تبانی فیلترشکن‌ها علیه امنیت ملی

صادق غفوریان-روزنامه خراسان/وزیر ارتباطات می گوید: طبق آمار مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)  ۸۳.۵ درصد از گوشی‌های تلفن همراه در کشور از فیلترشکن استفاده می‌کنند، استفاده از فیلترشکن‌ها برای زیرساخت‌های کشور تهدید هستند.اوکه روز گذشته در همایش سالانه بانکداری نوین سخن می گفت،  افزایش حملات سایبری به ویژه حمله به زیرساخت های بانکی در دو سال گذشته را مرتبط با افزایش استفاده از فیلترشکن ها دانست  و گفت: باید بگویم رابطه بسیار معناداری میان نصب فیلترشکن و حمله به زیرساخت‌های بانکی وجود دارد که غیرقابل انکار است.(خبرگزاری تسنیم- ۵ آذر)
نگاهی به یک آمار بین المللی
درباره موضوع امنیت سایبری و سلامت زیرساخت های شبکه از نفوذ و خرابکاری، در دو سال گذشته و پس از فیلترینگ گسترده فراوان سخن گفته و هشدار داده شده است. حرف و سخن اصلی این است که با ورود بی حد و اندازه «فیلترشکن»ها به تلفن های همراه که میزان استفاده آن را در کشور بعضا تا بیش از ۹۰ درصد هم نقل کرده اند، امنیت زیرساخت های سایبری متزلزل شده و همان طور که روز گذشته ستار هاشمی وزیر ارتباطات هم به آن تصریح کرده، تعداد حملات در دو سال اخیر رو به فزونی نهاده است.
در همین زمینه و برای مرور یک مصداق، بد نیست که به بررسی های بین المللی مراجعه کنیم. طبق گزارش شرکت بین المللی امنیت سایبری  Kaspersky، در حوزه بدافزارهای موبایل، ایران در سال ۲۰۲۲ با سهم ۳۵ درصدی بالاتر از سایر کشورها قرار گرفته و گوشی‌های کاربران ایران بیش از مناطق دیگر به بدافزار آلوده هستند. پایگاه تحلیلی دیجیاتو در بررسی این موضوع می نویسد: «یکی از دلایل اصلی سهم بالای گوشی‌های ایرانی در این لیست می‌تواند مربوط به نصب برنامه‌های تغییر آی‌پی مختلف و رایگان برای دسترسی به سرویس‌های فیلترشده در کشورمان باشد.»
آبان ماه سال گذشته نیز وزیر ارتباطات وقت از ۲۰ برابرشدن حملات سایبری طی یک سال قبل از آن گفته و البته تاکید کرده بود که با افزایش سطح آمادگی‌ها در برابر حملات سایبری، بخش زیادی از سرویس‌های حیاتی کشور که توسط وزارت ارتباطات پشتیبانی می‌شوند، در یک حاشیه امن قرار گرفته‌اند.
۴۳۰ هزار حمله به ۷۹ هزار مقصد سایبری
در عین حال تابستان امسال، نخستین گزارش شرکت ارتباطات زیرساخت از عملکرد سامانه مقابله با حملات منع خدمت توزیع‌شده منتشر شد که آمارهای آن نشان می‌داد، شبکه اینترنت کشور که هک سازمان ثبت‌احوال در سال گذشته و پمپ بنزین ها نمونه ای از آن به شمار می آید تحت تاثیر تداوم سیاست‌های محدودکننده و فیلترینگ، ناامن شده است. طبق این گزارش طی ۲۱ ماه معادل ۴۳۰ هزار حمله DDoS به ۷۹ هزار مقصد سایبری در کشور صورت گرفته و نسبت بزرگ‌ترین حمله منع خدمت توزیع شده کشور به بزرگ‌ترین حمله ثبت شده در جهان ۴۹.۲ درصد است. کارشناسان امنیت شبکه تصریح کردند که شبکه ایران به‌دلیل فیلترینگ و استفاده گسترده از فیلترشکن بسیار آلوده و آسیب‌پذیر شده و به همین دلیل بهشت هکرهاست.
​​​​​​​این حجم آلودگی چرا؟
با این وصف همه می دانیم که مهم ترین دلیل این آلودگی ها که زمینه آلودگی  شبکه و زیرساخت های سایبری کشور را مهیاتر کرده است، ورود فیلترشکن ها به تلفن های همراه و ابزار ارتباطی است. حامد بیدی کارشناس فناوری اطلاعات، در این باره توضیحات دقیق‎تری داده است: این موضوع از دو زاویه باعث افزایش آلودگی و افزایش بدافزارها شده؛ نخست فیلترکردن گوگل‌پلی که به روزرسانی اپ‌ها را با چالش مواجه کرده است و کاربران نمی‌توانند به روزرسانی‌های ضروری امنیتی را به راحتی دریافت کنند. در نتیجه اکنون حتی برخی اپلیکیشن‌ها که ماهیت آن‎ها امن است، به دلیل عدم دریافت آپدیت‌های جدید، ناامن محسوب می‌شوند.
این کارشناس فناوری اطلاعات، بعد دیگر این موضوع را  فیلترکردن انواع اپ‌ها و استفاده روزافزون مردم از انواع فیلترشکن‌ها می‌داند و می‌افزاید: نصب VPNهای ناامن باعث آلودگی تلفن‌های همراه می‌شود؛ در حالی که کاربران برای دسترسی به اینترنت آزاد و انجام امور روزمره خود، چاره‌ای غیر از نصب آن‎ها ندارند. به گفته او، فیلترشکن‌ها معمولا دسترسی‌های غیرمجازی را از کاربران دریافت و به اطلاعات آن‎ها دسترسی پیدا می‌کنند؛ در حالی که بسیاری از کاربران نمی‌دانند چه مجوزهایی را در هنگام نصب و فعال کردن این اپ‌ها به آن ها داده‌اند.
این حجم از بلایا با فیلترشکن ها
علاوه بر آن چه درخصوص آسیب فیلترشکن ها به زیرساخت های امنیت سایبری کشور اشاره شد، نکته تقریبا تکراری افت کیفیت اینترنت نیز همواره دغدغه کاربران است. وزیر ارتباطات سه روز قبل در مشهد این طور گفت: موضوع فیلترینگ علاوه بر چالش‌هایی که برای کسب و کار‌ها ایجاد کرده و از سویی، باعث اثر بر مهاجرت نخبگان ما شده است، بر شبکه ارتباطات ایران نیز تبعاتی داشته و باعث شده این شبکه به عنوان یکی از شبکه‌های آلوده قلمداد شود و به موجب این آلودگی، وقتی درخواست کاربران به سمت سایت‌های ارائه دهنده سرویس در خارج از کشور ارسال می‌شود، متاسفانه پاسخی دریافت نمی‌شود.