حذف مدارس کانکسی همچنان بر دور وعده‌ها

یکی از چالش‌های اصلی نظام تعلیم‌وتربیت، وجود برخی مدارس خطرآفرین و ناایمن برای تحصیل دانش‌آموزان است که سال‌هاست پیگیری می‌شود؛ البته با اختصاص اعتبار مقاوم‌سازی، تخریب و بازسازی مدارس خطرآفرین در طول سالیان گذشته اتفاقات خوبی هم رقم خورده است اما هنوز مدارس ناایمن وجود دارند.در سال‌های اخیر یک‌روند همیشگی برای ساخت و تحویل کلاس‌های درس در کشور وجود داشته است که تقریباً سالانه حدود 15 هزار کلاس درس جدید ساخته و تحویل شده است، اما برای برچیده‌شدن مدارس کانکسی چه اقداماتی صورت‌گرفته است.این سوال همواره از متولیان امر در آموزش‌وپرورش، از وزیر تا معاون عمرانی پرسیده شده است که بالاخره چه زمانی مدارس کانکسی برای همیشه جمع‌آوری می‌شوند و جای خود را به مدارس مستحکم و ایمن می‌دهند؟ سؤالی که همواره با قول‌هایی همراه بوده است اما هنوز مدارس کانکسی وجود دارند.25 مهر 1401 مهراله رخشانی‌مهر، یک هفته پیش از تودیعش در سفری به استان لرستان از آغاز جمع‌آوری مدارس کانکسی خبر داد و گفت: بیش از یک هزار مدرسه کانکسی مستقل در کشور وجود دارد که در حال جمع‌آوری این مدارس در قالب طرح شهید پناهی هستیم و حدود 470 میلیارد تومان اعتبار برای جمع‌آوری مدارس کانکسی مستقل بین استان‌ها توزیع شده است.وی با بیان اینکه بیشتر مدارس کانکسی در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان هستند، ادامه داد: جمع‌آوری مدارس کانکسی زیر 50 دانش‌آموز تا پایان امسال و مدارس کانکسی بالای 50 دانش‌آموز تا اول مهر 1402 جمع‌آوری می‌شود.

حمیدرضا خان‌محمدی، معاون وزیر آموزش‌وپرورش و رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در تاریخ 20 اسفند 1401 و در بدو ورود به استان ایلام اعلام کرد: «1500 مدرسه کانکسی تا پایان سال 1402 ساماندهی می‌شوند.»خان‌محمدی 21 آبان 1402 نیز اعلام کرد: «تعداد کل کانکس‌های درس در کشور 1073 مورد بود که از این تعداد 363 کانکس جمع شد و 710 کانکس درس باقی‌مانده است. امیدواریم تا پایان سال مالی 1402، کانکس‌های درس بالای 10 دانش‌آموز را ساماندهی کنیم چراکه کانکس‌های درس بالای 10 دانش‌آموز در اولویت ما قرار دارند». رضامراد صحرایی وزیر سابق آموزش‌وپرورش هم در گردهمایی فرهنگیان خدابنده در تاریخ 15 دی 1402 اعلام کرد: «همه مدارس کانکسی جمع‌آوری می‌شود؛ البته تا امسال مدارس بالای 10 نفر موردنظر بود که از سال آینده حتی مدارس کانکسی زیر 10 نفر هم جمع‌آوری خواهد شد»

همان‌طور که مشاهده می‌کنید آمار کلاس‌های کانکسی در مصاحبه‌های مختلف، متفاوت است و وقتی آمار متفاوت است، گزارش عملکرد هم پر از ابهام است.درحالی‌که قرار بود مدارس کانکسی جمع شود اما خان‌محمدی در تاریخ 28 شهریور 1403 اعلام کرد: «ساماندهی مدارس کانکسی کشور با جمعیت بیش از 10 دانش‌آموز تا پایان سال 1403، هدف‌گذاری شده است».سید امیرحسین مدنی مدیرعامل بنیاد برکت نیز 16 مهر 1403 با بیان اینکه تا پایان آذر، مدرسه کانکسی بالای 20 نفر در کشور نخواهیم داشت، گفت: «حدود 1500 مدرسه روستایی در کشور تاکنون احداث و تحویل آموزش‌وپرورش شده است

