۳ سال هیاهو؛ پیشرفت فقط ۸.۵ درصد!

حمیدرضا حلاجیان_روزنامه خراسان/ مهرماه سال جاری مدیرکل راه و شهرسازی استان، از پیشرفت ۵۳ درصدی طرح‌های نهضت ملی مسکن در استان خبر داد، این درحالی است که طبق آماری که روابط عمومی این سازمان به صورت مکتوب برای خبرنگار خراسان ارسال کرده است، میزان بهره برداری کامل از واحدهای نهضت ملی مسکن ۲۳ هزار واحد بوده که حدود ۳۰ درصد نسبت به آماری که اسفند سال گذشته ارائه کرده اند، کاهش داشته، همچنین تامین قطعی زمین تاکنون ۸۱ هزار قطعه بوده که باز در مقایسه با آمار ارائه شده توسط معاون وقت اداره کل در اسفند سال پیش، ۲۴ درصد کاهش را تجربه کرده است؛ همه این ها در حالی است که تکلیف استان خراسان رضوی از دی ماه ۱۴۰۲ با مصوبه قرارگاه ملی مسکن حدود ۲۷ هزار واحد کاهش داشته و از ساخت ۳۹۱ هزار واحد در ۴ سال به ۳۶۴هزار واحد در چهار سال رسیده است. با این ارقام یعنی ۲۳ هزار بهره برداری از تکلیف ۳۶۴ هزار واحد در چهار سال که سهم استان است، می توان گفت تحقق تکلیف طرح نهضت ملی مسکن برای استان خراسان رضوی بعد از گذشت ۳ سال در دولت سیزدهم تنها ۸.۵ درصد بوده است!
آمارها آب می رود، حتی قطعی شده ها!
استاندار سابق استان در سال ۱۴۰۱ از آغاز به ساخت ۲۰۰ هزار خانه در استان تا پایان آن سال خبر داده بود، در حالی که طبق آماری که داعی مدیرکل راه و شهرسازی استان در اختیار ما قرار داد، هم اکنون تنها ۸۱ هزار قطعه زمین به صورت قطعی در اختیار متقاضیان قرار گرفته است. داعی در مصاحبه با ایسنا کمتر از یک ماه پیش، از درحال ساخت بودن ۱۹۱هزار خانه در استان خبر داده بود اما با آماری که به خبرنگار خراسان داده است، تامین زمین نسبت به اسفند سال گذشته ۲۴ درصد کاهش داشته است. این که چگونه خانه های بهره برداری شده و همچنین تامین زمین های قطعی شده آب می رود، محل پرسش اساسی است که عملکرد اداره مزبور چگونه است و چگونه می توان به راحتی به آمارهای ارائه شده توسط این اداره کل اعتماد کرد، به خصوص با توجه به این که این موضوع باز هم اتفاق افتاده بود و روزنامه خراسان در گزارشی با عنوان «خشت ناتمام مسکن ملی در استان» به آن پرداخته بود و نشان داده بود که آمار تامین قطعی زمین های طرح نهضت ملی مسکن نسبت به تیر ۱۴۰۲ حدود ۴ هزار قطعه کاهش داشته است. این یعنی همزمان با این که ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در ۴ سال یکی از مهم ترین شعارهای دولت سیزدهم بود، آمارها نشان می دهد بعد از گذشت سه سال و پایان کار دولت سیزدهم، روند کار نزولی بوده است، اگرچه مسئولان شاید نظر دیگری داشته باشند.
فقط ۴۱ هزار نفر واریز وجه داشته اند!
نکته مهم دیگر در طرح نهضت ملی مسکن همواره تعداد افرادی بود که اقدام به واریز وجه کرده اند؛ چراکه با این شاخص می توانستیم واقعیت روی زمین از استقبال مردم از این طرح را اندازه بگیریم، اما با وجود این تطبیق آماری که مسئولان اداره کل شهرسازی اعلام کرده اند، نشان می دهد که از تیر ماه سال گذشته که معاون مسکن اداره کل راه و شهرسازی، تعداد افرادی را که اقدام به واریز وجه کرده اند،۴۰ هزار نفر اعلام کرد، با گذشت حدود ۱۵ ماه تعداد واریزکنندگان اولیه وجه برای طرح نهضت مسکن تنها به ۴۱ هزار نفر رسیده است یعنی پیشرفت ۲ درصدی؛ اگرچه داعی مدیرکل راه و شهرسازی استان در ۲۷ مهر ماه گفته بود ۱۱۸ هزار واحد از ۱۶۹ هزار واحد بخش حمایتی در حال ساخت است!
