تروریسم آبی اردوغان

صادق غفوریان _ روزنامه خراسان / در روزهای عجیب و غریب کشور سوریه و همزمان با ورود نیروهای رژیم اشغالگر صهیونیستی، رسانه ها از حملات جنگنده های ترکیه به سد تشرین در نزدیکی حلب و از کار افتادن این سد آبی برقی خبر دادند. به گزارش شبکه المیادین، روز گذشته، اداره سد تشرین سوریه به دولت عراق هشدار داد این سد در معرض بمباران مداوم است که آن را در آستانه فروپاشی قرار می دهد. اداره سد تشرین گفته است: آن چه این سد در معرض آن قرار دارد، یک فاجعه قریب الوقوع است که فراتر از مرزهای سوریه است و به صورت مستقیم عراق را تهدید می کند.سد تشرین در منطقه منبج واقع در استان حلب در سوریه و روی رودخانه فرات واقع شده که ناظران، این اقدام ترکیه را علاوه بر ایجاد فشار بر مناطق کردنشین شمال و شرق سوریه، در راستای تمامیت خواهی این کشور در پیشبرد سیاست های آبی خود بر رودخانه دجله و فرات می دانند.
پس از حملات ترکیه به سد تشرین، برق اکثر مناطق فرات در شمال و شرق سوریه قطع شد. سد تشرین در منطقه منبج واقع در استان حلب در سوریه و بر رودخانه فرات واقع شده است. این سد در پشت خود دریاچه‌ای به نام دریاچه تشرین را با حجم تقریبی ۱.۹ میلیارد مترمکعب محدود می‌کند. طول این سد ۹۰۰ متر و در ناحیه باریکی از دره رود فرات قرار گرفته است.

سیاست نظامی یا آبی؟
اما آن چه اکنون پیش روی ما به عنوان یکی از کشورهای منطقه و متاثر از سیاست های آبی ترکیه قرار دارد، این حملات چه با رویکرد نظامی و چه منافع آبی باشد، نتیجه اش بحرانی تر شدن مناطق پایین دست از جمله عراق خواهد بود. پیش از این هم افزایی سه کشور ایران، عراق و سوریه در برابر اقدامات آبی ترکیه، تا حدودی خود سدی در برابر فعالیت های آبی این کشور بود اما حالا به نظر می رسد، کیفیت این هم افزایی همچون سابق نیست.

سدسازی در ترکیه، گردوغبار در خوزستان
ترکیه به عنوان کشوری که سرچشمه اصلی رودخانه های مشترک از جمله دجله و فرات را در اختیار دارد، نقش مهمی در مدیریت این منابع ایفا می کند. سدسازی های ترکیه بر این رودها به کاهش جریان آب در عراق و سپس ایران منجر شده است. یکی از بحران های مهم آبی دراین زمینه به تالاب هورالعظیم مرتبط است که میان مرزهای ایران و عراق واقع شده و در سال های اخیر به دلیل کاهش ورودی آب و سوء مدیریت دچار خشکی شدید شده و به یکی از عوامل افزایش گرد و غبار در منطقه تبدیل شده است. اساسا ایران و ترکیه در حوزه آب با چالش هایی مواجه هستند، هرچند که این چالش ها به اندازه موارد افغانستان و عراق حاد نیستند. رودخانه های ارس و قره سو که از ترکیه به سمت ایران جریان دارند، همواره در معرض کاهش حجم آب به دلیل سدسازی های ترکیه قرار دارند. پروژه «گاپ» (پروژه بزرگ آناتولی) ترکیه که شامل احداث سدهای متعدد بر رودخانه های دجله و فرات است، نه تنها عراق و سوریه، بلکه ایران را نیز در معرض بحران های آبی قرار داده است.


گفت‌وگو
​​​​​​​

آیا حمله به سد تشرین سوریه بر ایران هم تاثیر می گذارد؟
محمد درویش، فعال و کارشناس مطرح محیط زیست در گفت وگو با خراسان درباره اقدام ترکیه در تخریب سد تشرین سوریه گفت: چنان چه سد تشرین به طور کامل تخریب شود، کردهای مخالف ترکیه در آن منطقه که به شدت وابسته به تولید آبی-برقی این سد هستند، برای رفع نیازهای خود وابسته به منابع آبی ترکیه و مجبور به نرمش می شوند و طبیعتا شرایط استقلال و قدرتشان را تا حدودی از دست خواهند داد.
درویش ادامه داد: ترکیه اکنون به این منظور که بتواند حریف کرد خود را ضعیف کند، این اقدام را در دستور کار خود قرار داده که البته این اقدام، تبعات زیست محیطی جبران ناپذیری نیز برای منطقه در پی دارد.
درویش همچنین به این نکته نیز اشاره کرد که اگر این سد تخریب شود، در پایین دست در سوریه و عراق خسارات سنگینی پدید خواهد آمد و دولت آینده سوریه مجبور خواهد بود به ترکیه باج بیشتری بدهد چرا که دیگر در منطقه شمال و شرق، منابعی در اختیار نخواهد داشت.وی در پاسخ به این پرسش که تخریب این سد، آیا ایران را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد، می گوید: این اقدام تاثیر مستقیمی بر ایران نخواهد داشت چراکه ترکیه قبلا همه منابع آب را در بالادست در یک دهه گذشته، به کنترل خود درآورده و چهار میلیون هکتار اراضی کشاورزی در عراق و سوریه را خشک و دچار بحران کرد و چون جهت باد هم از غرب به شرق است، بخشی از گردوغبار ناشی از این خشکی ها هم به ایران رسیده و می رسد.