اما تعداد دقیق مدارس کانکسی چقدر بوده است؟ و چرا پیش‌تر قول جمع‌آوری این مدارس تا پایان سال 1401، 1402 داده شده بود، ولی حالا وعده این جمع‌آوری به پایان سال 1403 موکول می‌شود؟اما چند نکته مهم درباره اظهارنظرها پیرامون مدارس کانکسی1.عدم شفاف‌سازی در موضوع موردنظر و نبود اطلاعات دقیق از حجم این کار2.عدم برنامه‌ریزی منسجم و تعویق اتمام این کار به سال‌های بعدی3.عدم وجود آمارهای دقیق از کارهای به اتمام رسیده 

 اهمیت حذف مدارس کانکسی در کشور
در تاریخ 20 فروردین 1403، گردباد شدید، مدرسه کانکسی روستای باغ یری شهرستان مراغه را واژگون کرد و معلم و پنج دانش‌آموز آن راهی بیمارستان شدند. یل در تاریخ 29 دی 1399، صاعقه با مدرسه کانکسی در سردشت استان خوزستان برخورد کرد و در نهایت 2 دانش‌آموز در اثر این حادثه دلخراش جان باختند.ازاین‌دست اتفاقات تلخ که مربوط به کانکس‌های کلاسی است، کم نیستند که متأسفانه در برخی موارد آنها نیز جان معلمان و دانش‌آموزان را به خطر افتاده است؛ همین موارد نشان از اهمیت ساماندهی این مدارس دارد.در تاریخ 9 مرداد 1401 یوسف نوری وزیر وقت آموزش‌وپرورش شیوه‌نامه اجرایی طرح «شهید دانش‌آموز رضا پناهی» که برای بازسازی و ساماندهی مدارس کانکسی کشور تهیه شده بود را به ادارات کل آموزش‌وپرورش استان‌ها ابلاغ کرد. با شروع این طرح قرار بود که در مدت زمانی کوتاه تمامی مدارس کانکسی برچیده شوند که تاکنون این مهم اتفاق نیافته است.

 طرح ویژه ساماندهی مدارس سنگی و کانکسی رونمایی می‌شود
 علیرضا کاظمی وزیر آموزش‌وپرورش روز گذشته 22 مهر در برنامه صف اول شبکه خبر دررابطه‌با مدارس سنگی و کانکسی، بیان کرد: «در چند جا بحران داریم، یک مدارس کانکسی است که البته بحران نیست و شرایط اقلیمی و گاهی تعداد دانش‌آموز اقتضا می‌کند که همان کانکس باشد. گاهی اوقات عشایری که از یک نقطه به یک نقطه دیگر می‌رود، کانکس را جابه‌جا می‌کند و با خودش می‌برد. بخش‌هایی هم مدارس سنگی داریم که به‌هرحال، بنا به ساختار جغرافیایی و زیست‌بوم آن مناطق، این‌گونه تعبیه شده است که تعدادش هم تقریباً چیزی حدود 4 هزار کلاس درس است». وی ادامه داد: «حدود 1700 مدرسه کانکسی داریم. یک مناطقی هم داریم که سرانه فضای آموزشی آن‌ها زیر سه متر است. استاندارد فضای آموزشی الان حدود 8 متر و 3 دهم است و میانگین کشور اکنون 5.3 دهم است و مناطقی از کشور ما سرانه فضای آموزشی آن‌ها، زیر سه متر است. ما همین امروز که خدمت شما هستیم، آقای رئیس‌جمهور جناب آقای دکتر پزشکیان که بنده جا دارد به طور ویژه از ایشان تشکر کنم، یک پروژه و طرح جهادی برای این موضوع در نظر گرفت، یک جلسه دراین‌خصوص گذاشتیم که به طرح ویژه‌ای در حال آماده‌سازی است که ان‌شاءالله خود رئیس‌جمهور رونمایی خواهد کرد و در خصوص موضوع مدارس کانکسی و مدارس سنگی است که حتماً در همین روزهای آینده اعلام خواهد شد».اکنون باید دید طرح ویژه علیرضا کاظمی وزیر آموزش‌وپرورش برای ساماندهی مدارس کانکسی چیست و در کنار اصلاح آمار و ارقام، به حذف عملی این مدارس ورود می‌شود/فارس