار ارز در این راستا تخصیص یافته است. با این حال به نظر می رسد اگر چه این واردات، برخی تقاضاها برای خودروهای خارجی را پاسخ می دهد، اما درد چندانی از بازار خودرو دوا نخواهد کرد. بازاری که عمده تقاضا در آن پیش روی خودروسازان داخلی است و آن ها توأمان با مشکلات ناشی از قیمت گذاری و عقب ماندگی در تخصیص ارز نسبت به مونتاژکاران دست و پنجه نرم می کنند.

مسیر واردات خودرو هموارتر شد

به گزارش خراسان، آن گونه که وزیر اقتصاد در روزهای اخیر خبر داده، در جلسه اخیر ستاد اقتصادی دولت، تصمیماتی برای هموارشدن مسیر واردات خودرو گرفته شده است.

وی در یادداشتی نوشت: بالاخره گره کور واردات خودرو را با تدبیر رئیس جمهور در جلسه ستاد اقتصادی دولت باز کردیم. همه بدانند اجازه انحصار در هیچ حوزه و صنعتی را نمی دهیم. همه صنایع باید با رقیب خارجی خود رقابت کنند. منافع ملت ایران در رقابت است.

آمارهای گمرک حاکی از این است که در سال گذشته 11 هزار و 236 خودرو وارد کشور شده و در سال جاری نیز تا 24 شهریور، این رقم 20 هزار دستگاه بوده است. این ها در شرایطی است که پیش بینی می شد در دو سال گذشته 200 هزار دستگاه خودرو وارد شود.

در این زمینه اگر چه پیشتر، برخی شرایط واردات خودرو مانند انتقال فناوری، مانعی مهم بر سر راه ورود خودرو به کشور محسوب می شد، با این حال با حذف این بند، عمده مانع باقی‎مانده، موضوع تخصیص ارز به واردات خودرو بود که به نظر می رسد سخنان وزیر اقتصاد نیز ناظر به همین موضوع است. در همین حال نیز رئیس کل بانک مرکزی خبری درخصوص تخصیص ارز واردات خودرو داد. فرزین گفت: یک میلیارد دلار به واردات خودرو اختصاص داده شده و این یک سیاست مستمر است که تا پایان سال ادامه دارد. وی افزود: برای سال آینده نیز، تخصیص ارز برای واردات خودرو انجام می‌شود.

بازار خودرو با واردات تنظیم می شود؟ 

با وجود خبر یادشده به نظر نمی رسد بتوان بهبود چشمگیر بازار خودرو و داخل در اثر واردات خودروها را انتظار داشت. برای بررسی این موضوع باید نگاهی به ابعاد تقاضا و تولید خودرو در کشور بیندازیم. هم‎اکنون کارشناسان معتقدند کف تقاضای واقعی خودرو در بازار کشور حدود یک میلیون و 200 هزار دستگاه بوده که این رقم تا یک میلیون و 500 هزار دستگاه هم می رسد. با این حال، به نظر می رسد به این آمار باید تقاضای انباشته سال های اخیر را نیز اضافه کرد. تقاضایی که ردپای آن از روند رو به رشد خودروهای فرسوده در کشور نیز قابل مشاهده است. اما اگر مبنا را میانگین یک میلیون و 350 هزار دستگاه درنظر بگیریم، می توان گفت که تولید یک میلیون و 300 هزار دستگاه خودرو در سال گذشته شاید به زحمت کفاف تقاضای بازار را داده است.

از این رو در وهله اول باید گفت واردات حدود 30 هزار خودروی خارجی از سال گذشته تاکنون، اثر چندانی بر بازار نداشته است.

اما در وهله دوم، باید به میزان ارز تخصیص یافته برای واردات خودرو یعنی یک میلیارد دلار توجه کرد. یک محاسبه ساده نشان می دهد که با فرض متوسط قیمت 15 هزار دلاری برای هر خودروی وارداتی، چیزی در حدود 67 هزار دستگاه خودرو وارد کشور خواهد شد. خودروهایی که به احتمال زیاد قیمت آن ها به بیش از یک میلیارد تومان خواهد رسید. با این اوصاف، باید گفت که از یک سو نسبت آمار واردات به تقاضای خودرو باز چندان زیاد نخواهد بود. از سوی دیگر نیز اگر فرض ایجاد رقابت و تنوع و همین خودروهای وارداتی را مدنظر قرار دهیم، احتمالاً این رقابت تنها در بخش محدودی از بازار خودرو اتفاق خواهد افتاد. یعنی ناحیه ای که باز تهدید چندانی برای خودروسازان داخلی و تحت فشار قراردادن آن ها برای رشد رقابت و... (که وزیر اقتصاد به آن اشاره کرده است) به شمار نمی رود.