خانه‌تکانی دردسرساز برای ریه‌ها

با نزدیک شدن بهار، سنت خانه‌تکانی در سراسر کشور دوباره رونق می‌گیرد و همه در تکاپوی تمیز کردن و آماده‌سازی خانه برای نوروز و ورود به سال جدید هستند. در این ایام استفاده از مواد شوینده بیشتر از هر وقت دیگری است و به شدت افزایش می‌یابد. هرچند این محصولات برای خلاصی از شر لکه‌های یک ساله کمک زیادی می‌کنند و این روزها خیلی محبوب هستند، اما بی‌احتیاطی در استفاده از آن ها می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به سلامت ما وارد کند. در ادامه، خطرات مواد شوینده، نحوه نگهداری ایمن، میزان آسیب‌های احتمالی و راهکارهای برخورد با مسمومیت با آن‌ها را بررسی کردیم.
  نحوه نگهداری صحیح مواد شوینده در خانه
شوینده‌ها را در ظرف‌های اصلی و با برچسب نگه دارید تا از اشتباهات ناخواسته جلوگیری شود. از نگهداری مواد شوینده در دسترس کودکان و سالمندان اجتناب کنید، به عنوان مثال در مواردی که احتمال دسترسی وجود دارد، می‌توان احتیاط کرد و مواد خطرناک را در طبقه‌های پایین کمد قرار نداد. شوینده‌ها را در جای خنک، دور از نور مستقیم خورشید و در محفظه‌های دربسته قرار دهید. مواد شوینده را هیچ وقت از ظرف مخصوص خودشان خارج نکنید و در ظروف متفرقه مانند بطری نوشابه نریزید. هرگز مواد شوینده را با هم ترکیب نکنید، مواد شیمیایی تشکیل دهنده شوینده‌ها در صورت ترکیب در مواردی می‌توانند بسیار خطرناک باشند. مثلا سفیدکننده (وایتکس‌ها) و جوهر نمک که گازهای سمی ایجاد می‌کنند یا ترکیب مواد سفید کننده و آمونیاک موجود در بعضی شوینده‌ها می‌توانند صدمات جبران ناپذیری به دستگاه تنفس وارد کنند. در صورت مسمومیت شدید حتی امکان از بین رفتن بخشی از ریه هم وجود دارد. اما اگر بر اثر ناآگاهی یا بی‌احتیاطی مسمومیت اتفاق افتاد، چه باید بکنیم؟
  شوینده‌ها با ما چه می‌کنند؟
مشکلات تنفسی| بخارات ناشی از ترکیب برخی مواد شوینده، به‌ویژه ترکیب مایع سفیدکننده و جوهر نمک، گازهای سمی ایجاد می کند و باعث التهاب ریه، تنگی نفس و حتی مسمومیت شدید می‌شود. به عنوان مثال سفیدکننده، حاوی هیپوکلریت سدیم است که در تماس با پوست و استنشاق طولانی‌مدت مضر است و می‌تواند خطرناک باشد.
چه باید کرد؟ فرد را سریع به فضای باز ببرید و از تماس بیشتر با گازهای سمی جلوگیری کنید. اگر مشکل تنفسی شدید بود، به اورژانس (۱۱۵) اطلاع دهید.
 سوختگی‌های پوستی| تماس مستقیم با شوینده‌های قوی مانند جرم‌گیرها و سفیدکننده‌ها می‌تواند باعث سوختگی شیمیایی و تحریک شدید پوست شود. مثلا جرم‌گیرها و لوله‌بازکن‌ها به دلیل داشتن اسیدهای قوی، از خورنده‌ترین مواد شیمیایی خانگی محسوب می‌شوند. مایع ظرف‌شویی و دست‌شویی نسبتاً کم‌خطرترند اما در حجم زیاد و تماس مکرر آن‌ها هم می‌توانند حساسیت پوستی ایجاد کنند.
چه باید کرد؟ پوست را حداقل ۱۵ دقیقه با آب بشویید و از استفاده از کرم یا پماد بدون تجویز پزشک خودداری کنید.
 آسیب به چشم| ورود مواد شوینده به چشم ممکن است قرمزی، سوزش شدید و حتی کاهش بینایی ایجاد کند.
چه باید کرد؟ چشم را بلافاصله با آب تمیز بشویید و از مالیدن چشم خودداری کنید. اگر سوزش ادامه داشت، فوری به پزشک مراجعه کنید.
 مسمومیت گوارشی| بلع تصادفی مواد شوینده، به‌ویژه در کودکان، می‌تواند منجر به مسمومیت شدید، تهوع، استفراغ و آسیب به دستگاه گوارش شود. مخصوصا مایع ظرف‌شویی و دست‌شویی به دلیل رنگ‌های زیبا و رایحه‌های متنوع و خوشایند می‌توانند کودکان را دچار اشتباه‌های جبران‌ناپذیر کنند.
چه باید کرد؟ هرگز فرد را مجبور به استفراغ نکنید. مقدار کمی آب یا شیر به او بدهید و بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
خانه‌تکانی یک سنت زیبا و ضروری است اما هنگام کار احتیاط شرط لازم است و استفاده نادرست از مواد شوینده می‌تواند آسیب‌های جدی برای ما ایجاد کند. رعایت اصول ایمنی در استفاده و نگهداری این محصولات می‌تواند از بسیاری از مشکلات ناخواسته جلوگیری کند. با رعایت این نکات، می‌توانیم به استقبال بهاری سالم و بدون خطر برویم.