راز روز عادی مردم ایران

رضا غیاث آبادی -روزنامه خراسان/صبح روز پنجم آبان ماه ۱۴۰۳، زمانی که عکس هایی از طلوع خورشید در آسمان آرام شهرهای کشور از شرق تا غرب منتشر می شد، زیرنویس شبکه خبر اطلاعیه قرارگاه پدافند هوایی کشور مبنی بر اقدام تنش زای رژیم صهیونیستی با آسیب محدود در استان‌های تهران، خوزستان و ایلام را زیر نویس می کرد. فارغ از ابعاد نظامی و امنیتی، این موضوع در بخش افکار عمومی جامعه  پیامدهای قابل ملاحظه ای داشت.
درحالی که  اخبار  اقدام رژیم صهیونیستی در شبکه های اجتماعی فراگیر شد، ذیل آن ها نظرات مردم با  طنازی ذاتی  ایرانیان همراه بود. انتشار تصاویر حرکات موزون ورزشکاران در  بوستان های مختلف در کشور  طبق روال صبحگاهی روزانه به ویژه در تهران، جلب توجه خاصی کرد. اما  مهم تر از این ارزهای دیجیتال، دلار و طلا با شیبی تند کاهشی شد، بورس رنگ سبز را دید و هر چه از ساعات روز می گذشت، روند جاری زندگی بیشتر هویدا شد .
اما همزمان  انتشار برخی تصاویر و اخبار از حوادث که با مقداری سواد رسانه‌ و جست وجو،  نادرست بودن آن کشف می شد، نشان می داد گرچه جنگ در سطح نظامی از دیدگاه عموم مردم ناموفق بوده اما جنگ دیگری در سطح رسانه ای همچنان برقرار است.
 هوشمندی رسانه های رسمی در انتشار اخبار به موقع و لحظه به لحظه و اطلاعیه به وقت و درست قرارگاه پدافند هوایی کشور هم سهم بسزایی در جلوگیری از شایعات داشت به طور مثال در حالی که اخبار نادرست حمله به شهر مشهد یا عکسی تاریخ گذشته از آتش سوزی پالایشگاه تهران در رسانه های مجازی منتشر شده بود، در میان مردم شهر کمترین نشانی  از توجه به این گونه مطالب بود و فعالیت  فروشگاه ها، مراکز آموزشی، مراکز تجاری و پمپ بنزین ها روند عادی خود را داشت.
در تحلیل واکنش مردم بر اساس یک قاعده جامعه شناختی واکنش های اجتماعی بازتابی از مقایسه میان سطح انتظارات و واقعیت اجتماعی است. افکار عمومی  جامعه از منابع  مختلف تغذیه فکری می شوند اما براساس فاصله انتظارات و وقایع اجتماعی تحلیل نهایی می کنند.
جنگ رسانه ای  رژیم صهیونیستی  پس از عملیات وعده صادق۲  با تکیه بر  توان تهاجمی و با هدف  ایجاد  رعب، وحشت و تبعات غیر قابل پیش بینی برنامه ریزی شده بود. اما در عمل  میان تصویر ساخته شده و واقعیت فاصله بسیار بود و شکست سختی خورد .
  در نتیجه به مثال «کوهی که موش زایید»، حوادث به سرعت درمیان مردم  دستمایه طنزی فراگیر شد و در تحلیل نهایی  رژیم صهیونیستی را  در موضع  ترس یا ضعف ادراک کرد.
این ادراک اجتماعی از آن جهت اهمیت بیشتری پیدا می کند  که رژیم صهیونیستی از  حمایت های بی سابقه  ای از سوی کشورهای غربی  برخوردار است  و وزیر امور خارجه آمریکا به تازگی اسرائیل و برخی کشورهای منطقه را بعد از گفت و گوهای بسیار ترک کرد.
رفتار نظامی  رژیم نشان داد برخلاف  تهدیدهای روزانه  اش، توان  و اراده لازم برای آسیب جدی به کشور را  ندارد و این موضوع بی تردید موجب افزایش اعتماد به نفس ملی و همبستگی اجتماعی شد.
از آن مهم تر در مقایسه تصاویر شب عملیات وعده صادق، توان پدافندی کشور در برابر حملات سربلند بیرون آمد و بخش های زیادی از مردم به توان بازدارندگی کشور امید بیشتری پیدا کردند.
از طرفی شهدای  ارتش در این حادثه از یک  سو موجب تاسف و از سوی دیگر موجب موج حمایت مردم شد  که نشان داد مردم نسبت به تلاش‌های مجموعه های مختلف نظامی کشور به ویژه ارتش جمهوری اسلامی قدرشناسی دارند. همچنین برخی از نقش دیپلماتیک سیاسی ایران طی  ماه گذشته  به نیکی یاد کردند به شکلی که بسیاری  از کشورها به ویژه کشور های همسایه حداقل در اظهارات دیپلماتیک این موضوع را محکوم و از شرکت در اقدامات غیر انسانی و غیر قانونی رژیم دوری کردند و خواستار عدم پاسخگویی ایران شدند.در مجموع این حوادث  از یک سو به مقدار قابل ملاحظه ای ادراک  اجتماعی مردم را از توان بازدارندگی کشور افزایش داد و از سویی رژیم صهیونیستی را در موضع ضعف یا ترس ترسیم کرد، امری که دیگر  برگزاری نماز جمعه رهبر معظم  انقلاب، حضور رئیس مجلس و وزیر امور خارجه در بیروت در بحبوحه جنگ لبنان با اسرائیل، موجب تعجب کسی نخواهد شد.همچنین تجربه ماه های اخیر  نشان داد نقش جنگ رسانه ای در تخریب اعتماد ملی، همبستگی اجتماعی و تلاطم های اقتصادی بسیار مهم تر  از واقعیت روی زمین است و جنگ با رژیم صهیونیستی واقعیتی است که می بایست ابعاد ترکیبی  آن را به خوبی شناخت  و پیچیدگی های  آمادگی اجتماعی با آن را با تدبیرلازم مدیریت کرد.
در عین حال جریان های خبری در فضای مجازی  مانند توییتر و تلگرام  نمی بایست  مبنای تصمیم گیری  و تصمیم سازی باشند زیرا میان آنچه در این کانال ها و گروه ها با آنچه در واقعیت اجتماعی می گذرد، در بسیاری  از اوقات  فاصله است  و می بایست  بدون شتاب زدگی  یا تعلل و براساس واقعیت های موجود به این موضوع واکنش نشان داد.