چرخه بی پایان کمبود دارو!

هانیه غلامی- روزنامه خراسان/ داروهایی را که حتی جایگزین مشابهی هم ندارند به آسانی نمی توان در داروخانه‌ های مشهد پیدا کرد، باید ساعت ها در سطح شهر بچرخی تا بتوانی تعداد کمی از آن چه را که  احتیاج داری، بیابی. رئیس انجمن داروسازان استان هم با تایید کمبود بعضی اقلام دارویی در داروخانه ها ، به کمبود داروهایی نیز اشاره می کند که حتی جایگزینی هم ندارد؛ نظیر داروی متی مازول (برای بیماری پرکاری تیروئید). این درحالی است که هر چند مدیر امور دارو و موارد تحت کنترل دانشگاه علوم پزشکی کمبود این دارو را تایید می کند، اما این مقام مسئول اظهار می‌کند که «میزان توزیع این دارو نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است.» آن گونه که پیداست چرخه کمبود دارو در مشهد بی‌پایان است. روزنامه خراسان در گزارش های متعدد خود به موضوع کمبود دارو پرداخته است که در یکی از این گزارش ها با عنوان «23 قلم دارو در چرخه کمبود!» که در 6 تیرماه سال جاری منتشر شد، به بررسی کمبود بعضی اقلام دارویی پرداختیم. این بار نیز برای پیگیری این موضوع، سری به داروخانه های سطح شهر زدیم تا به صورت مشخص وضعیت موجودی دو داروی دسموپرسین (برای بیماری دیابت بی مزه) و متی مازول را بررسی کنیم.

دارویی که یک سال در داروخانه ای موجودی نداشته است!

وارد یکی از خیابان‌ های پر رفت و آمد که مرکز تعداد زیادی از داروخانه ها و مراکز درمانی است، می شوم. در اولین داروخانه سراغ دسموپرسین و متی مازول را می گیرم. مسئول تحویل نسخه می گوید: «هیچ کدام را نداریم». می‌ پرسم چند وقت است که این دارو در اختیار شما نیست؟ جواب می دهد:«بیش از یک ماه». به داروخانه دیگری می روم، پاسخ او هم همین است با این تفاوت که مدعی است یک سال است که دسموپرسین نداشته است. وارد داروخانه دیگری می شوم آن جا نیز وضعیت همین گونه است، دکتر داروخانه می گوید: «اگر بگردی شاید با نسخه بتوانی از این دو قلم دارو تعداد کمی پیدا کنی، آن‌هایی هم که موجودی دارند از قبل است.»  در نهایت از بین 10 داروخانه ای که مراجعه می کنم تنها 2 تا 3 داروخانه پاسخ متفاوتی دارند. در یکی از آن ها خانم مسنی که مسئول تحویل داروست، می گوید: «الان دسموپرسین دارم اما یک ساعت دیگر مشخص نیست، اگر می‌خواهی باید نسخه داشته باشی.» در داروخانه دیگری گفته می شود: «متی مازول را با نسخه و به تعداد اندک می توانی بگیری.»

در گفت و گو با رئیس انجمن داروسازان استان موضوع کمبود این دو دارو را مطرح می کنم و علت آن را جویا می شوم. سید علی جعفری‌نژاد با تایید کمبود دو داروی متی مازول و دسموپرسین در داروخانه ها به کمبود اقلام دیگری هم اشاره می کند و به «خراسان رضوی» می‌ گوید: این موارد مقطعی است و در هر زمانی متاسفانه تعدادی از داروها را کمبود داریم. وی درخصوص علت این کمبود نیز افزود: بسته به تولید و واردات است. در حال حاضر، آمپول ویتامینD3 و ویتامینC  دچار کمبود است. از قرص ها، متی مازول برای بیمارانی که پرکاری تیروئید دارند با کمبود مواجه است و داروی جایگزین هم ندارد. داروی وارفارین برای بیمارهای قلبی همچنان کم است. علاوه بر آن، یک سری از داروهای بیماران پیوندی نیز کمبود دارد.

کمبود داروی دسموپرسین و متی مازول در 50 درصد داروخانه ها

اسماعیلیان، مدیر امور دارو و موارد تحت کنترل دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در پاسخ به چرایی کمبود بعضی داروها با رد کمبود داروی وارفارین، در مورد دو داروی مد نظر ما یعنی دسموپرسین و متی مازول به «خراسان رضوی» می گوید: قرص دسموپرسین سال گذشته ماهیانه هزار و 170 عدد توزیع می‌شده است، امسال دو هزار و 85 عدد توزیع می‌شود اما اسپری دسموپرسین امسال به صورت میانگین ماهیانه 500 عدد کمتر توزیع می‌شود، به عبارتی، سال گذشته ماهیانه سه هزار و 450 عدد و امسال در 6 ماهه اول سال هر ماه میانگین 2هزار و 900 عدد توزیع شده است. در مورد متی مازول، میانگین ماهیانه آن نسبت به سال گذشته 100 هزار مورد بیشتر توزیع می‌شود ولی باز هم کمبود وجود دارد و این یک مسئله کشوری است و من ادعا نمی‌کنم تمام داروخانه‌ها این دارو را داشته باشند ولی 40 تا 50 درصد داروخانه‌ها این دارو را دارند.