فاز جدید جنگ رسانه ای ترکیه علیه ایران

یوسفی- روزنامه خراسان/​​​​شبکه «تی‌آرتی فارسی» به عنوان بخشی از سازمان رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه، در بحبوحه تحولات منطقه‌ای و با تمرکز ویژه بر ایران، بخش فارسی زبان خود را افتتاح کرد. این رویداد، زنگ خطری برای ایران و به خصوص سازمان صدا و سیماست که در دهه اخیر با چالش‌های جدی در جلب اعتماد و جذب مخاطب مواجه بوده است.
  تی‌آرتی فارسی: رسانه‌ای برای نفوذ یا تعامل؟ 
افتتاح این شبکه که با اهدافی به ظاهر فرهنگی و اجتماعی آغاز به کار کرده، نمی‌تواند از نگاه کارشناسان مسائل امنیتی و سیاسی، اقدامی صرفاً دیپلماتیک یا فرهنگی تلقی شود. زاهد سوباچی، مدیر سازمان تی‌آرتی، پیش از این به صراحت اعلام کرده بود که این اقدام در پاسخ به آن چه او «موقعیت آشفته و ناراحت‌کننده ایران» توصیف می‌کند، صورت می‌گیرد. هرچند مقامات رسمی ترکیه تلاش کرده‌اند تا این اظهارات را تعدیل کنند، اما نمی‌توان چشم بر این حقیقت بست که این شبکه، بخشی از راهبرد کلان آنکارا برای گسترش نفوذ در منطقه است. این راهبرد پیشتر در سیاست‌های ترکیه در قبال سوریه و حمایت از گروه‌های مخالف دولت بشار اسد نمود یافته است. حالا، تی‌آرتی فارسی گویی ادامه همان مسیر است، اما این بار، به جای میدان جنگ نظامی، جنگ شناختی و رسانه‌ای را انتخاب کرده‌اند.
شکست صدا و سیما: چرا مرجعیت رسانه‌ای از دست رفته است؟ 
رسانه ملی ایران، یعنی صدا و سیما، سال‌هاست که از درک تحولات جهانی در عرصه رسانه بازمانده و در ارائه محتوای جذاب و چندوجهی برای مخاطبان داخلی و خارجی ناکام بوده است. این ناکامی موجب شده تا جای خالی این نهاد، به سرعت توسط رسانه‌های خارجی پر شود. از بی‌بی‌سی فارسی و صدای آمریکا گرفته تا ایران اینترنشنال و منوتو و اکنون تی‌آرتی فارسی، همه در تلاش‌اند تا این خلأ را به نفع خود پر کنند. یکی از دلایل اصلی این شکست، سیاست‌زدگی محتوای صدا و سیما و نبود تنوع در تولید برنامه‌هایی است که نیازهای واقعی مردم را پاسخ دهد. در حالی که رسانه‌های رقیب به‌صورت حرفه‌ای و با در نظر گرفتن ذائقه مخاطبان، محتوای متنوع و پرمخاطب تولید می‌کنند، صدا و سیما به نوعی انحصارگرایی محتوایی روی آورده که نه تنها جذابیت ندارد، بلکه بی‌اعتمادی گسترده‌ای را در میان مردم به همراه داشته است.
تی‌آرتی فارسی: تهدید یا فرصت؟ 
افتتاح تی‌آرتی فارسی می‌تواند فرصتی برای صدا و سیما باشد تا در سیاست‌ها و برنامه‌های خود بازنگری کند. این نهاد باید به جای حذف رقبا یا نادیده گرفتن آن‌ها، با استفاده از ظرفیت‌های ملی، رویکردی حرفه‌ای‌تر اتخاذ کند. جنگ شناختی امروز، جنگی پیچیده و چندلایه است که در آن، جذابیت، اعتمادسازی، و دسترسی گسترده به اطلاعات درست، اصلی‌ترین ابزارها هستند. به همین ترتیب، صدا و سیما نیازمند سرمایه‌گذاری در تولید محتوای نوآورانه و چندزبانه است که بتواند نه تنها مخاطبان داخلی، بلکه فارسی‌زبانان سراسر جهان را به خود جذب کند. اگر این تغییرات بنیادین صورت نگیرد، تی‌آرتی فارسی و رسانه‌های مشابه به‌تدریج نقش‌هایی ایفا خواهند کرد که پیامدهای آن برای امنیت ملی ایران غیرقابل پیش‌بینی خواهد بود.
 بازیگران منطقه‌ای و چالش‌های داخلی 
رسانه‌های خارجی فارسی زبان نظیر اینترنشنال و شاید تی آر تی نشان داده‌اند که چگونه می‌توانند از شکاف‌های داخلی کشورها برای پیشبرد اهداف منطقه‌ای خود استفاده کنند. در این میان، صدا و سیما به عنوان نهاد مسئول در زمینه رسانه‌ای، باید پاسخگوی این پرسش باشد که چرا مرجعیت خود را از دست داده است و چگونه می‌تواند با اصلاح سیاست‌ها، بار دیگر جایگاه خود را بازیابد.
شاید این تهدید بتواند به فرصتی برای تجدید نظر در ساختار و عملکرد رسانه ملی بدل شود. اما تا زمانی که این تحول رخ ندهد، تی‌آرتی فارسی و رسانه‌های مشابه، گوی سبقت را در میدان جنگ نرم خواهند ربود.