حضور در دانشگاه یکی از اولین تحولات بزرگ در زندگی جوانان است؛ از چالش‌های ورود به این فضای تحصیلی جدید تنش‌های متداول در آن و ... گفتیم به‌همراه مهارت‌هایی که دانشجویان خوابگاهی باید فرا بگیرند
مجید حسین زاده_روزنامه خراسان/ روزهای اول ورود به دانشگاه، حس و حال عجیب‌وغریبی دارد. همه چیز برای یک دانشجوی ترم اولی تازگی دارد و خیلی سوالات در ذهنش، مثل معمایی است که می‌خواهد پاسخ آن را کشف کند. از پرسیدن درباره آن‌ها هم واهمه دارد چراکه ترس از قضاوت‌شدن و مورد تمسخرقرار گرفتن، بدجوری عذابش می‌دهد. راستش را بخواهید، همه ترم اولی‌ها فکر می‌کنند که نحوه آغاز تحصیل در محیط تحصیلی جدید در دانشگاه را بلدند در صورتی که این‌طور نیست. حضور در دانشگاه یکی از اولین تحولات بزرگ در زندگی جوانان است. برخی از دانشجویان برای رویارویی با تجربیات زندگی دانشجویی هیجان‌زده هستند اما برخی دیگر از این تغییرات ابراز نگرانی می‌کنند. صرف نظر از نوع نگرش، وقتی سال اول دانشگاه را آغاز می‌کنید، صحبت کردن با افراد دیگری که این دوره را گذرانده اند، می‌تواند برای شما سودمند باشد. با این حال و در پرونده امروز زندگی‌سلام با 2 مشاور که سال هاست با دانشجویان زیادی در ارتباط هستند، به سراغ رمزورازهای رستگاری ترم اولی‌ها رفتیم. همچنین از چالش‌هایی گفتیم که حضور در دانشگاه برای هر دانشجو ایجاد خواهد کرد و اگر عکس‌العمل مناسبی نداشته باشند، با دردسرهای زیادی در آینده تحصیلی‌شان مواجه خواهند شد.
شایع‌ترین چالش‌ها در انتظار ترم اولی‌ها
آشنایی با مهارت‌های ضروری برای وفق‌دادن خود با یک محیط ناآشنا که قرار است سال‌ها در آن به ادامه تحصیل بپردازید
شاه کلید ورود موفق و قوی به دانشگاه، دانستن مجموعه دانایی‌ها و کسب مجموعه‌ای از توانایی هاست. برای شما به‌عنوان یک ترم اولی، کسب یک سری مهارت‌ها بیش از سایر چیزها ضروری‌تر است. در ادامه نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.
منتظر این تغییرات باشید
1- محیط و روابط جدید شما به عنوان یک دانشجوی ترم اولی باید بتوانید خود را با محیط ناآشنای جدید وفق دهید و با نحوه متفاوت زندگی سازگار شوید. همچنین باید روابط خود را هوشمندانه و با دقت، توسعه دهید. دانشگاه یک فرصت منحصر به فرد برای تعامل و زندگی با دانشجویان دیگر با پیشینه و فرهنگ‌های مختلف فراهم می‌آورد. وسعت بخشیدن به جها ن بینی از طریق آموختن تفاوت‌ها و شباهت‌های یکدیگر، تجربه دانشگاهی شما را غنی می‌کند.
2- آزادی فردی بیشتر اولین تجربه زندگی متکی به خود به این معنی است که شما استقلال بیشتری را به دست خواهید آورد و از بسیاری از انتخاب‌ها و تصمیم‌هایی که قبلاً والدین و معلم‌ها برایتان گرفته‌اند، رها می‌شوید. این آزادی جدید می‌تواند هیجانانگیز و در عین حال گیج‌کننده و غیرقابل پیش‌بینی‌تر از آن چیزی باشد که به آن عادت دارید. هرچند که آزادی برای مدیریت زندگی روزمره یک فرایند یادگیری بسیار لذت بخش هم هست.
3- مسئولیت‌های بیشتر باید مسئولیت‌های مهم روزانه‌تان را که توام با افزایش آزادی فردی است، به عهده بگیرید و بتوانیدکارهای اساسی مثل خوردن، خوابیدن، ورزش کردن و سر کلاس رفتن را مدیریت کنید. همچنین باید مسئولیت‌های پیچیده‌تری مثل حفظ تعادل بین درس خواندن و روابط اجتماعی، شرکت کردن در مراسم، فعالیت در تشکل‌های دانشجویی و مدیریت مالی را بپذیرید. مدیریت زمان نیازی ضروری است که تمامی دانشجویان سال اول آن را تجربه می‌کنند. یک روز عادی در دانشگاه کمتر از دبیرستان چارچوب دارد و میزان نیاز به درس خواندن و مطالعه در خارج از کلاس بیشتر است. برخی از دانشجویان ممکن است احساس کنند وقت برای هیچ کاری به جز کارهای درسی ندارند؛ در حالی که برخی دیگر فکر می‌کنند وقت فراغت زیادی در خارج از کلاس دارند.
