«شیوه» در تعلیق خطر خاموشی چندصدایی در تلویزیون

گروه سینما و تلویزیون- روزنامه خراسان/یکی از مهم‌ترین برنامه‌های تلویزیون و شبکه۴، برنامه مناظره‌محور «شیوه» است که سال ۱۴۰۱، همزمان با وقایع اجتماعی آن دوران روی آنتن رفت. مناظره‌های داغ این برنامه، کارشناسانی که جزو مهمانان روتین برنامه‌های تلویزیون نبودند و صحبت‌های صریح و شفاف، «شیوه» را تبدیل به برنامه‌ای جریان‌ساز کرد. این برنامه بار دیگر ثابت کرد، تلویزیون با تولید برنامه‌‌ای استاندارد و خوب مانند «شیوه» که فضایی باز در اختیار مهمانان می‌گذارد و از زوایای مختلف، موضوعات متنوع اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را تحلیل می‌کند، می‌تواند آینه جامعه باشد، موج ایجاد کند و صدای طیف‌های مختلف سیاسی را منعکس کند. پیش از «شیوه»، برنامه «زاویه» در شبکه۴ نیز قدم‌های خوبی برداشته بود اما «شیوه» شاخص‌ترین نمونه‌ای است که به اصل «گفت‌وگو» و چندصدایی در رسانه پایبند است. پس از توقف پخش فصل جدید برنامه، هنوز که هنوز است خبری از قسمت‌های جدید «شیوه» نیست و سرنوشت این برنامه در هاله‌ای از ابهام است.

انتظاری و بیگدلی در «وضعیت جنگی» پس از «شیوه»
«شیوه ۴» از تیرماه امسال روانه آنتن شد اما پس از پخش تنها پنج قسمت متوقف شد. پنجمین قسمت این برنامه به موضوع مشارکت سیاسی می‌پرداخت و مهمانان آن تقی آزاد ارمکی جامعه‌شناس و علی انتظاری رئیس برکنارشده دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی بودند. «شیوه» پس از پخش این قسمت پرحاشیه در همان ابتدای راه متوقف و سپس از جدول پخش شبکه۴ خارج شد. علی انتظاری که در پنجمین قسمت «شیوه» اظهاراتی جنجالی را مطرح کرده بود، پس از این برنامه باز هم در تلویزیون دیده شد. او ۱۵ مهرماه به عنوان مهمان در ویژه برنامه «وضعیت جنگی» که به مناسبت شهادت سیدحسن نصرا... و وقایع اخیر، با اجرای عطاءا... بیگدلی روی آنتن رفت، حضور داشت.
سرنوشت نامعلوم «شیوه»
پنجمین قسمت «شیوه» ۲۷ مرداد روی آنتن رفت و اکنون ۱۰ هفته از غیبت و توقف پخش آن می‌گذرد. در طول این مدت، مدیران تلویزیون واکنشی به این اتفاق نداشته‌اند و روابط عمومی شبکه۴ نیز خبر رسمی درباره علت توقف پخش «شیوه» و همچنین زمان پخش مجدد آن منتشر نکرده است. با توجه به این که تنها ۵ قسمت از فصل جدید روی آنتن رفت، توقف ناگهانی آن اتفاق معمول و قابل توجیهی نبود. اگر اراده مدیران بر این است که «شیوه» ادامه پیدا کند، معلوم نیست که چرا پس از گذشت ۱۰ هفته یا دو ماه و ۱۲ روز، همچنان جای «شیوه» شنبه‌شب‌ها در جدول پخش شبکه۴ خالی است و هیچ خبری از ادامه پخش آن نیست.
غایب در مقاطع حساس
همان طور که شهریور ۱۴۰۱ و همزمان با وقایع اجتماعی آن دوران، خلاء برنامه‌ای مانند «شیوه» احساس می‌شد و تولید آن توانست جای خالی گفتمان درباره مسائل روز را پر کند، برهه‌های حساس و مهم دیگری مانند زمان انتخابات ریاست جمهوری نیز پخش این برنامه می‌توانست مهم و موثر باشد، اما فصل جدید این برنامه چالشی ۳۰ تیرماه به آنتن رسید. اکنون نیز همزمان با تحولات غزه و لبنان و اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه ایران، زمان مناسبی است تا مناظره‌های داغ و مفیدی در «شیوه» شکل بگیرد. این برنامه معمولا به واسطه دعوت از کارشناسان مختلف، تحلیل‌های متفاوتی درباره موضوعات ارائه می‌داد، بنابراین برای حفظ جریان‌سازی، تاثیرگذاری و کارآمدی برنامه، لازم است که «شیوه» در مقاطع خاص و همزمان با رخدادهای مهم، روی آنتن شبکه۴ باشد.
 

​​​​​​​سبقت فضای مجازی از تلویزیون
امروزه بستر فضای مجازی فرصت خوبی را در اختیار گروه‌ها و فعالان رسانه قرار داده تا در این فضا، برنامه‌ای مستقل با محدودیت و خط قرمزهای کمتر تولید کنند، به این ترتیب در شبکه‌های اجتماعی مختلف، شاهد تولید برنامه‌هایی گفت‌وگومحور یا مناظره‌محور در حوزه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی هستیم. اتفاقا این برنامه‌ها از سوی فعالان فضای مجازی و مردم با استقبال مواجه می‌شوند و مخاطبان پروپاقرصی دارند. در این شرایط وظایف تلویزیون به عنوان رسانه ملی، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. انتظار می‌رود رسانه ملی با تولید برنامه‌های چالش‌برانگیز و تخصصی، مسائل روز را واکاوی کند و از فضای مجازی عقب نماند، نه این که تجربه‌های موفق و امتحان پس‌داده‌ای مانند «شیوه» را نیز متوقف یا تعطیل کند، در نتیجه گروهی از مخاطبان خود را از دست بدهد و تماشاگران را بیش از پیش به سمت فضای مجازی سوق بدهد.تلویزیون نه تنها باید برنامه‌هایی مانند «شیوه» را حفظ کند بلکه باید مسیر این برنامه را ادامه بدهد و این تجربه‌های موفق را در برنامه‌های جدیدی تکثیر کند.