خاطره نگاری صرف دیگر جواب نمی‌دهد

الهه آرانیان-روزنامه خراسان/سال گذشته کتابی با محوریت زندگی شهید علی کسایی، از شهدای دفاع مقدس منتشر شد. «آخرین فرصت»، روایتی جذاب و خواندنی از زندگی پرفراز و نشیب شهید کسایی از زبان رفعت قافلان‌کوهی، همسر اوست. کتاب با ماجرای خواستگاری و ازدواج این دو آغاز می‌شود و با شهادت علی کسایی در منطقه سومار کرمانشاه به پایان می‌رسد. سمیرا اکبری، نویسنده جوان و خوش‌ذوق شیرازی که اولین تجربه جدی‌اش در عرصه نویسندگی را با «آخرین فرصت» پشت سر گذاشته، در ادامه از روند نگارش کتاب و احساسش از این‌که رهبر انقلاب کتاب را خوانده و بر آن تقریظ نوشته‌اند، می‌گوید.

لطفاً مختصری درباره شخصیت شهید علی کسایی توضیح دهید.

شهید علی کسایی، مسئول آموزش عقیدتی سیاسی مرکز پیاده ارتش شیراز بودند. ایشان دوره کارشناسی را در دانشگاه فردوسی مشهد پشت سر گذاشتند و علاوه بر دانشگاه، در حوزه علمیه مشهد هم مشغول به تحصیل شدند. بعد از به پایان رسیدن تحصیلات به شیراز می آیند و ازدواج می‌کنند. شهید کسایی به متن نهج‌البلاغه مسلط بودند و آن را در مسجد عظیمی شیراز تدریس می‌کردند. همسر شهید، خانم رفعت قافلان‌کوهی از شاگردان ایشان در کلاس نهج‌البلاغه بودند که بعد با هم آشنا می‌شوند و ازدواج می‌کنند و خدا به آن‌ها چهار فرزند عطا می‌کند. نکته عطف زندگی شهید هم این است که در روز عید غدیر به دنیا آمد؛ در روز عید غدیر ازدواج کرد و در روز عید غدیر سال 66 به شهادت رسید.

چه شد که تصمیم به نوشتن کتاب «آخرین فرصت» گرفتید؟

بعد از پایان تحصیلاتم در دانشگاه، سرگرمِ پرداختن به علاقه‌هایم شدم که یکی از آن‌ها نوشتن و خواندن درباره خاطرات شهدا بود. بعد از آن با موسسه نشر فرهنگ شهادت آشنا شدم؛ موسسه‌ای مردمی که یکی از کارهایش دیدار با خانواده شهدا بود. ما بعد از دیدارها خاطراتی را که شنیده بودیم، می‌نوشتیم و منتشر می‌کردیم. بعد از گذشت مدتی، از طرف موسسه یک فایل صوتی سه‌ساعته از خاطرات همسر شهید کسایی به من دادند که شنیدم و به نظرم سوژه جذابی آمد. دوست داشتم جزئیات بیشتری بدانم و از این رو قرار مصاحبه‌های تکمیلی را گذاشتیم. حدود 30 ساعت با همسر شهید گفت‌وگو کردم و در نهایت کتاب «آخرین فرصت» نوشته شد.

نوشتن کتاب چقدر طول کشید؟

به دلیل این‌که محل زندگی خانم قافلان‌کوهی از شیراز به شهری دیگر تغییر کرد و خودم نیز در برهه‌هایی درگیر بارداری و بچه‌داری شدم، روند نگارش کتاب طولانی شد.

کدام ویژگی شهید کسایی برای شما پررنگ‌تر است؟

شخصیت ایشان ابعاد مختلفی دارد، ولی آن‌چه برایم پررنگ است، اخلاص ایشان در همه جنبه‌های زندگی است. شهید کسایی همیشه رضای خدا را در نظر می‌گرفتند؛ از مسائل کاری گرفته تا خانوادگی. ایشان واقعا اهل عمل بودند. اگر به نهج البلاغه تسلط داشتند، در زندگی هم به آن عمل می‌کردند. من سعی کرده‌ام سبک زندگی ایشان را تا جایی که می‌توانم به‌خوبی روایت کنم.

از نظر شما حوزه زندگی‌نامه شهدا چقدر برای تولید آثار ادبی ظرفیت دارد؟

به نظرم این حوزه آن‌قدر وسیع است و آن‌قدر سوژه‌های جذاب برای نوشتن دارد که از دل آن می‌توان آثار متعددی پدید آورد. البته اگر نویسنده به اصل متن و روایت‌ها پایبند بماند و امانتدار باشد و تخیل را اضافه نکند و در کنارش بتواند از هنر و ادبیات برای انتقال مفاهیم کمک بگیرد، خیلی خوب است. حضرت آقا می‌فرمایند هنر بهترین وسیله انتقال مفاهیم است. کار درست هم همین است. شاید دیگر مثل سال‌های اولیه، نوشتن خاطرات صرف خطی و ساده آن اثرگذاری را که باید داشته باشد، ندارد. به نظر من باید در ابتدای کتاب تکلیف خواننده را مشخص کنیم که در حال خواندن روایتی واقعی و مستند است یا تخیل نویسنده هم به آن اضافه شده‌است. خواننده باید بداند که در حال خواندن زندگینامه مستند شهید است یا یک رمان و داستان با الهام از زندگی آن شهید را می‌خواند. کتاب «آخرین فرصت» روایتی واقعی و مستند از زندگی شهید علی کسایی است که من در تصویرسازی‌ها و توصیف‌ها و... از هنر ادبیات بهره برده‌ام.

چه احساسی دارید از اینکه رهبر انقلاب کتاب «آخرین فرصت» را خوانده‌اند و بر آن تقریظ نوشته‌اند؟

احساسش اصلا قابل گفتن نیست. مثل یک خواب و رویای شیرین است. خیلی منتظر و بی‌تاب هستم تا ببینم ایشان به کدام بُعدِ شخصیت شهید اشاره کرده‌اند. انتظار شیرینی است.