جشنواره فیلم‌کوتاه تهران یکی از رویدادهای مهم سینمایی ایران است که در طول چهل دوره برگزاری مستمر استعدادهای بسیاری از دل آن وارد جهان سینمای حرفه‌ای شدند.
کمتر از یک ماه دیگر، چراغ چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌کوتاه تهران روشن می‌شود تا بار دیگر علاقه‌مندان این حوزه گردهم جمع شده و ضمن تماشای تازه‌ترین تولیدات سینمای کوتاه ایران، از فرصت انتقال تجربه نسل‌های گذشته به نسل‌های جدید هم بهره‌مند شوند.
جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، در طول ۴۰ دوره برگزاری، بستر معرفی و رشد استعدادهای بسیاری برای آینده سینمای بلند ایران بوده است و از این منظر همواره این رویداد، در کانون توجه معتبرترین چهره‌های سینمای ایران هم قرار داشته است.
شخصیت مستقل «سینمای کوتاه»
رسول صدرعاملی از کارگردانان باسابقه سینمای ایران که آثاری همچون «من ترانه ۱۵ سال دارم» و «دختری با کفش‌های کتانی» را در کارنامه خود دارد و یکی از سینماگران همراه با جشنواره فیلم‌کوتاه تهران است، اعتقاد دارد: «فیلم کوتاه یک سینمای ارزشمند مستقل است، اگرچه مشکلی نیست از این عرصه وارد سینمای بلند شویم اما معتقدم این نوع سینما که فیلمسازان خوب و مطرحی دارد، برای خود دارای شخصیت مستقلی است.»
مخاطب را کنجکاو کنید
کمال تبریزی هم که به تازگی پخش سریال بزرگ و تحسین‌برانگیز «سرزمین مادری» به کارگردانی او از تلویزیون به پایان رسیده و در کارنامه‌اش فیلم‌های محبوبی همچون «لیلی با من است» و «مارمولک» را به ثبت رسانده است هم در حاشیه حضور در یکی از کارگاه‌های جشنواره فیلم‌کوتاه تهران عنوان کرد: «معتقدم سینمای کوتاه در مقابل سینمای بلند مانند یک عکس است؛ برای مثال اینکه یک فیلم کوتاه قابلیت گسترش و تبدیل به فیلم بلند را داشته باشد و این لزوما بد نیست. اساسا در فیلم مخصوصا در فیلم کوتاه، اگر یک رفتار یا یک اتفاقی را مشاهده می‌کنیم نباید حتما قبل از آن توضیح دهیم که چرا این فرد در حال انجام چنین رفتاری است و لقمه را راحت در اختیار مخاطب قرار ندهیم و اتفاقا فیلم باید بتواند کنجکاوی مخاطب را برانگیزد تا مخاطب کنجکاو ما چندبار فیلم را ببیند.»
محلی برای تغذیه سینمای بلند
فریدون جیرانی هم که علاوه‌بر سال‌ها فیلم‌نامه‌نویسی و کارگردانی، از چهره‌های مطرح ژورنالیسم سینمایی در ۴ دهه گذشته محسوب می‌شود، جزو چهره‌هایی است که همواره همراهی ویژه‌ای با جشنواره فیلم‌کوتاه تهران داشته و سال گذشته در قالب یک نشست تخصصی مسیر ورود به سینمای بلند را از فیلم کوتاه ارزیابی کرد و گفت: «سینمای بلند از فیلم کوتاه تغذیه می‌کند و بسیار خوشحالم که فیلمسازان جوان ما مستقل فکر می‌کنند و امیدوارم در جریان ساخت فیلم‌هایشان هم بتوانند استقلال خود را حفظ کنند و قصه‌هایشان تغییر نکند.»
جیرانی درباره تجربه ساخت فیلم کوتاه و رفتن به سینمای بلند هم معتقد است: «این مسیر بسیار اتفاق خوبی است همانطور که می‌بینیم کارگردانان خوبی از فیلم کوتاه به سینمای بلند آمدند. سینمای بلند از فیلم کوتاه تغذیه می‌شود، البته این لزوما یک قاعده نیست و بستگی به خلاقیت‌های فیلمسازان دارد.»
فیلم‌کوتاه بازیگردان می‌خواهد؟
یکی از چالش‌های مهم در فضای سینمای کوتاه، کیفیت حضور بازیگران چهره در آثار این حوزه است و همواره این موضوع محل بحث و گفت‌وگوی صاحب‌نظران بوده است. با این وجود بازیگران مطرحی هم بوده‌اند که فرصت حضور در جشنواره فیلم‌کوتاه تهران را برای ارتباط با اهالی این حوزه از دست نداده‌اند. رضا کیانیان که سابقه تألیف چند کتاب در حوزه بازیگری را در کارنامه خود دارد، سال گذشته و در قالب کارگاه انتقال تجربه در زمینه بازیگردانی، در جشنواره تهران حاضر شد و از زاویه نگاه خود به این سینما عنوان کرد: «به دوستان جشنواره هم گفتم قاعدتاً فیلم کوتاه به بازیگردانی احتیاج ندارد چون در آن یا از کسانی استفاده می‌شود که بازیگر نیستند، یا می‌خواهید درباره کسی فیلم بسازید که او وجود دارد و همچنان هست. اگر بخواهید بازیگر اسم و رسم داری بیاورید، زیر نام او گم می‌شوید اما دوستان گفتند بیا و من هم گفتم چشم. من لطفی به سینمای جوانان ایران نمی‌کنم، چون سینمای جوان پله‌های اول سینمای بالغ است. درواقع همه عضو یک خانواده‌ایم.»
مثل رباعی در مقایسه با غزل
کارن همایونفر به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین چهره‌های سینمای ایران در حوزه موسیقی فیلم هم ضمن همراهی با جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، توضیح داد: «معتقدم در حیطه کاری من، مَثَل فیلم کوتاه در مقابل فیلم بلند مثل رباعی و دو بیتی در مقایسه با قصیده و غزل است. فیلم کوتاهی داریم که دارای معانی بلندی است و فیلم بلندی داریم که مفهوم سطح پایینی دارد.
از نظر من فیلم کوتاه همان‌قدر ارزشمند است که فیلم بلند. سال‌هاست در حوزه فیلم بلند کار می‌کنم اما ارتباطم با فیلمسازان فیلم کوتاه قطع نشده است و در فیلم کوتاه هم کار کرده‌ام.» همایونفر خطاب به سینماگران حاضر در جشنواره تهران تأکید می‌کند: «عاشقانه این جوانان فیلمساز را دوست دارم به ویژه بچه‌هایی که به امیدی از شهرستان می‌آیند.» این آهنگساز معتقد است: «فیلم کوتاه را نباید یک پل برای فیلم بلند دید، فیلم کوتاه درجه یک است و بخشی از سینمای حرفه ای است. باید سعی کرد در همین حوزه درخشان بود.»
چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.
دیدگاه ها