تکلیف ساخت ۲۷ هزار خانه چه شد؟
داعی در پاسخ به این پرسش که چرا ۲۷ هزار واحد سهم تکلیفی استان در ۴ سال در این طرح کاهش داشته است؟ به «خراسان رضوی» گفت: وفق مصوبه سی و نهمین جلسه قرارگاه ملی مسکن در مورخ ۲۴/۱۰/۱۴۰۲ برنامه کلی استان خراسان رضوی در طرح نهضت ملی مسکن ۳۶۳۹۲۴ واحد است که ۱۶۸۷۰۷ واحد آن در بخش مسکن حمایتی ، ۷۴۹۸۱ واحد در بخش مسکن خودمالکی ، ۵۶۲۳۶ واحد در بخش بازآفرینی شهری و ۶۴۰۰۰ واحد در بخش مسکن روستایی است و برنامه مسکن حمایتی مورد اشاره نسبت به برنامه ابلاغی مورخ ۲۵/۰۸/۱۴۰۰ تغییری نداشته و تفاوت مورد اشاره به علت حذف برنامه تولید مسکن استیجاری به میزان ۲۷۰۹۴ واحد در برنامه مصوب سی و نهمین جلسه قرارگاه ملی مسکن وزارت راه و شهرسازی است.
بازآفرینی یا تولید واحد مسکونی؟
مدیرکل راه و شهرسازی استان نیز در پاسخ به این سوال که با توجه به این که در قانون جهش مسکن هیچ سخنی از بازآفرینی به میان نیامده و حتی در ماده ۱ این قانون به طور شفاف صحبت از عرضه یک میلیون مسکن در هر سال عطف به قانون حمایت از تولید مسکن مصوب سال ۱۳۸۷ شده که در آن جا هم در ماده ۱۱ به صراحت صحبت از تولید مسکن در بافت فرسوده شده است ، بخش بازآفرینی با چه مصوبه و مجوزی ذیل طرح نهضت ملی قرار گرفته و آیا دولت قبل از وعده ساخت یک میلیون مسکن عقب نشسته است، گفت: همان طور که در سوالات قبلی پاسخ داده شد ، وفق مصوبه سی و نهمین جلسه قرارگاه ملی مسکن وزارت راه و شهرسازی در مورخ  ۲۵/۰۸/۱۴۰۰ برنامه کلی استان خراسان رضوی در طرح نهضت ملی مسکن ۳۶۳۹۲۴ است که به صراحت در آن۵۶۲۳۶  واحد در بخش بازآفرینی شهری منظور شده و این میزان بدون تغییر در برنامه ابلاغی مورخ ۲۵/۰۸/۱۴۰۰ نیز با عنوان برنامه تولید مسکن در محلات هدف بازآفرینی درج شده بوده، بنابراین از همان ابتدا، بخش بازآفرینی شهری جزو طرح نهضت ملی مسکن بوده است. همچنین به آگاهی می رساند قطعاً برنامه مورد اشاره موجب تولید مسکن در محلات هدف بازآفرینی شده و عرضه مسکن در محلات هدف بازآفرینی هم مانند سایر بخش های برنامه مانند تولید مسکن روستایی و ... قسمت مهمی از کلان طرح نهضت ملی مسکن است.
عملکرد همان بهره برداری نیست
با توجه به این که اختلاف اساسی بین آمارها از عملکرد و همچنین آمارهای بهره برداری از این طرح وجود دارد، از داعی این سوال پرسیده شد که منظور از عملکرد چیست؟ او در پاسخ اعلام کرد: طرح مذکور در بخش های مختلف مسکن است و قطعاً منظور از عملکرد با توجه به ماهیت هر بخش متفاوت خواهد بود. در بعضی بخش ها وظیفه اختصاص وام برای متقاضیان و در بعضی بخش ها تامین زمین و ساخت واحد با کارفرمایی دولت است. البته مسلماً در نهایت با سیاست گذاری انجام شده ، انجام کامل برنامه موجب تولید واحد ساختمانی و کاهش نیاز به مسکن برای متقاضیان مربوطه خواهد شد.