کتاب‌های فیلم‌ساز

محمد بهبودی نیا۰- روزنامه خراسان/شاید برای شما هم پیش‌آمده باشد که بعد از دیدن فیلمی که بر اساس اقتباس از یک رمان ساخته‌شده، علاقه‌مند شوید کتاب کاغذی این رمان را تهیه و مطالعه کنید. ساخت فیلم‌ها از روی رمان‌ها یکی از روندهای مهم و پرطرفدار در صنعت سینماست. این اقتباس‌ها نه‌تنها به ایجاد آثار هنری برجسته کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند نقش مهمی در ایجاد اشتیاق مردم به مطالعه داشته باشند. مثلاً، پس از اکران مجموعه فیلم‌های «هری پاتر» فروش کتاب‌های این مجموعه به طور قابل توجهی افزایش یافت. این فیلم‌ها با داستان‌های جذاب و تولیدات بصری مدرن، توانست علاقه‌مندان به داستان‌های فانتزی را به خواندن کتاب‌های کاغذی جذب کند.چرا جای دوری برویم؟ در کشور خودمان هم این اتفاق به وضوح به چشم می‌خورد. به عنوان مثال ،آثار اقتباسی سینمایی در معرفی چهره هوشنگ مرادی کرمانی به عنوان یک نویسنده موفق در کشور و خارج از آن تاثیر فراوانی داشت. به مناسبت هفته کتاب و در ادامه گزارش‌های سلسله‌وار این هفته به موضوع فیلم‌های اقتباسی (به عنوان ابزاری از عصر مدرن برای تقویت اشتیاق مردم به کتاب‌خوانی) پرداخته‌ایم. در ادامه، چند اقتباس موفق از رمان‌های ایرانی را با یکدیگر مرور می‌کنیم.
گاوخونی
رمان «گاوخونی» نوشته جعفر مدرس صادقی در سال ۱۳۶۲ منتشر و برنده جایزه بیست سال ادبیات داستانی شد. این کتاب معروف‌ترین اثر مدرس صادقی و یکی از برجسته‌ترین رمان‌های ادبیات معاصر ایران است.
گاوخونی داستان یک مرد جوان را روایت می‌کند که از زادگاهش اصفهان به تهران آمده و با دو دوست در خانه‌ای مشترک زندگی می‌کند. او جسمش در تهران است، اما ذهنش در اصفهان، میان خاطرات و گذشته‌اش مانده است. او پدرش را از دست داده و در خواب‌ها و رویاهایی که برای مخاطب بازگو می‌کند، با پدرش ارتباط عمیقی برقرار می‌کند.
بهروز افخمی در سال ۱۳۸۳ فیلمی بر اساس این رمان به تهیه‌کنندگی علی معلم ساخت. این فیلم در بخش «دو هفته با کارگردانان» جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) جایزه اصلی جشنواره فیلم سئول (کره جنوبی) را کسب کرد.
مهمان مامان
هوشنگ مرادی کرمانی یکی از نویسندگان موفق به شمار می‌آید که تعداد زیادی از آثار او در حوزه کودک و نوجوان به فیلم یا سریال تبدیل شده است؛ از قصه‌های مجید بگیرید تا خمره، چکمه، تنور و ... . گذشته از آثار مرادی کرمانی در حوزه کودک و نوجوان، داستان مهمان مامان اثر این نویسنده صاحب نام که به نوعی در حوزه بزرگ سالان قرار می‌گیرد نیز دستخوش اقتباس قرار گرفته است.
داستان «مهمان مامان» در سال ۱۳۸۰ به قلم «هوشنگ مرادی کرمانی» منتشر شد. لحن عامیانه آمیخته به طنز کرمانی و توانایی‌اش در به تصویر کشیدن درد و رنج انسان معاصر با راحت‌ترین شیوه ممکن از او نویسنده‌ای بین‌المللی ساخته است. همین ویژگی‌های نوشتاری، باعث همکاری‌های متعددش با کارگردان‌های مختلف شده است.
