نوزادان و کودکان هم دچار سکته مغزی می شوند

ساسان ساکت، با اشاره به اینکه از سال ۲۰۰۶ تاکنون، هر ساله ۲۹ اکتبر معادل ۸ آبان به عنوان روز جهانی سکته مغزی نامگذاری شده است، اظهار کرد: نامگذاری این روز خود گویای اهمیت زیاد سکته مغزی برای تمام سنین است.

وی با بیان اینکه نوزادان یا کودکان هم در مواردی سکته مغزی می‌کنند، افزود: از هر ۱۰۰ هزار کودکی که در محدوده سنی یک ماه تا ۱۸ سال هستند؛ پنج نفر دچار سکته مغزی می‌شوند، این آمار در حال نزدیک شدن به آمار سکته‌های مغزی در سنین بالاتر است.

به گفته این فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان و نوجوانان، سکته‌های مغزی در نوزادان شایع‌تر از کودکان و در پسران نیز شایع‌تر از دختران است.

ساکت با بیان اینکه میزان بروز سکته‌های مغزی در کودکان ساکن کشورهای در حال توسعه ۲ تا ۵ برابر بیشتر از کشورهای توسعه یافته است، ادامه داد: هر یک دقیقه عدم خون‌رسانی مناسب به سلول‌های مغزی منجر به مرگ ۲ میلیون از نورون‌های مغزی خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه از هر فرد یک ماهه تا ۱۸ ساله مبتلا به سکته مغزی ۴ تا ۷ درصد فوت می‌شوند، اضافه کرد: متأسفانه ۷۵ درصد افراد زنده مانده دچار عارضه و معلولیت خواهند شد ضمن اینکه مجموع بروز انواع سکته‌های مغزی ایسکمی که در این سنین ایجاد می‌شود از سرطان‌های بدخیم مغزی شایع‌تر هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که پیش از بروز سکته مغزی چه اتفاقی در مغز نوزاد، کودک یا نوجوان رخ می‌دهد؟ گفت: در برخی موارد لخته‌ای در عروق شریانی یا وریدی مغز ایجاد می‌شود، ناحیه‌ای در پشت این لخته، دچار کمبود اکسیژن (ایسکمی) شده که در ادامه دچار کمبود مواد غذایی خواهد شد، این روند در سکته‌های ایسکمیک شریانی و ترومبوز سینوس‌های وریدی مغز ایجاد می‌شود.

ساکت ادامه داد: اگر به هر دلیلی یکی از عروق داخلی مغز پاره شود؛ منجر به دست دادن خون، اکسیژن و مواد غذایی در منطقه پارگی رگ و پشت آن منطقه خواهد شد، این اتفاق در سکته‌های خونریزی دهنده رخ می‌دهد.

وی به عوامل بروز سکته‌های مغزی در کودکان و نوجوانان اشاره کرد و افزود: تفاوت چشمگیری بین علت یا عوامل مستعد کننده بروز سکته مغزی بین کودکان کمتر از ۱۸ سال و یا بالاتر می‌شود.

بیماری‌های عفونی مثل مننژیت و عفونت گوش میانی، اسهال و کم شدن شدید آب بدن، اختلالات قلبی عروقی نظیر اختلالات ساختمانی قلب، اختلال در ضربان قلب، التهاب یا عفونت عروق، بیماری کاوازاکی، تب روماتیسمی، اختلالات خونی و انعقادی خون، فقر آهن، کمبود بعضی پروتئین‌ها و آنزیم‌های خاص مانند پروتئین C، پروتئیناس و متیلن تترا هیدروفوالت و همچنین سایر علل افزایش انعقاد پذیری خون از جمله علل بروز سکته‌های مغزی است که ساکت به آنها اشاره کرد.

وی با بیان اینکه بیماری‌های ژنتیکی از دیگر عوامل بروز سکته‌های مغزی است، اضافه کرد: سندروم داون، نوروفیبروماتوز، توبروس اسکلروزیس، داروها و مواد مخدر ال آسپاراژیناز، قرص‌های جلوگیری از بارداری، ارگوتامین، آمفتامین و کوکائین، بیماری‌های عروقی مغز مثل مویا مو یا، سندروم استورج وبر و التهاب عروق مغز و همچنین ضربه به سر از دیگر علت‌های سکته مغزی است.

ساکت به نشانه‌های بروز سکته در کودکان و نوجوان اشاره کرد و افزود: از دست دادن تعادل یا تلو تلو خوردن، از دست دادن بینایی یا تاری دید، افتادگی صورت یا نامتقارن شدن شکل صورت، افتادگی بازوها یا پاها یا احساس گزگز در اندام‌ها، حرف زدن نامفهوم یا مشکل یا گیج به نظر رسیدن از نشانه‌های سکته در کودکان. نوجوانان است، به‌محض مشاهده این علامت‌ها بلافاصله برای انتقال بیمار به بیمارستان مراجعه کرده و یا فوراً با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.

وی با ارائه توضیحاتی درباره نحوه اقدامات درمانی گفت: اخذ شرح حال، معاینه دقیق، انجام آزمایش‌های خون، تصویربرداری حرفه‌ای از مغز و عروق آن، مطلع ساختن تیم حرفه‌ای متشکل از رشته‌های مختلف تخصصی و فوق تخصصی روند درمان است.

ساکت افزود: باید سریعاً و با دقت فشار خون، قند خون، دمای بدن و علت‌های تشنج فرزند را کنترل کرد و در ادامه اختلالات عفونی و متابولیک را درمان و در سریع‌ترین زمان ممکن اقدامات لازم برای خارج کردن لخته از مغز را انجام شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: اگر بیمار کمتر از چهار و نیم ساعت از آخرین زمانی که سالم دیده شده به بیمارستانی مجهز اعزام شود؛ احتمال بروز مرگ و میر یا عارضه مغزی با شروع درمان‌های مؤثر در وی بسیار کاهش می‌یابد./مهر