4- تغییر روابط همزمان با تغییرات ناشی از ورود به دانشگاه، تغییراتی هم در روابط‌تان رخ خواهد داد. چالش‌هایی مثل رفتن دوست صمیمی‌تان به یک دانشگاه دیگر، شروع روابط عاطفی با دوستان جدید یا ادامه دادن روابط دوستی سابق، پیش روی شما قراردارد که باید بین حس ارتباط برقرار کردن و جدایی، یک تعادل ایجاد کنید. برخی از تازه واردها از شهرهای دیگر نیاز دارند در چند ماه اول، هفته‌ای چند تماس تلفنی یا تصویری با خانه‌شان داشته باشند؛ در حالی که برخی دیگر نیازمند ارتباط کمتری با خانواده و دوستا نشان هستند.
تنش‌زاهای متداولی که ترم اولی‌ها تجربه می‌کنند
1- مدیریت زمان حالا که در دانشگاه هستید، ممکن است در یک روز 6 ساعت، 3 ساعت یا حتی اصلاً هیچ کلاسی نداشته باشید. بقیه زمان شما باید بین کارهای درسی، تشکل‌ها و فعالیت‌ها، کار، روابط اجتماعی و کارهای شخصی تقسیم شود. دانشجویان غالبا وقت کافی برای کارهای محوله ندارند. استفاده از یک برنامه و یک سری مهارت های نظم بخشی به شما کمک خواهد کرد که به طور مؤثری زندگی پرتلاطم و تغییر یافته‌تان را مدیریت کنید.
2- بهره‌وری تحصیلی به‌طور طبیعی، واحدهای دانشگاه چالش‌برانگیزند و تعامل با خواسته‌های زیاد تحصیلی می‌تواند سخت باشد. بعضی از دانش‌آموزان تحت فشار خود و والدین هستند. ممکن است شما به کمک هزینه مالی و پذیرش در مقطع تحصیلات عالیه نیاز داشته باشید؛ چیزی که شما قبلاً آن ها را تجربه نکرده اید. به منظور مدیریت خواسته‌ها و انتظار ات افزایش یافته، لازم است که مرتب در کلاس‌ها شرکت کنید، پیگیر درس‌ها و تکالیف درسی باشید و در صورت نیاز درخواست کمک کنید. استادان و دستیاران آن ها، خواهان موفقیت شما هستند و برای کمک به شما حضور دارند. اگر کمک اضافی لازم بود، واحدهای مختلفی در محیط دانشگاه، خدماتی ارائه میدهند که بسیاری از آن ها رایگان هستند.
3- تصویر بدن بسیاری از دانشجویان با تصویر بدنی خود در ترم اول درگیر می‌شوند. در فرهنگ ما توجه به ظاهر بدن به خصوص در طول دوره جوانی بسیار زیاد است. تصاویر رسانه‌ها از بدن ایده‌آل، پیام‌های همسالان و سایر عوامل فرهنگی در تعریف ما از ظاهر طبیعی یا خوب نقش دارند. داشتن یک دورنمای واضح و سالم از خود و بدنمان دشوار است آن هم زمانی که فرهنگ پیام‌های متعدد، گیج کننده، متعارض و گاهی ناسالم می‌فرستد. تلاش برای متناسب بودن با بقیه و ایجاد روابط جدید و هیجانانگیز می‌تواند تنش‌زا باشد. اگر مشغولیت ذهنی با ظاهر خود دارید یا هنگام فکر کردن به بدنتان پریشان می‌شوید، افکار و نگرانی‌های‌تان را با فردی یاریگر در میان بگذارید و تصویر سالم و رضایت بخشی از بدنتان بسازید و این تصویر را حفظ کنید.
چند توصیه به دانشجویان سال اولی برای موفقیت
1- صبور باشید در حالی که برای تازه واردها احتمالا محیط دانشگاه، جدید و گیج کننده به نظر می‌رسد اما با گذر زمان همه چیز آشناتر می‌شود. به منابع حاضر برای کمک و راهنمایی و آشنایی با محیط جدید مراجعه کنید. نقشه‌ها، دستیاران استادان، دانشجویان سال بالایی و وب‌سایت دانشگاه ابزارهایی هستند که برای رشد ابتدایی شما در این محیط مفیدند.
2- ارتباط با سایر دانشجویان از طریق صحبت با سایر دانشجویان می‌بینید که آن ها هم نگرانی و سوالاتی مشابه شما دارند. دستیاران استادان بهترین افراد برای کمک در زمان‌هایی هستند که مشکلات بزرگ می‌شوند. آن ها برای کمک به حل مشکلات شما مهارت دارند و شما را به منابع مناسب ارجاع میدهند.
