ایست به روند نزولی مشارکت‌ها

بامداد روز شنبه 16 تیرماه سرانجام بعد از یک ماه رقابت های انتخاباتی و دو دور انتخابات ، نهمین رئیس جمهور منتخب ایران برای تشکیل دولت چهاردهم  مشخص شد .در انتخابات روز جمعه بعد از سه انتخابات که کاهش مشارکت را شاهد بودیم ، مردم توانستند بعد از 5 سال شیب مشارکت را صعودی کنند و این امیدواری ایجاد شود که در انتخابات های آینده که اولین آن خرداد سال بعد برای انتخاب اعضای شوراهای اسلامی شهر و روستا خواهد بود نیز بتوانیم افزایش مشارکت را داشته باشیم .انتخابات مجلس یازدهم در اسفند 1398 با 42 درصد، انتخابات ریاست جمهوری 1400 با 48 درصد و انتخابات مجلس دوازدهم در اسفند 1402 با 41درصد نصاب های کمی بودند که باعث شده بود انتظار زیادی از مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم نیز که یک انتخابات زودرس بود نداشته باشیم با این حال و با وجود کاهش مشارکت در مرحله اول همین انتخابات به حدود 40 درصد، مردم ایران در رفتار سیاسی هوشمندانه و به موقع ضمن افزایش مشارکت بیش از شش میلیون نفری ظرف یک هفته ، مشارکت را نیز 10درصد افزایش داده و به حدود 50درصد رساندند که اگرچه برای نظام جمهوری اسلامی ایران عدد بالایی نیست اما در مقایسه با مشارکت ها در سال های اخیر عدد قابل قبول و امیدوار کننده ای محسوب می شود. می توان گفت مهم ترین دلیل این افزایش رقابتی شدن انتخابات است که باعث شد تا جناح سیاسی دیگر کشور یعنی اصلاح طلبان تمام قد از نامزد خود دکتر پزشکیان حمایت کنند و بدنه رای خود را پای صندوق های رای بیاورند . همچنین دو قطبی شدن رقابت در مرحله دوم میان پزشکیان و جلیلی نیز این رقابت را داغ ترکرد و انگیزه های مردم برای رای دادن را افزایش داد . به نظر می رسد این الگو می تواند در آینده نیز اعمال شود و نظام با ایجاد رقابت واقعی میان جناح های سیاسی ضمن ایجاد نشاط در میان مردم پشتوانه رای خود را افزایش دهد که قطعا در حوزه های مختلف سودمند خواهد بود اما نکته دیگر در این مشارکت، میزان رای هر نامزد در استان های مختلف کشور است. از همان ابتدای تایید صلاحیت مسعود پزشکیان اگرچه با توجه به وجود نام وی در لیست سه نفره جبهه اصلاحات ، برخی امیدوار به حمایت گسترده اصلاح طلبان از وی بودند اما بیشترین اتکای آن روزهای سیاسیون به رای پزشکیان به آرای قومی و منطقه ای وی بود تا جایی که بین 5 تا 10 میلیون رای قومی و مذهبی برای پزشکیان در نظر می گرفتند  اما چرا چنین تصوری وجود داشت ؟ پزشکیان متولد مهاباد در جنوبی ترین منطقه آذربایجان غربی است که بیشتر منطقه ای کردی محسوب می شود و برای همین وی به زبان کردی نیز مسلط است همچنین خانواده پزشکیان از آذری های اصیل هستند و وی بر این اساس می توانست روی آرای ترک زبانان در کل کشور حساب کند . همچنین تولد و زیست او در مناطق مرزی و هم نشینی با اقوام و مذاهب مختلف به ویژه هموطنان اهل سنت چنین انتظاری ایجاد کرده بود که بتواند به خوبی دغدغه های آن ها را نمایندگی کرده و در سبد خود رای بالایی از اهل سنت داشته باشد .حالا آرای منتشر شده برای پزشکیان تا حدی چنین نظریاتی را تایید می کند چراکه او در مناطق ترک زبان از جمله آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل و زنجان نفر اول شده و با اختلاف زیادی نیز جلیلی را برده است، همچنین در استان کردستان و کرمانشاه و ایلام نیز که کردنشین هستند با اختلاف زیادی بالاتر از جلیلی رای آورده است. این اختلاف زیاد را می توان در استان سیستان و بلوچستان هم که بیشتر جمعیت اهل سنت را در خود جای داده به نفع پزشکیان دید . با این حال سعید جلیلی نیز در استان های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی که خاستگاه و محل تولدش بوده بالاترین رای را آورده است. از سوی دیگر حمایت اصلاح طلبان به صورت یکپارچه از پزشکیان باعث شده تا در استان هایی که به صورت سنتی رای اصلاح طلبی می دهند نیز بالاتر از جلیلی بشود . در استان های گلستان ، گیلان و تهران فاصله رای میان پزشکیان و جلیلی به نفع پزشکیان زیاد بوده و در استان های قزوین ، البرز ، چهارمحال و بختیاری ، مازندران و فارس نیز پزشکیان در رقابتی تنگاتنگ با جلیلی بیشتر رای مردم را کسب کرده است با این حال جلیلی هم توانست در استان های مرکزی، لرستان، قم، اصفهان، خوزستان، یزد، کرمان، لرستان، کهگیلویه و بویر احمد، بوشهر، سمنان و همدان نظر اکثریت مردم را با فاصله نه چندان زیادی به خود جلب کند با این حال فاصله زیاد پزشکیان با جلیلی در بسیاری از استان هایی که برنده شده در مقایسه با استان هایی که جلیلی بالاتر بوده باعث شد تا پزشکیان با اختلاف 2846124 رای رئیس جمهوری نهم ایران لقب بگیرد .آرای تفکیکی کاندیدا‌ها در برخی استان های کشور که تا لحظه تنظیم گزارش اعلام شده بود به شرح زیر است: