بازگشت استاد فرهاد فخرالدینی به صحنه اجرا با منظومه«سیمرغ» پس از ۱۰ سال ، استقبال گسترده اهل فرهنگ و هنر را در پی داشته است
محمد بهبودی نیا- روزنامه خراسان/حدود یک سال پیش، یعنی درست زمانی که دوری استاد فرهاد فخرالدینی، آهنگ ساز برجسته و بنیان‌گذار ارکستر ملی ایران، از فضای اجرای صحنه ای موسیقی داشت به ۱۰سالگی خود نزدیک می‌شد، برای جویا شدن حال این استاد بزرگ و فعالیت‌های پیش رویش با او که اینک ۸۷ ساله است، تماس گرفتیم. خارج از فضای گفت‌وگو متوجه شدیم که استاد مشغول پژوهش و آهنگ سازی است.سکوت و دوری طولانی‌مدت از اجرای صحنه ای موسیقی، سوالات زیادی در ذهن علاقه‌مندان و اهالی موسیقی مطرح کرده بود؛ سوالاتی ازجمله این که آیا فرهاد فخرالدینی برای همیشه از دنیای موسیقی و رهبری ارکستر خداحافظی کرده، این استاد برجسته چه تعداد اثر ساخته‌شده در گنجینه هنری خود دارد؟ این گوشه‌نشینی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ چرا مسئولان هنری برای حمایت از انتشار آثار این بزرگان دست نمی‌جنبانند؟ همه این سوالات ادامه داشت تا این که چندی پیش، انتشار خبر کنسرت «منظومه سیمرغ (قاف)» با رهبری فرهاد فخرالدینی و همکاری ارکستر سمفونیک تهران، (البته طبق شنیده‌ها با حمایت یک شرکت خصوصی) امیدی تازه در دل دوستداران موسیقی زنده کرد.این کنسرت که از اواخر آبان ماه در تالار وحدت آغاز شده در هر شب با استقبال چشمگیر مخاطبان از سراسر کشور همراه بوده است. کنسرت «منظومه سیمرغ (قاف)» پس از ۱۰ سال دوری استاد فخرالدینی از صحنه را می‌توان بازگشتی باشکوه برای این چهره ماندگار موسیقی به شمار آورد؛ بازگشتی از جنس بازگشت سیمرغ به روزگار ما.
کنسرت باشکوه با ارکستری صد نفره
کنسرت «منظومه سیمرغ» با حضور یک ارکستر بزرگ متشکل از ۱۰۰ نفر (نوازنده و گروه کُر)، نقطه عطفی در کارنامه درخشان استاد فخرالدینی به شمار می‌رود. این اجرا که به دلیل استقبال گسترده مخاطبان تمدید شده است، در تاریخ‌های ۱ تا ۴، ۶ و ۷ آذرماه در تالار وحدت و رأس ساعت ۲۱: ۳۰ برگزار می‌شود.
نگاهی به «منظومه سیمرغ (قاف)»
منظومه سیمرغ (قاف) اثری است که فرهاد فخرالدینی بر اساس «منطق‌الطیر» عطار نیشابوری برای ارکستر، گروه کُر و دو تک‌خوان خلق کرده است. نگارش موسیقی این منظومه از اوایل سال ۱۴۰۰ آغاز شد و در ۲۵ فروردین ۱۴۰۲، همزمان با روز بزرگداشت عطار نیشابوری، به پایان رسید. اشعار «منظومه سیمرغ (قاف)» از «منطق‌الطیر عطار» با تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی گرفته‌شده و بر وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلات» است.
یکی از نکات قابل‌توجه در این اثر، تلاش استاد فخرالدینی برای آزادسازی موسیقی از محدودیت‌های وزنی شعر است. به گفته کارشناسان، این تلاش، کاملاً موفق بوده و مخاطبان در «منظومه سیمرغ (قاف)» شاهد تنوع موسیقایی در بخش‌های مختلف این اثر هستند.
ساز بندی و اجرا
ساز بندی این اثر که برای ارکستر سمفونیک طراحی شده است، شامل سازهای بادی چوبی، بادی برنجی، سازهای زهی و ضربی است که توسط گروه کُر و دو خواننده همراهی می‌شود. در این برنامه، مهدی محمدی به‌عنوان خواننده تِنور در نقش هدهد و علی تفرشی به‌عنوان خواننده باریتون در نقش راوی هنرنمایی می کنند.
