مدیر کل محیط زیست خراسان رضوی با بیان اینکه غارها سرچشمه مقدار زیادی از آبهای شیرین هستند، گفت: حفاظت از غارها به عنوان بخشی از اکوسیستم فعال و اثرگذار در شرایط خشکسالی و کم‌آبی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
مهدی اله پور، مدیر کل محیط زیست خراسان رضوی به مناسب روز ملی غار پاک (دوم مهرماه ) افزود: حفاظت از غارها نیازمند حمایت و پشتیبانی های مسوولین و دستگاه های استانی و کشوری است.
وی بیان کرد: استان خراسان رضوی با توجه به اقلیم خاص دارای پوشش گیاهی، سازند های زمین شناسی و پوشش جانوری منحصر به فرد است.
دبیر کارگروه غارشناسی استان خراسان رضوی ادامه داد: غارهای واجد ارزش‌های حفاظتی از جمله تنوع زیستی، «فون و فلور» (پوشش گیاهی و تنوع زیستی و جانوری) به عنوان پناهگاه و استراحتگاه حیات وحش مانند خرس و پلنگ و همچنین نماد آثار تاریخی، باستانی، فسیلی و اسکلت مهره‌داران منابع آبی زیرزمینی است.
وی اظهار کرد: غارها اکوسیستم‌هایی دارای ارزش زیستی، حفره های کوچک و بزرگی در دل زمین و کوه ها هستند که ارزش های فراوان دیرینه شناسی و اکولوژیکی دارند و در هر دوره از زندگی بشری جایگاهی خاص دارند. چه در زمانی که به عنوان زیستگاه و جان پناه انسان مورد استفاده بوده و یا اکنون که از لحاظ دیرینه شناسی و شناخت ارزش های اکولوژیکی و زیبایی شناختی اکوسیستم های طبیعی مورد مطالعه قرار می گیرد.
اله پور افزود: گونه های ارزشمندی چون خفاش و سایر گونه های ارزشمند ساکن در غار در آن زیست می کند.
وی از تمامی غارنوردان، غارشناسان و دوستداران طبیعت خواست تا با رعایت اصول پیمایش و حفاظت پایدار غارها از این سرمایه های ارزشمند حفاظت نمایند، زیرا که با توجه به حساسیت بیش از اندازه محیط و زیستمندان آن، هرگونه تغییر بیش از اندازه پارامترهای فیزیکی و شیمیایی از جمله نور، صدا و دما موجب آسیب های جبران ناپذیری به ساختار های زمین شناسی و اکوسیستم آن خواهد شد.
فرهنگ‌سازی، حرف اول را در حفاظت غارها می زند
دبیر کارگروه غارشناسی استان خراسان رضوی با بیان اینکه غار «کرکس» به طول ۷۵۰ متر واقع در روستای بزنگان شهرستان سرخس به عنوان طولانی‌ترین غار در شرق کشور به شمار می رود، گفت: فرهنگ سازی و شناخت پتانسیل های ارزشمند طبیعی استان به عموم برای جلب مشارکت مردم در حفاظت از غارها همچنان حرف اول را می زند.
اله پور تعداد غارهای موجود در استان خراسان رضوی را بیش از ۲۰۰ دهنه غار عنوان کرد و افزود: ۳۰ دهنه غار در استان شاخص هستند، برخی از این غارها به دلیل ویژگی های خاص دارای شهرت هستند و مقرر شد ۱۰ غار حائز اهمیت استان بزودی رده بندی و برای حفظ آن اقداماتی صورت گیرد.
وی با اشاره به اهمیت غارهای خراسان رضوی و لازمه رسیدگی و تدوین برنامه جامع غارهای استان گفت: در موضوع گردشگری غارها بایستی ابتدا با مطالعه و بازدیدهای میدانی دقیق و آماده سازی زیر ساخت های لازم برای گردشگران و بازدید عموم مردم، آموزش و فرهنگ سازی برای بازدیدکنندگان صورت گیرد، به نحوی که با حداکثر استفاده، کمترین آثار منفی بر محیط غار را شاهد باشیم.
مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی افزود: همچنین گونه های حیات وحش مهمی همچون خفاش نعل اسبی که در غارها زیست می کنند، حیاتشان به خطر نیفتد.
وی همچنین در خصوص اهداف آیین نامه اجرایی ماده ۶ مدیریت، حفاظت و بهره برداری از غارها به معرفی غارهای موجود و شناسایی غارهای جدید، ایجاد بانک اطلاعاتی، تهیه اطلس و تدوین نقشه های بزرگ مقیاس با استفاده از تکنولوژی های روز، تعیین و اولویت بندی غارهای واجد شرایط حفاظتی و تعیین حریم حفاظتی غارها و نیز حفاظت از غارهای واجد ارزش، با کمک محیط بانان منطقه و استفاده از افراد بومی و محلی اشاره کرد.
اله پور افزود: طبق ماده ۹ آیین نامه مدیریت، حفاظت و بهره برداری از غارهای کشور، مسوولیت حفاظت از غارهای موجود در مناطق چهارگانه بر عهده سازمان بوده و تابع قوانین و ضوابط حاکم بر مناطق یاد شده است و نیز مسئولیت حفاظت و نگهداری از غارهای خارج از موضوع ماده (۹) در چارچوب ضوابط کارگروه بر عهده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است که با اولویت استفاده از بخش غیر دولتی صورت خواهد گرفت.
غارها، به عنوان پدیده های طبیعی شگفت انگیز و پررمز و رازی هستند که شناخت رمزهای آن تخصص و علاقمندی خاصی را می طلبد و در این میان استان خراسان رضوی با بیش از ۲۰۰ غار شناسایی شده، ظرفیت جذب توریست غارنورد را در بهترین شکل ممکن دارد.
از سال ۱۳۸۹ در ایران، روز دوم مهرماه، با عنوان «روز غار پاک» نامگذاری شده است، که امسال نیز با توجه به اهمیت حفاظت مشارکتی و جلب مشارکت عمومی به عنوان یکی از راهبردهای اصلی در حفظ، احیا و توسعه محیط زیست، این روز با شعار "حفاظت مشارکتی، کلید حفظ و احیاء غارها" نامگذاری شد.
در این روز غارنوردان با همکاری نهادها و سازمان‌های مختلف علاوه بر پاکسازی غارها، به آگاه سازی مردم، جوامع محلی و طبیعت گردان در زمینه اهمیت غارها و منابع آبی و ترویج راههای حفاظت از این اکوسیستم های ارزشمند و آسیب پذیر، می پردازند./ایرنا
دیدگاه ها