با بازگشت «ترامپ» چه چیزی در انتظار آمریکای لاتین است؟

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا امروز به پایان می‌رسد و نتایج اعلامی تا لحظه نگارش این مطلب، از بازگشت «دونالد ترامپ» نامزد جمهوری‌خواه به کاخ سفید خبر می‌دهد. آرای آمریکایی‌ها، سمت و سوی سیاست این کشور در عرصه داخلی و خارجی را برای چهار سال آینده تعیین خواهد کرد و آمریکای لاتین یکی از مناطقی است که تحت تاثیر این رویداد قرار خواهد گرفت.

آنچه واضح است اینکه آمریکای لاتین در محور سیاست خارجی ایالات متحده قرار ندارد و تاریخ اخیر، در زمان روی کار بودن دولتی دموکرات یا جمهوری‌خواه گواه این ادعا است. آمریکای لاتین برای رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا، چه دونالد ترامپ و یا «کامالا هریس» نامزد دموکرات‌ها که زیر بار سیاست داخلی فزاینده قطبی و ناکارآمد می‌رود، کمتر مورد توجه خواهد بود. موضوعاتی همچون جنگ اوکراین، درگیری‌ها در خاورمیانه و روابط همیشه پر تنش با چین از موضوعاتی است که محور سیاست خارجی مستاجر آینده کاخ سفید خواهد بود.

مدت‌ها پیش از به اوج رسیدن رقابت‌های انتخاباتی آمریکا، این‌گونه به نظر می‌رسید که با پیروزی ترامپ یا هریس، سیاست ایالات متحده در برابر آمریکای لاتین تغییر چندانی نخواهد کرد، با این حال، نتایج انتخابات، روابط با اقتصادهای اصلی آمریکای لاتین، برزیل، مکزیک و آرژانتین را تعیین خواهد کرد.

در سطح ایدئولوژیک، تصور می‌شود که پیروزی ترامپ یک محور ایدئولوژیک جدید با «خاویر میلِی» رئیس‌جمهوری آرژانتین در راس آن، «نایب بوکله» رئیس‌جمهوری السالوادور و سایر کشورهای همسو مانند پاراگوئه، پرو، پاناما، کاستاریکا و جمهوری دومینیکن ایجاد کند.

از سوی دیگر، شیلی، کلمبیا و برزیل به دلیل اختلاف‌های سیاسی با روابط تیره‌تری روبرو خواهند شد.

گذشته از ارزش نمادین پیروزی ترامپ برای دولت‌های راستگرای آمریکای لاتین، تجارت، مهاجرت و امنیت از جمله موضوعاتی است که نامزدهای انتخاباتی آمریکا، بیشترین تفاوت را در سیاست‌های خود داشته‌اند و بیشترین تاثیر را برای منطقه خواهند داشت.

در صورت پیروزی هریس، اگر چه انتظار می‌رفت با رویکردی دیپلماتیک‌تر در راستای دولت «جو بایدن» مواجه شویم، اما واقعیت این است که در عمل، هریس و ترامپ در برابر آمریکای لاتین تفاوت چندانی با هم ندارند. چنان که چهار سال دولت بایدن در برابر کشورهایی همچون کوبا و ونزوئلا شاهد تداوم رویکرد ترامپ بودیم، پیروزی هریس نیز نمی‌توانست تفاوت چندانی را برای این منطقه به ارمغان آورد. به عنوان نمونه، بسیاری معتقد بودند که بایدن به سیاست متعادل‌تر اوباما در رابطه با کوبا بازگردد، اما او این کار را نکرد.

آنچه واضح است اینکه با بازگشت ترامپ، شاهد تغییراتی در استراتژی آمریکا در برابر نزوئلا، در موضوع مهاجرت و مبارزه با قاچاق مواد مخدر با مکزیک و آمریکای مرکزی و یا لفاظی‌های تندتر در مواجهه با حضور بیشتر چین در آمریکای لاتین باشیم.