منظومه «سیمرغ (قاف)» اثر کم‌نظیری است که استاد فخرالدینی در آن توانسته موسیقی ایرانی را با روایتی جهانی ارائه دهد. این ترکیب زیبا از شعر کلاسیک ایرانی و اجرای ارکستر سمفونیک، تجربه‌ای بی‌بدیل برای مخاطبان خلق می‌کند.
حضور نوازندگان جوان و پیش کسوت
یکی از نکات جالب‌توجه این اجرا، حضور ارسلان کامکار، آهنگ ساز و نوازنده پیش کسوت سازهای عود و ویولن، پس از شش سال دوری از صحنه، به‌عنوان کنسرت‌مایستر است. همچنین، ترکیب نوازندگان جوان و پیش کسوت در این ارکستر، تصویری از تداوم نسل‌ها در موسیقی ایرانی را به نمایش می گذارد.
مروری بر آثار ماندگار استاد فخرالدینی
نام فرهاد فخرالدینی با موسیقی متن بسیاری از سریال‌ها و آثار ماندگار هنری کشورمان گره‌خورده است. ازجمله آثار شاخص او می‌توان به موسیقی سریال‌های «امام علی (ع)»، «بوعلی سینا»، «سربداران»، «کیف انگلیسی»، «مسافر ری»، «روشن‌تر از خاموشی» و... اشاره کرد. این آثار نه‌تنها بخشی از خاطرات جمعی ما را شکل داده‌اند، بلکه هر یک به‌نوعی جایگاه موسیقی تصویری را در ایران ارتقا داده‌اند.
دلیل سکوت ۱۰ ساله استاد
دوری ۱۰ ساله فرهاد فخرالدینی از صحنه موسیقی، سوالات بسیاری را در ذهن مخاطبان ایجاد کرده بود. استاد فخرالدین در نشستی خبری به‌تازگی درباره این سکوت ۱۰ ساله این گونه توضیح داده است که: «مسائل مختلفی وجود داشت. زمانی که کاری را انجام می‌دادم و از انجام آن راضی بودم، آن کار را ادامه می‌دادم؛ اما اگر راندمان کارم به آن شکلی که می‌خواستم نبود، مسیرم را تغییر می‌دادم. این رویکردی است که همیشه در زندگی‌ام دنبال کرده‌ام. وقتی احساس می‌کردم نمی‌توانم مفید باشم، به کار دیگری مشغول می‌شدم. بخش زیادی از عمر من در سر کلاس‌های درس، با ارکستر، در استودیو و در آهنگ سازی گذشته است. اگر راهی بسته می‌شد، راه دیگری برای خودم باز می‌کردم. مواقعی که رضایت کامل از کار با ارکستر نداشتم، به نوشتن کتاب‌هایم مشغول می‌شدم. در این مدت، کتاب‌های متعددی نوشتم و همواره تلاش کردم اطلاعات و تجربیاتم را با دیگران به اشتراک بگذارم. نیت من همیشه خیر بوده و خواسته‌ام که اهالی موسیقی از این تجربیات بهره‌مند شوند.»
روحیه خستگی‌ناپذیر در خلق و نوآوری
بازگشت فرهاد فخرالدینی به صحنه با اجرای «منظومه سیمرغ (قاف)» نه‌تنها یادآور جایگاه برجسته این هنرمند در موسیقی ایران است، بلکه نشان‌دهنده روحیه‌ای خستگی‌ناپذیر در خلق و نوآوری است. این کنسرت بار دیگر ثابت کرد که موسیقی ایرانی با تمام ظرفیت‌هایش، توانایی ارائه روایت‌هایی جهانی را دارد.
این روزها اجرای «منظومه سیمرغ (قاف)» توانسته است پلی میان میراث غنی ادبیات کلاسیک ایران و موسیقی مدرن برقرار کند. این اجرا تصویری از اوج هنر موسیقی ایرانی است؛ هنری که با وجود تمام چالش‌ها، همچنان زنده، پویا و الهام‌بخش است.
سیمرغ و آینده‌ای روشن
کنسرت «منظومه سیمرغ (قاف)» نه‌تنها بهانه‌ای برای تجلیل از هنر فرهاد فخرالدینی بود، بلکه فرصتی به شمار می‌آید تا یک‌بار دیگر به اهمیت موسیقی ملی و نقش هنرمندان در حفظ و ارتقای این میراث فرهنگی بیندیشیم. بازگشت استاد، امید به آینده‌ای روشن‌تر برای موسیقی ایران را در دل‌ها زنده کرد؛ آینده‌ای که در آن، هنر و فرهنگ، همچنان الهام‌بخش زندگی ما خواهد بود.
دیدگاه ها