غرق‌شدگی کودکی در گرداب فناوری‌های نوین

در حالی که والدین پرمشغله، رهایی لحظه ای از دست کودکان را با تسلیم گوشی همراه و در اختیار گذاشتن تبلت رقم می زنند، استفاده از گوشی همراه و دیگر فناوری های نوین که با فهم و سن کودکان هیچ تناسبی ندارد،‌ بسیاری از عوارض و تبعات منفی را به دنبال دارد.

تاثیر منفی برخواب، کاهش فعالیت فیزیکی و تحرک بدنی کودکان و عوارض سلامتی برای آنان، کاهش مهارت های اجتماعی به دلیل گذراندن بخش زیادی از اوقات با فناوری های نو و دنیای مجازی به جای ارتباط گیری با هم‌سن و سالان و اعضای خانواده از جمله عوارض جدی و اجتناب ناپذیر گرفتاری در این شرایط برای کودکان است.

اگرچه بهره‌مندی، آشنایی و استفاده از فناوری، در جای خود یک ضرورت است و می تواند تاثیرات و آثار مثبتی هم به همراه داشته باشد که از آن جمله می‌توان به بهره مندی از آموزش های برخط، ورود به عرصه فناوری و آشنایی با دنیای آینده، سهولت ارتباط با افراد در جغرافیای دور و غیره اشاره کرد.

چالش عمده این روزهای دنیای معصوم کودکانه، که شاید بزرگترها کمتر بدان توجه داشته باشند این است که کودکان امروز دیگر به بازی های کودکانه ای مانند خاله بازی، بازی با عروسک، بازی در کوچه و خیابان و کشتی های بچه گانه، بازی های فکری، بازی مار و پله، لی لی بازی و نیز قصه های شبانه و لالایی قبل از خواب روی خوش نشان نمی دهند و این زنگ خطری برای آینده این نسل است.

امروز مهم ترین اسباب بازی کودکان بالای ۲ سال، گوشی های تلفن همراه پدر و مادرها و تبلت هایی است که والدین یا برای رهایی از تقاضای بی توقف کودک برای گوشی همراهشان، یا برای چشم و هم چشمی و یا به دلیل تقاضای کودک به دلیل برخورداری دیگر هم‌سن و سالانش خریداری می‌کنند.

این وضعیت به اینجا ختم نمی شود و گاه حتی پدرها و مادرها برای آرام کردن کودکان به سرگرم کردن آنان با گوشی موبایل و تبلت تن می دهند و این همان کاری است که نباید رخ دهد؛ این گونه به نظر می‌رسد که کودکان امروز کمتر از حقوق حقه خود یعنی بازی، آن هم در دنیای واقعی و متناسب با سن شان بهره مند می شوند.

کودکان امروز نسبت به کودکان نسل های گذشته خواهران و برادران کمتری دارند و یا اصلا ندارند، و این آغاز مظلومیت و تحمیل تنهایی به نسل نو این روزگار است.

بی توجهی به نیازهای اساسی کودکان به دلیل مشغله والدین، بی اعتنایی به خواسته های به حق آنان، غفلت از تعلیم، تربیت و پرورش کودکان، بی مسوولیتی والدین نسبت به نحوه گذران اوقات فراغت کودکان و حتی کیفیت و سلامت خوراک و تغذیه آنها. همه و همه از رخدادهایی است که اکنون در جامعه نسبت به کودکان روا داشته می شود.

به عقیده کارشناسان و روانشناسان، ذهن کودک در هر مرحله از نوزادی تا قبل از ورود به مدرسه، به عنوان مهمترین دوره زندگی یک انسان در حال شکل گیری، یادگیری، جمع بندی، پرورش و کسب تجربه از دنیای اطراف است.

در این روند رشدگونه نه تنها بازی های رایانه ای، مجازی و اینترنتی به هیچ وجه قرابت و سنخیتی با ذهن کودک ندارد بلکه روند رشد ذهنی وی را دچار اختلال و نقص شدید هم می کند و حتی بینایی و سلامت آینده کودک را مخدوش می‌کند.

در جامعه امروز با توجه به پایین بودن آستانه تحمل والدین و تلاش برای آرام کردن کودک به هر قیمتی، سرگرم کردن کودکان با گوشی های موبایل و بازی های رایانه ای مصداق عینی بی‌توجهی و غفلت نسبت به کودک و نیازهای طبیعی و به حق اوست که این روزها عمومیت و گسترش بسیاری پیدا کرده است و آثار و عواقب آن در آینده های نه چندان دور روشن و نمایان خواهد شد.

در کنار همه مضرات استفاده از بازی های رایانه ای و گوشی های تلفن همراه، که از آن جمله می توان به آسیب های گردنی، حرکتی و سلامتی و حتی فکری برای کودک اشاره کرد، این روند می تواند به ممانعت از جامعه پذیری کودک و میل او به حضور در جمع منجر شود و چه بسا میل به تنهایی را در کودک تقویت و وی را دچار مشکلات اجتماع پذیری و چالش های برقراری ارتباط با دیگر کودکان کند.

توجه به اصل تربیت و سرگرمی کودک از وظایف والدین است که نباید نسبت به انجام هرچه بهتر این وظیفه تعلل، کوتاهی و یا غفلت کنند و در شرایطی که استفاده از فناوری های نو توسط کودکان به معضلی شایع بدل شده است، دست‌کم می‌توان با مدیریت بر این استفاده ها و برنامه ریزی برای بهره مندی کودکان از آن، در راستای سوق دادن رشد و تربیت کودک به سمت مطلوب تلاش کرد.