روابط نزدیک دونالد ترامپ جمهوری خواه با «ژائیر بولسونارو» رئیس‌جمهوری سابق برزیل و خاویر میلی در آرژانتین از موضوعاتی است که می‌تواند آمریکای جنوبی را دستخوش تحولاتی قرار کند. بازگشت نهایی ترامپ به کاخ سفید می‌تواند استراتژی‌های بی ثبات کننده بولسوناریسم و دولت راست افراطی آرژانتین را تقویت کند.

کاملاً واضح است که انتخاب ترامپ یک خطر بزرگ برای ثبات دموکراتیک، نه تنها در ایالات متحده بلکه در منطقه آمریکای لاتین است. نمی‌توان فراموش کرد که پس از تلاش برای کودتای حامیان ترامپ در ششم ژانویه ۲۰۲۱، شورش طرفداران بولسونارو در برزیل در سال ۲۰۲۳ را شاهد بودیم.

به گفته کارشناسان، به طور سنتی، لیبرالیسم دولت‌های جمهوری‌خواه، در مقابل حمایت‌گرایی دموکرات‌ها، تاثیر منفی در آمریکای لاتین نداشته است؛ اما این رویه تغییر کرده است، زیرا ترامپ یک بومی‌گرا و حمایت‌گرا است و می‌گوید قصد دارد به عنوان نمونه، تحت عنوان «اول آمریکا» بر واردات تعرفه وضع کند. فراتر از این مساله، دولت ترامپ، یک دولت بالقوه بی ثبات و غیرقابل پیش‌بینی خواهد بود و این همیشه برای تجارت بد است.

اقتصاد مکزیک بیش از سایر کشورهای منطقه، به روابطش با این کشور همسایه وابسته است و مذاکره مجدد معاهده با ایالات متحده و کانادا (T-MEC) در سال ۲۰۲۶ را پیش رو دارد. با پیروزی ترامپ، وی سعی خواهد کرد امتیازاتی را که هنگام مذاکره مجدد نفتا با مکزیک و کانادا به دست آورده بود، بیشتر کند. ترامپ تمرکز بیشتری را بر جابجایی تولید در خاک آمریکا ترویج خواهد کرد؛ اقدامی که پیشتر در انجام آن ناکام بود.

مدیریت جریان‌های مهاجرتی و افزایش احتمالی تعرفه‌ها بر محصولات مکزیکی می‌تواند سیاست‌های «کلائودیا شینباوم» رئیس جمهوری جدید مکزیک را تحت تاثیر قرار دهد.

با پیروزی ترامپ، شاهد تندروی‌های بیشتر در موضوع مهاجرت و ممنوعیت ورود برخی مهاجران خواهیم بود. ترامپ حتی اخراج‌های دسته‌جمعی را وعده داده است.

در موضوع مهاجرت، اگرچه بایدن اقدامات بسیار سختگیرانه‌تری نسبت به «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا انجام داد اما حضور ترامپ به معنای فشار بیشتر بر مکزیک و سایر کشورهای منطقه و حتی مهاجرانی که در انتظار طی شدن روند پناهندگی خود در آمریکا هستند، خواهد بود.

کنترل جریان انتقال مواد مخدر از مکزیک به آمریکا از موضوعاتی است که فشارها بر دولت مکزیک با بازگشت ترامپ را افزایش خواهد داد. احتمال زیادی مبنی بر هر نوع مداخله نظامی از سوی یک دولت جمهوری‌خواه وجود دارد.

بازگشت ترامپ که او را سیاستمداری منکر تغییرات اقلیمی می‌شناسیم، از این منظر نیز برای آمریکای لاتین حائز اهمیت است. مبارزه با تغییرات اقلیمی و دفاع از جنگل‌های بارانی آمازون از موضوعات کلیدی در آمریکای لاتین است که با بازگشت ترامپ با موانع جدی مواجه خواهد شد.