3- خود را درگیر کنید سازمان‌های دانشجویی یک راه مفرح برای تعامل با سایر دانشجویان و اعضای هیئت علمی هستند. دیدن افرادی با علایق و اهداف مشابه یک راه هیجانانگیز برای دوستیابی و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی است.
4- از منابع موجود استفاده کنید برنامه‌ها و اداره‌های متعددی در محیط‌های دانشگاهی وجود دارند که برای ایجاد یک تجربه دانشگاهی ارضاکننده طراحی شده‌اند. از آن ها سود ببرید و از حمایت آن ها استفاده کنید مثل مرکز مشاوره، مراکز آموزشی، مراکز فرهنگی و اداره کل امور فرهنگی. این مراکز ممکن است پیشنهادهای متنوعی داشته باشند که دانشجویان بتوانند به سلامت جسم و روان برسند. به‌علاوه برنامه‌های ورزشی و بسیاری از مراکز خدمات دانشگاهی برنامه‌هایی را برای تمرینات سالم اجرا می‌کنند که محیط دانشگاه را سالم و متنوع می‌کند.
5- خودتان را دوست بدارید اساس یک دوره تحصیلی پربار، یک روش زندگی مناسب و صحیح است. سعی کنید تغذیه سالم، استراحت کافی، روابط اجتماعی و فعالیت های جسمانی داشته باشید و از تجربه دانشجو بودن لذت ببرید.
دفترچه‌راهنمای زندگی در خوابگاه‌دانشجویی
زندگی در خوابگاه دانشجویی دوره فشرده‌ای است برای یادگیری مدیریت تمام ابعاد زندگی و پختگی و کسب تجربه‌های رنگارنگ که دانشجویان باید اصول آن را رعایت کنند
بنفشه دولت‌آبادی | روان‌درمانگر و مشاور خانواده-قبل از هر چیز باید بدانید زندگی در خوابگاه فرصتی برای بیرون آمدن از لاک تنهایی و تجربه زندگی مستقل است. فرصتی که با پرورش روحیه مسئولیت‌پذیری، انعطاف‌پذیری، سازگاری، همکاری، واقع‌بینی و ... شما را برای ورود به دنیای معمولا زمخت خارج از خانواده آماده می‌کند. زندگی در خوابگاه، ناخودآگاه تمام ابعاد وجود شما را درگیر و ظرفیت‌های وجودی‌تان را بالفعل می‌کند. خلاصه زندگی در خوابگاه دوره فشرده‌ای است برای یادگیری مدیریت تمام ابعاد زندگی و پختگی و کسب تجربه‌های رنگارنگ. در این بین، یک جوان برای گذراندن دورانی که در خوابگاه زندگی می‌کند باید مهارت‌های خاصی را فرا بگیرد. زندگی در خوابگاه و قرار گرفتن در کنار افرادی با فرهنگ‌ها و دیدگاه‌های گوناگون باعث افزایش هوش‌هیجانی و هوش‌فرهنگی افراد می‌شود. اگر خوش‌شانس باشید و هم اتاقی‌هایتان افرادی سازگار، همراه و دارای روحیه همکاری باشند زندگی خوابگاهی شما به خوبی سپری خواهد شد اما مشکل از آن‌جا شروع می‌شود که هم اتاقی‌ها در خصوص مسائل مختلف با یکدیگر مشکل پیدا می‌کنند. البته مهم این تفاوت‌ها نیست بلکه یادگیری چگونه حل کردن چنین اختلاف‌هایی است. در ادامه چند توصیه به شما داریم.
1- از ترک دیارتان نترسید
زندگی دانشجویی و ترک شهر و دیار به خصوص دوری از خانواده، برای دانشجویان سال اولی، یک جور سرگردانی مبهم ایجاد می‌کند، احساسی که معمولا یک یا دو ماه بیشتر طول نخواهد کشید بنابراین در مواجهه با این حالات نترسید. شما فقط به کمی زمان نیاز دارید تا خودتان را پیدا کنید. کافی است دلیل این تنهایی و غربت را که رشد، موفقیت و رضایت فردی و خانوادگی شماست، به خودتان یادآوری کنید تا با عزمی راسخ بر ناملایمات زندگی در غربت مسلط شوید.
2- مراقب انحرافات باشید
فردی که از محیط زندگی و خانواده اش جدا می‌شود و پیوند فکری و عاطفی سابق را با خانواده خود از دست می‌دهد، در معرض بحران‌های حاد روانی و عاطفی قرار می‌گیرد و ممکن است موجب پیوندها و وابستگی‌های ناهنجار و نامناسبی با افراد اطراف خود، فضای محیط و وابستگی به ابزارهای خطرناک ارضای روحی همچون سیگار، انواع موادمخدر و ... شود. چنین معضلاتی که گاهی برای بعضی دانشجوهای شهرستانی رخ می‌دهد؛ آغازگر مسیری است که فرد را به نقطه‌ای از انحراف و اختلال می‌رساند که بازگشت برایش بسیار سخت و حتی گاهی نشدنی می‌شود.
