بازگشت موفق مقاومت یا یک اشتباه استراتژیک؟

فاطمه ملک زاده _ روزنامه خراسان/​​​​​​​مناطق ساحلی سوریه، به ویژه لاذقیه و طرطوس، در دو روز اخیر شاهد درگیری‌های شدید میان نیروهای تحریرالشام و معترضان بوده‌اند. نیروهای تحت فرمان ابومحمد الجولانی با اعتراضات گسترده مردمی مواجه شدند که در برخی مناطق موفق به تصرف و کنترل شدند. این درگیری‌ها علاوه بر کشته شدن شمار زیادی از افراد، منجر به گلوله‌باران مناطق مسکونی و ایجاد موجی از خشم عمومی شد. درگیری‌ها در جاده‌های استراتژیک طرطوس - حمص و افزایش تنش‌ها در مناطق حساس، نشان‌دهنده وضعیت بغرنج و پیچیده در این منطقه است.
نقش بازیگران منطقه‌ای و فرصتی برای اسرائیل
کشورهای منطقه‌ای به بحران سوریه واکنش‌های متفاوتی نشان داده‌اند. ترکیه با حمایت از دولت موقت سوریه و ارسال تجهیزات نظامی از طریق گذرگاه باب الهوی، در تلاش است تا نفوذ خود را در شمال سوریه گسترش دهد. در مقابل، عربستان سعودی اعتراضات علیه الجولانی را محکوم کرده است. اما در این میان، اسرائیل بیشترین بهره را از وضعیت متشنج سوریه برده است و با تشدید حملات هوایی به مواضع سوری و گروه‌های مقاومت، از آشوب‌های داخلی بهره‌برداری می‌کند.
پاک سازی قومی و خطر جنگ داخلی
تنش‌های قومی و مذهبی در سوریه، وضعیت را به نقطه‌ای خطرناک رسانده است. نیروهای الجولانی که عمدتاً از گروه‌های افراطی سنی تشکیل شده‌اند، حملات گسترده‌ای را علیه اقلیت علوی ترتیب داده‌اند. تصرف شهرهای جبله و لاذقیه توسط این گروه، نگرانی‌ها درباره وقوع پاک سازی قومی را افزایش داده است. بسیاری از ساکنان محلی به مقابله مسلحانه و دفاع از مناطق خود روی آورده‌اند. در همین راستا، نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) مخالفت خود را با دولت موقت اعلام کرده‌اند و درگیری‌هایی با نیروهای وابسته به ترکیه در شمال سوریه آغاز شده است. در این شرایط، تحولات اخیر در مناطق ساحلی به نوعی «فرصتی طلایی» برای حاکمان دمشق به شمار می‌آید که هم‌زمان با کاهش اختلافات داخلی، موقعیت جولانی را در میان دیگر گروه‌های معارض تقویت کرده است. همچنین، فشارهای بین‌المللی برای محافظت از اقلیت‌ها در شرایط حاضر کمتر از گذشته است.
نسل‌کشی در لاذقیه و طرطوس
یکی از تحولات هولناک اخیر، پایان عملیات نیروهای تحریرالشام در لاذقیه، طرطوس، بانیاس، دمسرخو و مناطق دیگر است. منابع محلی گزارش داده‌اند که این عملیات به همراه پاک سازی قومی گسترده بوده و به طور عملی، یک نسل‌کشی سازمان‌یافته علیه اقلیت علوی در این مناطق در حال انجام است. شاهدان عینی و گزارش‌های تصویری، عمق فاجعه را بیش از پیش نمایان کرده‌اند. تصاویر وحشتناکی از پیکر شهدا در خیابان‌های این مناطق و اعدام‌های تصادفی غیرنظامیان علوی منتشر شده است. بیشتر قربانیان، نه یونیفورم به تن دارند و نه اسلحه‌ای حمل می‌کنند، بلکه برخی از آن ها تنها به دلیل علوی بودن در حین رفتن به محل کار یا در مسیر روزمره خود به قتل رسیده‌اند.
آینده سوریه: ۳ سناریو محتمل
آینده سوریه به شدت تحت تأثیر تحولات داخلی و مداخلات خارجی قرار دارد. چند سناریو قابل تصور است:
 گسترش درگیری‌های داخلی: موفقیت معترضان در تصرف مناطق جدید و ادامه اعتراضات می‌تواند به فروپاشی دولت موقت و به قدرت رسیدن نیروهای مخالف منجر شود.
 مداخله گسترده‌تر خارجی: ترکیه ممکن است حضور نظامی خود را در سوریه گسترش دهد و درگیری‌ها به سطح جدیدی کشیده شود. این اقدام می‌تواند منجر به افزایش فشارهای خارجی و پیچیدگی‌های بیشتری برای دولت سوریه شود.
  ظهور نیروی جایگزین: در صورتی که دولت جولانی نتواند کنترل اوضاع را در دست بگیرد، احتمال بازگشت نیروهای وابسته به رژیم سابق یا ظهور یک جریان سیاسی جدید وجود دارد که بر تحولات آینده تاثیرگذار خواهد بود.
چشم‌انداز آینده سوریه
با توجه به شرایط کنونی، سوریه در آستانه یک بحران عمیق قرار دارد که علاوه بر درگیری‌های داخلی، به شدت تحت تأثیر مداخلات خارجی و تنش‌های قومی است. وضعیت بحرانی در این کشور می‌تواند به سمت جنگ داخلی شدیدتر پیش رود یا حتی با ظهور گروه‌های جدید و تلاش برای برپایی حکومتی دیگر همراه باشد. جنایت‌هایی مانند نسل‌کشی در مناطق علوی‌نشین و فشارهای اقتصادی و سیاسی گسترده، تهدیداتی جدی برای آینده سوریه به حساب می‌آیند. در نهایت، آینده این کشور به تصمیمات داخلی و خارجی بستگی دارد که می‌تواند به شدت وضعیت را تغییر دهد.