قصه «مهمان مامان» درباره خانواده‌ای فقیر در جنوب شهر است که قرار است میزبان عروس و دامادی از فامیل نزدیک‌شان باشند. مادر خانواده دلش می‌خواهد پذیرایی مناسبی از مهمانان داشته باشد، ولی این توانایی مالی را ندارد تا این که تمام همسایه‌ها با صمیمیت و همدلی به یاری می‌شتابند تا یک شب باشکوه را برای مهمانان تدارک ببینند.
این فیلم هجدهمین فیلم این کارگردان بود که با استقبال تماشاگران روبه رو و در بیست و دومین جشنواره فیلم فجر به عنوان بهترین فیلم انتخاب شد.
آن بیست و سه نفر
فیلم «۲۳ نفر» یک اثر ایرانی به کارگردانی مهدی جعفری است که در سال ۱۳۹۷ منتشر شد. این فیلم با هنرمندی ۲۳ نوجوان از سراسر ایران ساخته‌شده و بر اساس کتاب «آن بیست و سه نفر» نوشته احمد یوسف زاده ساخته‌شده است.
کتاب «آن بیست و سه نفر» در حوزه ادبیات پایداری و دفاع مقدس توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. داستان این کتاب خاطرات نوجوانانی است که در عملیات بیت المقدس به اسارت ارتش بعثی عراق درآمدند. رژیم بعث سعی کرد با استفاده از این نوجوانان، جنگ روانی علیه ایران سازمان دهد. احمد یوسف زاده این کتاب را بر اساس دست‌نوشته‌های خود به نگارش درآورده و تجربیات تکان‌دهنده این بیست و سه نوجوان را به رشته تحریر درآورده است.
تجربیاتی مانند روزهای طولانی اسارت، شرایط بد بهداشتی، عدم استحمام تا گاهی چهل روز، اعتصاب غذا و خوردن گوشت بدمزه و تاریخ مصرف گذشته، فقط بخشی از آن چه است که این نوجوانان تجربه کرده‌اند. نثر کتاب ساده و قابل درک است و از روحیات، احساسات، اضطراب‌ها و فشارهای روحی نوجوانانی در زمان اسارت سخن به میان می‌آورد...
شیار ۱۴۳ درجه
شیار ۱۴۳ فیلمی به کارگردانی و نویسندگی نرگس آبیار و تهیه‌کنندگی ابوذر پورمحمدی و محمدحسین قاسمی، محصول سال ۱۳۹۲ است.
همچنین رمانی با همین نام به قلم خود نرگس آبیار توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده‌است. فیلم نامه اصلی شیار ۱۴۳  که بر اساس برداشتی از کتاب «اختر و روزهای تلواسه» نوشته نرگس آبیار ساخته‌شده، روایت جدیدی از دفاع مقدس است که داستان مادر شهیدی به نام الفت را تصویر می‌کند که عاشقانه انتظار بازگشت فرزندش را می‌کشد، خبرهای خوبی برای او می‌رسد، اما امتحان بزرگی هم در راه دارد و ...
باغ کیانوش
باغ کیانوش فیلم ایرانی به کارگردانی رضا کشاورز حداد را می‌توان جدیدترین اقتباس سینمایی ایران دانست که این روزها در حال اکران است. فیلمی که با اقتباس از رمانی با همین نام اثر علی اصفر عزتی پاک، برای رده سنی کودک و نوجوان نوشته شده است.
در خلاصه داستان «باغ کیانوش» که مخاطبان را به دنیای مرموز و پرچالش نوجوانی دعوت می‌کند، آمده است: «روز عروسی در روستا، خبر عجیبی به گوش بچه‌ها می‌رسد؛ در باغ کیانوش، درختانی شبیه به «موز» دیده شده است. بچه‌ها تصمیم می‌گیرند برای به دست آوردن آن، با یکدیگر مسابقه بدهند، غافل از این که باغ نفرین شده کیانوش، تله‌ای بزرگ‌تر برای آن ها پهن کرده است.»
​​​​​​​