3- طریقه سازگاری بدون آسیب را بیاموزید
با رفتارهای هم‌اتاقی‌هایتان بیشتر آشنا شوید. آن ها را دست نیندازید و تحقیر نکنید، سعی کنید با رفتارهای خوبتان شرایط را برای تاثیرگذاری بر هم اتاقی‌هایتان فراهم کنید. به آن‌ها صادقانه و با صراحت بگویید چه رفتارهایی در اتاق باعث ناراحتی‌تان می‌شود و متقابلاً از آن‌ها بخواهید در این باره با شما صحبت کنند. سعی کنید تا می‌توانید با آن‌ها تبادل نظر داشته باشید و درباره موضوعات مختلف به یک جمع‌بندی درست برسید. اگر هم به هر عنوان با هم اتاقی‌تان اختلاف زیادی داشتید و این موضوع به روند تحصیلی‌تان آسیب می‌زند؛ بهترین تصمیم این است که با سرپرست خوابگاه این موضوع را در میان بگذارید.
4- قوانین خوابگاه را جدی بگیرید
همه خوابگاه‌های دانشجویی یک سری قوانینی دارند که دانستن و رعایت کردن آن‌ها برای هر دانشجویی که ساکن خوابگاه است، ضروری است. دقت به ساعت ورود و خروج که دانشجو را ملزم می‌کند به موقع حضور پیدا کند، ساعت توزیع غذای سلف، ساعت عبور و مرور سرویس‌های دانشگاه و رعایت نظافت کلی ساختمان خوابگاه و همچنین رعایت پوشش تعیین شده در فضای خوابگاه و یک سری باید و نبایدهای جزئی هم وجود دارد که برای رعایت و انجامش بین هم‌اتاقی‌هایتان باید به توافق برسید و آن‌ها را رعایت کنید.
5- خلاق باشید
همیشه قرار نیست همه چیز طبق میل و خواست ما پیش برود. پس سعی کنید با استفاده از امکانات محدود خوابگاه فضایی امن و آرام برای خودتان دست و پا کنید. اصولاً خوابگاه جایی است که در آن کمبود امکانات به خلاقیت منجر می‌شود. مثلا کارتن خالی کتابخانه می‌شود، ملافه تبدیل به پرده می‌شود و ... . پس به موقع بجنبید و شرایط را برای خودتان به بهترین صورت فراهم کنید
سخنی با خانواده‌ها| تا حد امکان خانه مجردی نگیرید
توصیه اکید به چنین خانواده‌هایی این است که جوانان خود را چند سال پیش از ورود به دانشگاه، آماده آغاز زندگی مستقل کنند. درست همان‌گونه که برای قبولی کنکور آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنند، کسب توانمندی در زمینه‌های گوناگون مثل دوستیابی، توان برقراری ارتباط مسالمت آمیز با دیگران، امکان حضور در فعالیت‌های اجتماعی و کسب تجربه در زمینه‌های مختلف آموزشی و مهارت‌های اساسی را در برنامه تربیتی‌شان قرار دهند چراکه می‌تواند به بسیاری از دانشجوهای سال اولی کمک کند. آشنایی کامل با مناسبات اجتماعی، فرهنگی، رسوم، آداب و سنن و ... شهری که فرزندشان در آن درس می‌خواند، ضروری است. همچنین خانواده‌ها باید هوشیار باشند که شناسایی دوستان و هم‌اتاقی فرزندشان بسیار مهم است و در نظر داشته باشند که ارتباط مداوم با دانشگاه و دوستان او و سفر به محل تحصیلی فرزندشان نیز می‌تواند یکی از راه‌های کنترلی باشد. نکته آخر هم این‌که تجربه ثابت کرده، خوابگاه‌ها به ویژه دولتی‌ها یا آن‌ها که زیرنظر دانشگاه‌هاست، به مراتب بسیار بهتر و امن‌تر از خوابگاه‌های خصوصی و خانه‌های مجردی برای فرزندان است. در ضمن اسباب دلگرمی و امنیت فرزند را هم فراهم می‌کند. توجه داشته باشید در خوابگاه‌های خصوصی و نیمه‌خصوصی و خانه‌های مجردی به دلیل نبود نظارت کافی، بارها و بارها شاهد حوادث تلخی بوده‌ایم که آسیب‌های روانی‌اش تا سال‌ها، خود دانشجو و حتی خانواده‌اش را درگیر کرده است.
دیدگاه ها